ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΡΟΥΝ ΣΑΝ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΤΙΚΟΥ ΕΝΖΥΜΟΥ ΑΓΓΕΙΟΤΕΝΣΙΝΗΣ (ACE: Angiotensin – Converting Enzyme Inhibitors)

Οι αναστολείς του ACE προκαλούν διάταση αρτηριών και φλεβών μειώνοντας την πίεση του αίματος.

Τα φάρμακα αυτά ανταγωνίζονται την αγγειοτενσίνη ΙΙ που έχει ισχυρή αγγειοσυσταλτική δράση, αυξάνοντας την πίεση του αίματος και έργο καρδιάς.

Η αγγειοτενσίνη ΙΙ επίσης ελευθερώνει ορμόνες που αυξάνουν την πίεση του αίματος.

Κυκλοφορούν πολλά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται ανάλογα με τη νόσο και την κατάσταση της υγείας του κάθε ατόμου.

π.χ. ασθενείς πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, ωφελούνται με την χρήση των φαρμάκων αυτών, όπως και στην περίπτωση του Σακχαρώδη Διαβήτη με νεφρικές επιπλοκές.

ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΗΤΡΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΑΝΑΣΤΟΛΕΩΝ ACE

à Benarepril à Captoril à Enalapril à Fosinopril à Lisinopril à Moexipril à Perindopril à Quanapril à Ramipril à Trandolaptil

Η αγγειοτενσίνη ΙΙ σχηματίζεται από την αγγειοτενσίνη Ι στο αίμα από το ένζυμο μετατοπέα της αγγειοτενσίνης (ACE).

Η αγγειοτενσίνη Ι προέρχεται από αγγειοτεντιγόνο (πρωτεΐνη που παράγεται στο ήπαρ).

Οι αναστολείς των ενζύμων μετατροπής αγγειοτενσίνη ACE (inhibitors) αποτελούν κατηγορία φαρμάκων που αναστέλλουν την δράση του ενζύμου ACE, και μειώνεται έτσι η παραγωγή αγγειοτενσίνης ΙΙ, που θα έχει σαν τελικό αποτέλεσμα διαστολή, διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων και πτώση της πίεσης αίματος.

Η πτώση αυτή ευνοεί την λειτουργία της καρδιάς.

Το έτος 2014 προτάθηκαν οι αναστολείς ACE για την αρχική θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης στους ενήλικες που περιλαμβάνουν ήδη άλλες 3 κατηγορίες φαρμάκων (- αναστολείς ιόντων ασβεστίου – διουρητικά θειαζίδες – αναστολείς των υποδοχέων αγγειοτενσίνης).

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ

• ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Βελτιώνει την ανεπάρκεια ελαττώνοντας το μεταφορτίο (δυνάμεις που παρεμποδίζουν την έξοδο αίματος από την καρδιά).

• ΧΩΡΙΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ

Μειώνει την συχνότητα εκδήλωσης καρδιακής ανεπάρκειας.

• ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΜΦΡΑΚΤΟ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

Μειώνει ποσοστό θανάτου νέου εμφράγματος – αγγειακού επεισοδίου στις «επικίνδυνες ομάδες ατόμων».

• ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ (Σ.Δ.)

Πρώτη εκλογή τα φάρμακα αυτά σε άτομα με Σ.Δ. που εμφανίζουν και υπέρταση.

Επίσης θεωρείται ότι η χρήση των φαρμάκων αυτών μειώνει την συχνότητα εμφράγματος και βελτιώνει την λειτουργία της καρδιάς.

• ΝΕΦΡΩΣΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΪΟΥΡΙΑ

Έχει εξακριβωθεί ότι τα φάρμακα αυτά προκαλούν μείωση της πίεσης αίματος στους νεφροπαθείς. Επίσης μειώνουν την πρωτεϊνουρία προκαλώντας μείωση της ενδοσπειραματικής πίεσης διήθησης και ελέγχοντας την πίεση.

• ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ (Χ.Ν.Α.)

