COV-19 – ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Η προσβολή από CON-19 περιλαμβάνει όλα τα συστήματα του οργανισμού ακόμα και εκείνα τα οποία στερούνται επαρκούς αριθμού υποδοχέων ACE-2 (εγκέφαλος).

Οι επιπτώσεις της λοίμωξης από COV-19 στην λειτουργία της καρδιάς με ποσοστό 11,6%, είναι οι ακόλουθες :

• Αίσθημα παλμών
• Αίσθημα πίεσης στο θώρακα
• Ανακοπή
• Εργαστηριακά αυξημένες τιμές τροπονίνης και CPK.

Το σύνολο των συμπτωμάτων αυτών οφείλεται στην συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση του οργανισμού στη λοίμωξη από τον COV-19 μαζί με τις διαταραχές που προκαλεί ο ιός COV-19 στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Η νόσος από COV-19 εμφανίζει τα εξής στάδια :

1^ο ΣΤΑΔΙΟ : Γενικά συμπτώματα κοινού κρυολογήματος που συνοδεύεται από λεμφοπενία η οποία θεωρείται και προγνωστικό σημείο.

2^ο ΣΤΑΔΙΟ : Πνευμονία, χαμηλός κορεσμός αίματος σε Ο₂. Επί πτώσεως του κορεσμού, κρίνεται απαραίτητη η διασωλήνωση και εισαγωγή σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.).

3^ο ΣΤΑΔΙΟ : Εμφανίζεται υπέρμετρη αντίδραση στη λοίμωξη φλεγμονής του COV-19 με καταστρεπτική αντίδραση όλων των οργάνων (αναπνευστικό – καρδιαγγειακό).

Από την άλλη πλευρά τα προϋπάρχοντα καρδιαγγειακά νοσήματα σε ποσοστό 23% (η συνοσηρότητα) δημιουργούν κακή προγνωστική και εξελικτική πορεία στη λοίμωξη με COV-19.

Σε μελέτες οι σοβαρά πάσχοντες από COV-19 εμφάνισαν 58,5% υπέρταση, 44% αρρυθμία, παράγοντες «κινδύνου» θεωρούνται τα καρδιαγγειακά νοσήματα που μπορεί να επιδεινώσουν την «πνευμονία» του COV-19.

Τα άτομα ειδικά με οξέα στεφανιαία σύνδρομα επί προσβολής COV-19 εμφανίζουν πολύ συχνά καρδιακή ανεπάρκεια, γενική επιδείνωση της κλινικής εικόνας τους.

Στα άτομα αυτά που εμφανίζουν καρδιαγγειακά νοσήματα η θεραπεία αντιμετώπισης του ιού με χορήγηση αντιϊκών φαρμάκων έχει επίσης παρενέργειες όπως εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας, διαταραχή ρυθμού, καρδιοτοξικότητας από την θεραπεία που χορηγείται.

Για τους λόγους αυτούς στα άτομα «υψηλού κινδύνου» η παρακολούθηση κλινική και εργαστηριακή (Η.Κ.Γ. – U/S καρδιάς – αιματολογικές εξετάσεις) πρέπει να είναι συστηματική και να γίνεται σύγκριση με Η.Κ.Γ. πριν από την έναρξη της θεραπείας).

Έχουν αναφερθεί επίσης και μόνιμες βλάβες στο μυοκάρδιο (χαμηλή τιμή κλάσματος διήθησης – υπερτροφία αριστερής κοιλίας).

Οι εξετάσεις με χρήση μαγνητικού τομογράφου έχουν συνδέσει τις υψηλές τιμές τροπονίμης που εμφανίζονται στην λοίμωξη από COV-19 με την παρουσία ίνωσης του μυοκαρδίου. Ποσοστό που αγγίζει το ¼ των νοσηλευόμενων με COV-19 εμφανίζει καρδιαγγειακές επιπλοκές και αποτελεί το 40% των θανάτων από COV-19.

O COV-19 έχει αποδειχθεί σήμερα ότι προκαλεί μυοκαρδιακές βλάβες (μυοκαρδίτιδα, επιδείνωση της προϋπάρχουσας καρδιακής βλάβης, αρρυθμίες, οξύ εμφρακτό μυοκαρδίου, αρτηριακές θρομβώσεις) ως και επιπλοκές όπως αναφέρθηκαν από την θεραπεία με φάρμακα (κυρίως αντιϊκά) κατά των ιών που χρησιμοποιούνται θεραπευτικά για COV-19.

Αν προστεθούν σε όλα αυτά οι μεταβολές που προκαλούνται στο σύστημα πήξεως του αίματος, στη λοίμωξη από COV-19 και έχουν σαν αποτέλεσμα υπερπηκτικότητα η οποία δημιουργεί θρομβώσεις – διάχυτη ενδαγγειακή πήξη- στεφανιαία σύνδρομα – αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Τα παραπάνω επιδεινώνονται αν υπάρχουν τυχόν μεταλλαξεις του παράγοντα Leiden ή Von Willebrand, οπότε η συνολική εικόνα επιβαρύνεται.

Η προσβολή του καρδιαγγειακού συστήματος με την εμφάνιση θρομβώσεων ενισχύεται επίσης από τον κλινοστατισμό, την αφυδάτωση του αρρώστου, τις αντιδράσεις φλεγμονής στη λοίμωξη από COV-19.

