ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΥΤΤΑΡΟΥ

Κάθε κύτταρο αποτελεί ένα ζωντανό οργανισμό, όπου γίνονται οι πολύτιμες και θεμελιώδεις για τη ζωή λειτουργίες της ανταλλαγής της ύλης, όπως : α) η αφομοίωση (δηλαδή η πρόσληψη και επεξεργασία των διάφορων θρεπτικών ουσιών, οι οποίες προσλαμβάνονται απ'το περιβάλλον), β) η διάσπαση των θρεπτικών αυτών ουσιών, γ) η οξείδωση τους (δηλαδή η ένωση με Ο₂).

Οι θρεπτικές αυτές ουσίες είναι απαραίτητες για την ζωή του κυττάρου και κάθε ζωντανού οργανισμού : α) για τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων του ανθρωπίνου οργανισμού, β) για την παραγωγή ενέργειας, γ) για τον σχηματισμό απαραιτήτων ουσιών όπως είναι οι ΟΡΜΟΝΕΣ, ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ, ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΤΟ ΝΕΡΟ.

Οι θρεπτικές αυτές ουσίες, είναι : α) τα ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ - ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ, β) ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ - ΣΑΚΧΑΡΑ, γ) ΛΙΠΗ. Από την καύση και μεταβολισμό των πρωτεϊνών παράγονται CO₂ (διοξείδιο άνθρακος) - H₂O (ύδωρ) και ουρία, ουρικό οξύ, κρεατινίνη.

Από την καύση των υδατανθράκων και των λιπών παράγεται CO₂ και Η₂Ο, όπως και διάφορα οξέα τα οποία αν αθροιστούν στο αίμα και στους ιστούς του σώματος του ανθρώπου δημιουργούν μία κατάσταση που λέγεται ΟΞΕΩΣΗ.

Οι ουσίες που παράγονται κατά τον μεταβολισμό των κυττάρων κυκλοφορούν στο αίμα και αποβάλλονται, απεκκρίνονται από τον οργανισμό με τα διάφορα όργανα τα οποία «βοηθούν» στην αποβολή των ουσιών αυτών.

Τα όργανα αυτά είναι οι ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ - ΤΟ ΔΕΡΜΑ - ΤΟ ΕΝΤΕΡΟ.

Από το δέρμα αποβάλλονται - Η₂Ο - άλατα - μικρή ποσότητα ουρικού οξέος και ουρίας.

Από το έντερο αποβάλλονται διάφορα άλατα και στοιχεία χολής.

Από ους πνεύμονες CO₂ και Η₂Ο.

Τα κυριότερα όμως όργανα απέκκρισης είναι οι ΝΕΦΡΟΙ.

Τα προϊόντα της απεκκριτικής λειτουργίας των νεφρών είναι τα ΟΥΡΑ. Κύριο συστατικό των ούρων είναι το νερό μέσα στο οποίο έχουν διαλυθεί οι διάφορες ανόργανες και οργανικές ουσίες που έχουν δημιουργηθεί από τον μεταβολισμό.

Οι κυριότερες οργανικές ουσίες είναι η ουρία, το ουρικό οξύ, η κρεατινίνη.

Κύριες ανόργανες ουσίες είναι τα ιόντα νατρίου (Na) - ιόντα Καλίου (K) - ιόντα χλωρίου (cL) - ανθρακικές ρίζες.

Τα φυσιολογικά ούρα εμφανίζουν ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία, γνωρίσματα, όπως :

• Χρώμα.

• Ειδικό Βάρος.

• Ποσό ούρων.

• Μυρουδιά ούρων.

Το χρώμα των ούρων θυμίζει κεχριμπάρι (ανοικτού κίτρινου χρώματος).

Το χρώμα των ούρων αλλάζει στον ΠΥΡΕΤΟ (βαθειά κίτρινο) - στη αιματουρία (καστανέρυθρα) - στον ίκτερο, στη «χρυσή» όπου χρωματίζονται «σαν τσάϊ».

Τα πρωϊνά ούρα εμφανίζουν βαθύτερο φυσιολογικό χρώμα (από την συμπύκνωση που γίνεται με τη μακρόχρονη παραμονή μέσα στην ουροδόχο κύστη.

Μετά από κατανάλωση άφθονων υγρών το χρώμα των ούρων γίνεται πιο ανοικτό.

Από τις οργανικές ουσίες οι κυριότερες είναι η ουρία, το ουρικό οξύ, η κρεατινίνη.

Κύριες ανόργανες ουσίες είναι τα ιόντα νατρίου, καλίου, χλωρίου, όξινες ανθρακικές ρίζες.

Τα φυσιολογικά ούρα ου υγιούς ανθρώπου έχουν χρώμα ανοικτό ή βαθύ κίτρινο και αποτελούνται από Η2Ο που μέσα σε αυτό βρίσκονται διαλυμμένες οι «άχρηστες» ουσίες.

Το χρώμα των ούρων αλλάζει στον πυρετό (βαθειά κίτρινα), στις αιμορραγίες (καστανέρυθρα), στον ίκτερο, στην χρυσή (σαν τσάϊ). Τα πρωϊνά ούρα έχουν βαθύτερο φυσιολογικό χρώμα (από την συμπύκνωση που παθαίνουν το βράδυ στην ουροδόχο κύστη) ενώ μετά από άφθονα υγρά που πίνει ο άνθρωπος το χρώμα τους γίνεται ανοικτότερο. Ούρα θολά παρατηρούνται σε διάφορες φλεγμονές του ουροποιητικού συστήματος (φλεγμονή της κύστεως → κυστίτιδα, φλεγμονή του νεφρού → πυελονεφρίτιδα) και φυσιολογικά όταν αποβάλλονται με τα ούρα πολλά φωσφορικά άλατα.