Οι αναστολείς ACE και των υποδοχέων αγγειοσενσίνης αποτελούν την πρώτη θεραπεία εκλογής για άτομα με Χ.Ν.Α. μειώνοντας την πρωτεϊνουρία και βελτιώνοντας την εξέλιξη της νοσού.

• ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΕΣ

Οι αναστολείς ACE και των υποδοχέων αγγειοσενσίνης έχουν ευνοϊκή δράση στις ασθένειες την σπειραματονεφρίτιδα μειώνοντας την δραστική πίεση διήθησης και την λευκωματουρία.

• ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΣΗ

Η χορήγηση αναστολέων που επιδρούν στα σύστημα ρετίνης-αγγειοσενσίνης εξασφαλίζει μεγαλύτερο χρόνο του μοσχεύματος στα άτομα με την μορφή αυτή της σπειραματονεφρίτιδας.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ

Η αγγειοσενσίνη ΙΙ προκαλεί άμεση αγγειοσυστολή των προτριχοειδών αρτηριολιών και των μετατριχοειδών φλεβιδίων εμποδίζονται με τον τρόπο την επαναπρόσληψη NOR-επινεφρίνης, διεγείρει την απελευθέρωση των καταχολαμίνων από την μυελώδη ……….. των επινεφριδίων, μειώνει την απέκκριση από τα ούρα Νατρίου (Na) και ύδατος (H₂O), διεγείρει την σύνθεση και απελευθέρωση αλδοστερόνης, ευνοεί την υπερτροφία των μυϊκών κυττάρων των αγγείων και μονοκύτταρων της καρδιάς.

Ο μηχανισμός δράσης των ACE αναστολέων (φάρμακα) δεν είναι απόλυτα γνωστός.

Συμμετέχουν στο σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνη-αλδοστερόλη αλλά η δράση αυτή δεν επηρεάζει το επίπεδο ρενίνης στο αίμα.

Οι αναστολείς των ACE όπως δηλώνει και το όνομά τους αναστέλλουν τη δράση του ενζύμου που μετατρέπει την αγγειοτενσίνη Ι à ΙΙ.

Η μειωμένη παραγωγή αγγειοτενσίνης ΙΙ προάγει την αποβολή Na δια των ούρων (νατριοδιούρηση) μειώνει την πίεση του αίματος, προλαμβάνει την δημιουργία υπερτροφίας μυϊκού ιστού των αγγείων και μονοκύτταρων αίματος.

Η τελική μείωση της αρτηριακής και φλεβικής πίεσης μειώνει το προφορτίο και μεταφορτίο του καρδιακού μυός.

Επίσης υπάρχουν στοιχεία ότι τα φάρμακα αυτά συμμετέχουν στην αποδόμηση της της βραδυκινίνης (πεπτίδιο που προκαλεί αγγειοδιαστολή).

Όλα τα σκευάσματα των φαρμάκων αυτών χορηγούνται από το στόμα (per os) εκτός από την enalapril που χορηγείται ενδοφέβια (Δ: 1.25mg/ανά 6ωρο, με ανώτερη χορήγηση 5mg/6 ώρες).

Η Lisinapril και capropril είναι οι μόνοι αναστολείς ACE που δρούν άμεσα.

Όλοι οι υπόλοιπες κατηγορίες είναι ΠΡΟ-ΦΑΡΜΑΚΑ τα οποία χρειάζονται ενεργοποίηση για να δράσουν.

Η μέγιστη πυκνότητα του φαρμάκου εμφανίζεται σε 1 ώρα μετά την λήψη.

Τα φάρμακα αυτά μεταβολίζονται στο ήπαρ (οι πρόδρομες μορφές τους) συνιστάται η χορήγηση επί ύπαρξης ηπατικής ανεπάρκειας φαρμάκου που δεν μεταβολίζεται στο ήπαρ).

Το θεραπευτικό εύρος χρήσης των φαρμάκων αυτών είναι μεγάλο.

