Οξύς Ρευματικός Πυρετός (Ο.Ρ.Π.) στους ενήλικες

Ο Ο.Ρ.Π. είναι μια συστηματική ανοσολογική απάντηση του οργανισμού που προκαλείται από προσβολή, λοίμωξη από Β΄-αιμολυτικούς στρεπτόκοκκους του ρινοφάρυγγα.

Οι λοιμώξεις του δέρματος από στρεπτόκοκκο δεν προκαλούν Ο.Ρ.Π.

Ο Ο.Ρ.Π. προσβάλλει συνήθως ηλικίες 5-15 ετών. Σπάνια προσβάλλει ηλικίες κάτω των 4 ετών. Χαρακτηριστικά ο Ο.Ρ.Π. προκαλεί αγγειΐτιδες (φλεγμονή αγγείων) και αλλοιώσεις στις βαλβίδες της καρδιάς.

Η μιτροειδής βαλβίδα με την οποία επικοινωνεί ο αριστερός κόλπος με την αριστερή κοιλία προσβάλλεται από Ο.Ρ.Π. σε ποσοστό 75-80%, η βαλβίδα της αορτής κατά 30% ενώ η τριγλώχις βαλβίδα (δεξιός κόλπος – δεξιά κοιλία) και πνευμονικές βαλβίδες κατά ποσοστό κάτω του 5%.

Πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν ότι σε νοσοκομειακούς αρρώστους η Ο.Ρ.Π. εμφανίζεται σε άτομα άνω των 20 ετών.

Η συχνότητα και νοσηρότητα Ο.Ρ.Π. στους ενήλικες είναι μεγαλύτερη στην 3η δεκαετία της ζωής των ενηλίκων, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία χωρίς απαραίτητα να υπάρχουν προηγούμενα ιστορικό προσβολών ή ρευματικής καρδίτιδας.

Η διαφορική διάγνωση γίνεται περισσότερο δύσκολη στις μεγάλες ηλικίες γιατί οι ηλικίες αυτές προσβάλλονται συχνότερα από νοσήματα όπως:

• Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (Σ.Ε.Α.)
• Ορονοσία
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Ιογενείς μυοπερικαρδίτιδες
• Σαρκοείδωση
• Μικροβιακή ενδοκαρδίτιδα
• Γονοκοκκική αρθρίτιδα
• Καρδιακή ανεπάρκεια σε προηγούμενη ρευματική καρδιοπάθεια

Η διάγνωση του Ο.Ρ.Π. στις μεγάλες ηλικίες γίνεται δυσκολότερη ακόμα γιατί οι εκδηλώσεις της νόσου διαφέρουν από εκείνες των παιδιών. Έτσι χορεία (=προσβολή Κεντρικού Νευρικού Συστήματος), υποδόρια οζίδια, οχθώδες ερύθημα (=προσβολή δέρματος) δεν βρίσκονται στους ενήλικες ενώ οι αρθραλγίες (πόνοι στις αρθρώσεις) και μεταναστευτική πολυαρθρίτιδα εμφανίζονται συχνά. Οι μικρές και μεγάλες αρθρώσεις προσβάλλονται με ανάπτυξη υγρού. Το αρθρικό υγρό εμφανίζεται θολερό, με λευκοκύτταρα πάνω από 10.000 / mm3 με επικράτηση ουδετεροφίλων. Η μεταναστευτική αρθρίτιδα συνοδεύεται από παραμορφώσεις αρθρώσεων, προσβολή τενόντων.

Εργαστηριακά ευρήματα

• Αύξηση ταχύτητας καθιζήσεως ερυθρών (Τ.Κ.Ε.)
• Αύξηση C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (C.R.P.)
• Υψηλός τίτλος αντιστρεπτοκοκκικών αντισωμάτων (αντι-στρεπτολυσίνη Ο και nati-DNaseB)
• Καλλιέργειες φαρυγγικού επιχρίσματος

Θεραπεία

• Σαλικιλικά
• Πενικιλλίνη: benzathine penicillin 1.2 million units IM ή Procaine penicillin 600.000 units IM καθημερινά για 10 ημέρες.

Επίσης η benzathine penicillin είναι δραστική και σαν θεραπεία προφύλαξης. Σε άτομα με γνωστές βλάβες βαλβίδων καρδιάς η προφυλακτική θεραπεία κρίνεται απαραίτητη, η οποία σημειωτέον δεν προφυλάσσει από βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα.

Η χρήση κορτικοειδών δεν προλαμβάνει τις καρδιακές βλάβες που προκαλεί ο Ο.Ρ.Π. Βραχύχρονη θεραπεία με χορήγηση κορτικοστεροειδών 40-60 mgr καθημερινά με τμηματική μείωση σε 2 εβδομάδες, προκαλεί ταχεία βελτίωση των συμπτωμάτων από τις αρθρώσεις και συνιστάται όταν δεν υπάρχει καλή θεραπευτική απόκριση στη χορήγηση σαλικυλικών (ασπιρίνης).

Dr Νίκος Καλλιακμάνης