Ειδικό βάρος των ούρων : 1010 - 1025. Με την λήψη πολλών υγρών το ε.β. κατεβαίνει και στο 1003 ακόμα, με την άφθονη εφίδρωση μπορεί να ανεβεί στα 1030. Γενικά το ε.β. εξαρτάται από τη τροφή, τη λήψη υγρών και τη δραστηριότητα του ατόμου. Το βράδυ π.χ. που το άτομο αναπαύεται και δεν παίρνει υγρά και τροφές το ε.β. ούρων φτάνει το 1020.

Σε παθήσεις αντίθετα του νεφρού όπως η νεφρίτιδα η συμπυκνωτική ικανότητα, δύναμη του νεφρού ελαττώνεται και παράγεται έτσι ούρο σταθερής σύστασης και χαμηλού ε.β. καθ' όλη τη διάρκεια του 24ώρου.

Στον υγιή άνθρωπο το ε.β. των ούρων μπορεί να φτάσει το 1003 μετά από μία πολύ μεγάλη ποσότητα λήψης υγρών, επίσης το ε.β. φτάνει σε φυσιολογικά άτομα στο 1040 μετά από πολύ μεγάλη εφίδρωση (απώλεια υγρών).

Τα κύρια συστατικά των ούρων είναι το NacL (αλάτι), διάφορα άλατα (άλατα Κ, Na, Ca, φωσφόρου, θειϊκά) και μία ουσία που ονομάζεται ουρία η οποία σχηματίζεται στο ήπαρ από το μεταβολισμό των πρωτεϊνών. Η ουρία βρίσκεται στα ούρα σε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα από το αίμα όπου φυσιολογικά κυμαίνεται στα 20-40mgr. Όταν πάθουν βλάβη οι νεφροί τότε η ουρία αυξάνεται στο αίμα και έχομε την ουραιμία που είναι συνώνυμη με τη νεφρική ανεπάρκεια συνήθως χρόνια.

Στα φυσιολογικά ούρα δεν εμφανίζεται ούτε σάκχαρο, ούτε λεύκωμα.

ΠΟΣΟ ΤΩΝ ΟΥΡΩΝ

Το ποσό των ούρων που απεκκρίνεται κάθε μέρα εξαρτάται από το φύλο, επηρεάζεται από το είδος της τροφής, από τα υγρά που προσλαμβάνονται, από το ποσό του ιδρώτα που αποβάλλεται, από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.

Γενικά οι άνδρες απεκκρίνουν 1300/1500ml/24ωρο, οι γυναίκες 1000-1100ml/24ωρο.

Μία δίαιτα που περιέχει πολλές πρωτεΐνες προκαλεί αύξηση της διούρησης και αυτό γιατί η ουρία που σχηματίζεται έχει διουρητική ενέργεια. Η διουρητική επίσης ενέργεια που προκαλείται από το τσάϊ, τον καφέ, το κακάο οφείλεται κυρίως στη θεοφυλλίνη η θεοβρωμίνη που περιέχουν οι ουσίες αυτές.

Το ποσό των ούρων κατά τον πυρετό ελαττώνεται πολύ. Τις ψυχρές εποχές παράγονται περισσότερα ούρα από τις θερμές. Αυτό οφείλεται στο ότι το κρύο, το ψύχος προκαλεί συστολή των αιμοφόρων αγγείων του οργανισμού και το αίμα μαζεύεται στα εσωτερικά όργανα, πράγμα που ελαττώνει την απώλεια Η₂Ο από το δέρμα και την άδηλο αναπνοή.

Το αντίθετο συμβαίνει όταν ο καιρός είναι ζεστός, τότε το αίμα μαζεύεται στην περιφέρεια του σώματος, υπάρχει μεγαλύτερη εφίδρωση, και επομένως τα ούρα είναι λιγότερα.

Επίσης, νευρικότητα, συγκίνηση προκαλεί μία αύξηση του όγκου των ούρων, όπως επίσης και μία αύξηση του ρυθμού διούρησης (συχνουρία).

Διάφορες παθολογικές καταστάσεις επηρεάζουν το ποσό των ούρων όπως, συμβαίνει στο σακχαρώδη διαβήτη, στον οποίο διαβήτη, στη χρόνια διάμεσο νεφρίτιδα, ο πυρετός ανεξαρτήτως αιτίας, παθήσεις της καρδιάς, όπως και παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν διάρροια και έμετο, ελαττώνουν το ποσό των ούρων.

ΜΥΡΩΔΙΑ ΟΥΡΩΝ

Το τι ακριβώς συστατικά προκαλούν τη συνηθισμένη μυρουδιά των ούρων είναι άγνωστο. Οπωσδήποτε είναι συστατικά που υπάρχουν στα ούρα σε μικρές ποσότητες. Η μυρουδιά των ούρων μεταβάλλεται με τη χρήση φαρμάκων ή τροφών (π.χ. σπαράγγια).

Η χαρακτηριστική μυρουδιά της αμμωνίας (μυρωδιά «ουρητηρίων») παράγεται από τη δράση διαφόρων μικροβίων πάνω στην ουρία που περιέχεται στα ούρα (ποσό 25-35gr/24ωρο).

Επίσης, χαρακτηριστικά εμφανίζονται στα ούρα σε ασιτία η κατανάλωση λίπους σωμάτια ακετόνης όπου χαρακτηριστικά αναφέρεται σαν οσμή, μυρωδιά «σαπισμένων μήλων».

Η ίδια χαρακτηριστική μυρωδιά εμφανίζεται στον σακχαρώδη διαβήτη όταν αυτός απορρυθμίζεται (διαβητικό κώμα).

 

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