Έτσι, εκτός από την θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης τα φάρμακα αυτά χορηγούνται στη:

• Στεφανιαία νόσο
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Σακχαρώδης Διαβήτης
• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
• Καρδιακές προσβολές
• Σκληρόδερμα
• Ημικρανίες

Συνήθως η θεραπεία με τα φάρμακα αυτά περιλαμβάνει την παράλληλη χορήγηση εντός διουρητικού φαρμάκου και φαρμάκου που δρα αναστέλλοντας τους διαύλους ασβεστίου (Channel Calcium Blocker).

Τα φάρμακα αυτά δεν πρέπει να συνδυάζονται με φάρμακα τα οποία αναστέλλουν την δράση της ρενίνης ή με φάρμακα τα οποία αναστέλλουν τη δράση υποδοχέων αγγειοτενσίνης.

Τα φάρμακα αυτά διαθέτουν καλύτερη θεραπευτική απόδοση στις νεώτερες παρά τις μεγάλες ηλικίες. Επίσης, δρουν καλύτερα στα άτομα της Λευκής φυλής συγκριτικά με την Μαύρη φυλή.

ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

• Παραξυμικός μη παραγωγικός Βήχας (1%-16% συχνότητα)

Πειραματικά δεδομένα έχουν δείξει ότι η χορήγηση μη στεροειδών αναλγητικών φαρμάκων και ασπιρίνης (500mg), βοηθάει πολλές φορές, όπως βοηθάει και η αλλαγή του λαμβανόμενου σκευάσματος.

• Αγγειοίδημα

Σε σπάνιες περιπτώσεις ειδικότερα στη Μαύρη Φυλή, Γυναικείο φύλο, καπνιστές τα φάρμακα αυτά προκαλούν αγγειοοίδημα.

Αγγειοίδημα: Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση οιδήματος των περιοχών στο δέρμα, βλεννογόνους, εσωτερικά όργανα.

Συχνά σχετίζονται με κνίδωση.

Η εντόπιση του οιδήματος αυτού στο στόμα, λάρυγγα, τραχεία προκαλεί αναπνευστική δυσχέρεια.

Θεωρείται αλλεργικό φαινόμενο (αύξηση IgE).

Επίσης υπάρχουν μη αλλεργικές μορφές του οιδήματος αυτού (κληρονομικό αγγειοίδωμα που οφείλεται σε ανεπάρκεια συστατικών συμπληρώματος).

Το οίδημα από αλλεργικά αίτια δεν εμφανίζει εντύπωμα με την πίεση.

• Υπόταση

Κίνδυνος ορατός σε άτομα που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια (συστολική πίεση κάτω των 100mmHg).

Στην ισχαιμική καρδιοπάθεια – εγκεφαλικά αγγειακά επεισόδια μεγάλες δόσεις χορήγησης διουρητικών φαρμάκων όπως και στα άτομα υπό νεοφροδιάλυση προκαλούν υπογλυκαιμία, έλλειψη Νατρίου.

• Υπερκαλιαιμία

Εμφανίζεται κυρίως στους ασθενείς με προϋπάρχουσα νεφρική ανεπάρκεια – Σακχαρώδη Διαβήτη – Χορήγηση σκευασμάτων Καλίου – Λήψη ……… primoxarde.

• Χολοστατικός ίκτερος : Επιβάλλεται η διακοπή του φαρμάκου.

• Αντενδείξεις χορήγησης φαρμάκων
  • Στην εγκυμοσύνη.
  • Στην λήψη παραγώγων που αναστέλλουν την ρενίνη (aliskerin).

Δεν συνδυάζονται ACΕ αναστολείς (αναστολής μετατρεπτικού ενζύμου και ARB (Angitensini Receptor Blocker – ανταγωνιστής … αγγειοτεσνίνης) και τούτο διότι ο συνδυασμός αυτών επιδεινώνει την νεφρική λειτουργία με πρόκληση υπερκαλιαιμίας.

• Αλληλοεπιδράσεις ACE: Παρατηρείται με τη ταυτόχρονη χορήγηση με στεροειδών αναλγητικών φαρμάκων (προκαλούν μείωση δράσης ACE).

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ (ACE-Αναστολείς) ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ΣΥΧΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΑΥΤΟ.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