Παράγοντας Leiden: Αποτελεί διαφορετική μορφή παράγοντα V (πέντε) Προαξελερίνη, με γενετική σημειακή μετάλλαξη (αλλαγή σε ένα από τα νουκλεοτίδια στο γονίδιο που κωδικοποιεί την παραγωγή της πρωτεΐνης του παράγοντα V).

Αποτέλεσμα : αυξημένος κίνδυνος θρομβοεμβολικών επεισοδίων.

Παράγοντας Von Willebrand (V.W.): Γλύκοπρωτεΐνη. Είναι συστατικό της πήξης του αίματος (συμμετέχει στη συγκόλληση των αιμοπεταλίων). Η μικρή ανεπάρκεια, η λειτουργική ανεπάρκεια του VW προκαλεί εκχυμώσεις, αιμορραγία ούλων, αιμορραγία μετά από εγχείρηση. Οι αλλαγές αυτές του VW προκαλούνται από νεοπλασματικά νοσήματα, παθήσεις κολλαγόνου, που δρουν στο ενδοθήλιο των αγγείων. Ο παράγοντας VW μεταφέρει τον παράγοντα VIII της πήξης του αίματος στο πλάσμα.

Ο τρόπος δράσης του COV-19 στη καρδιά παραμένει άγνωστος και μάλιστα αναφέρεται η σοβαρότερη εξέλιξη της προσβολής αυτής συγκριτικά με τους άλλους ήδη γνωστούς ιούς που προσβάλλουν το μυοκάρδιο. Θεωρίες αναφέρουν ότι η πρόκληση της μυοκαρδίτιδας οφείλεται στην εκτεταμένη φλεγμονώδη αντίδραση που προκαλεί ο COV-19. Άλλοι ερευνητές αποδίδουν την προσβολή της καρδιάς στους υποδοχείς ACE-2 που διαθέτει αυτή, ενώ νεκροτομικά ευρήματα έχουν καταδείξει βλάβες στα τοιχώματα των αγγείων της καρδιάς (θεωρία που υποστηρίζει την αγγειακή προσβολή και επέκταση της λοίμωξης από COV-19) αλλά και διάσπαρτη νέκρωση των κυττάρων του καρδιακού μυός.

Επίσης, αναπάντητο μένει το εξής ερώτημα :

Άτομα που έχουν αναρρώσει πλήρως από λοίμωξη COV-19 εμφανίζουν 60% φλεγμονή καρδιακού μυός. Έχουν βρεθεί σε νεκτροτομικά ευρήματα τεμαχίδια ιού στον καρδιακό μυ, ενώ εργαστηριακά ευρήματα αναφέρουν ποσοστό 10%-30% των νοσηλευόμενων με COV-19 να εμφανίζουν υψηλές τιμές τροπίνης. Στο εύρημα αυτό πιθανώς αποδίδεται η μεγάλη εξάντληση, κόπωση που διαρκεί μήνες μετά από την υποχώρηση της προσβολής από COV-19.

Η μυοκαρδίτιδα είναι νόσος που εμφανίζει συμπτώματα όπως : λαχάνιασμα – αίσθημα έλλειψης οξυγόνου – πόνος στο στήθος – πυρετό – μεγάλο αίσθημα κόπωσης αλλά μπορεί να μη εμφανίζει κανένα σύμπτωμα.

Υπολογίζεται σε ποσοστό 7% οι θάνατοι από μυοκαρδίτιδα COV-19.

Οι κοιλιακές αρρυθμίες στη λοίμωξη από COV-19 αγγίζουν το 72%. Επίσης, 36% των ατόμων που έχουν αναρρώσει από COV-19 εμφανίζουν αρρυθμίες 27 μήνες μετά την ανάρρωσή τους. Η θεραπευτική χρήση της κορτιζόνης και των ανοσοσφαιρίνων που βεβαιωμένα δρούν ευνοϊκά σε άλλες περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας εδώ αμφισβητούνται. Η χορήγηση αυτή συνιστάται να γίνεται στα νεώτερης ηλικίας άτομα που η μυοκαρδίτιδα μπορεί να έχει και αυτοάνοσο υπόστρωμα.

Η προσβολή της καρδιάς από τον ιό δημιουργεί ερωτήματα και τούτο διότι ενώ η καρδιά δέχεται αίμα από όλο το σύνολο του οργανισμού δεν διαθέτει όπως π.χ. ο εγκέφαλος «προφυλακτικά συστήματα» και έχει σαν αποτέλεσμα εύκολη μόλυνση από ιούς ειδικά στο Δυτικό ημισφαίριο όπως ιός γρίππης – Ζίκα – δάγγειου πυρετού – ιλαράς – coxsackie.

Η προσβολή της καρδιάς στην λοίμωξη από κορονοϊό που μπορεί να είναι χωρίς συμπτώματα, αλλά δημιουργεί ερωτηματικά και ανησυχία στους γιατρούς εργασίας, στους αθλητίατρους, γενικώς σε όλο τον κόσμο των αθλητών.

Μήπως χρειάζεται αυτοί οι αθλητές (θετικοί στον ιό) προσεκτική, σχολαστική παρακολούθηση;

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Ref.: - Ελλην. Καρδ. Εταιρεία

• Βικιπαίδεια
• WHO