ΗΠΑΡ

Το ήπαρ αποτελεί το χημικό εργοστάσιο του ανθρώπινου οργανισμού.

Ανατομικά βρίσκεται κάτω από το δεξιό υποχόνδριο. Επί του ήπατος βρίσκεται η χοληδόχος κύστη.

 

 

Οι λειτουργίες του ήπατος είναι πάρα πολλές :

1. Σύνθεση πρωτεϊνών, σύνθεση αμινοξέων – μεταβολισμό πρωτεϊνών.

2. Αποθήκευση γλυκογόνου – σύνθεση ROH

• Νεογλυκογένεση.
• Γλυκογονολυση.
• Γλυκογένεση.

3. Παραγωγή ορμονών.

4. Παραγωγή χολής η οποία παράγεται συνεχώς (επί 24ώρου) βάσεως από τα ηπατικά κύτταρα και αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη.

5. Μεταβολισμός λιπιδίων

• Σύνθεση χοληστερόλης.
• Λιπογένεση – παραγωγή τριγλυκεριδίων.

6. Παραγωγή παραγόντων πήξεως : Ι(ινωνογόνο) – ΙΙ(προθομβίνη) – V – VII – IX – X – XI – όπως και πρωτεΐνες S – C – antithrombin.

Ζυγίζει 1.44 – 1.66 Kgr, καφέ – ροζέ τριγωνικού περίπου σχήματος αποτελεί το δεύτερο μεγάλο όργανο – ιστό του ανθρώπου (επιδερμίδα το πρώτο) και το μεγαλύτερο αδένα του ανθρώπινου οργανισμού.

Το ήπαρ διαθέτει την ΗΠΑΤΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑ που ξεκινάει από την αορτή ενώ οι πυλαίες φλέβες παίρνουν αίμα από το Γ.Ε.Σ. – Σπλήνα – Πάγκρεας (βλέπε πίνακα 1).

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

 

7. Επίσης το ήπαρ στο πρώτο 3μηνο νεογνού παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια και σταματάει την παραγωγή αυτή την 32^η εβδομάδα μετά την γέννηση.

8. Παράγει χολή το ήπαρ που είναι απαραίτητη για γαλακτοποίηση των λιπών και απορρόφηση της λιποδιαλυτής, Βιτ. Κ. Μέρος της χολής που παράγεται από το ήπαρ διοχετεύεται στο έντερο (12δάκτυλο) και μέρος αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη.

9. Το ήπαρ παράγει την insulin alike growth factor (IGF-1) μία πολυπεπτιδική πρωτεΐνη – ορμόνη, που παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού και εξασκεί αναβολική ενέργεια στους ενήλικες.

10. Παράγει το ήπαρ θρομβοποιητίνη (γλυκοπρωτεϊνική ορμόνη) θα ρυθμίζει την παραγωγή αιμοπεταλίων από τον μυελό των οστών.

11. Μεταβολίζει την ινσουλίνη και άλλες ορμόνες.

12. Προκαλεί ένωση χολεριθρίνης + γλυκουρονικού οξέος και εκκρίνεται το μόριο αυτό στη χολή.

13. Μεταβολίζει (μεθυλίωση) φάρμακα.

14. Μετατρέπει την αμμωνία → ουρία.

15. Παράγει λευκωματίνη (ωσμωτική ισορροπία ορού).

16. Συνθέτει αγγειοστασινογόνο (ορμόνη που αυξάνει την αρτηριακή πίεση όταν ενεργοποιείται από ρενίνη (ένζυμο) νεφρών.

17. Το ήπαρ αποθηκεύει γλυκόζη σαν γλυκογόνο ενώ η Βιτ. Α (με 1 – 2 χρόνια επάρκεια) και Βιτ. D (με 1 – 4 μήνες επάρκεια) και Βιτ. 12 (1 – 3 χρόνια επάρκεια) όπως και Βιταμίνη Κ – Fe - Co είναι αποθηκευμένες επίσης στο ήπαρ.

Το Δ.Ε.Σ. ή (φαγοκυτταρικό μονοπυρηνικό σύστημα) του ήπατος ασκεί βασικό ρόλο στην ανοσολογική απάντηση του συνόλου οργανισμού.

ΤΟ ΗΠΑΡ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΦΑΡΜΑΚΩΝ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΔΟ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ. ΕΤΣΙ ΒΕΝΖΟΔΙΑΖΕΠΙΝΕΣ ΚΑΙ ειδικά τα σκευάσματα iorazepam και oxazepam, τα οποία διαθέτουν μικρότερο χρόνο ημισείας ζωής από τις άλλες βενζοδιαζεπίνες μπορεί να χρησιμοποιούνται με περισσότερη ασφάλεια στην Γηριατρική Ιατρική.

 

Βασική ικανότητα του ήπατος είναι η αναγεννητική αντισταθμιστική του προσαρμογή αναγέννησης (απώλεια ακόμα και 25% αναπληρώνεται λειτουργικά, ανατομικά). Το παραπάνω παραπέμπει στον ΜΥΘΟ ΤΟΥ ΠΡΟΜΗΘΕΑ όπου τα όρνια έτρωγαν από τον αλυσοδεμένο Προμηθέα καθημερινά τα εντόσθιά του, χωρίς αυτός να πεθαίνει.

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΗΠΑΤΟΣ

Πρώτος ο Thomas Starzi στις ΗΠΑ και Roy Cahie στο Cambridge, 1963 και 1965 αντίστοιχα, έκαναν τις πρώτες μεταμοσχεύσεις.

Συνήθως τα αλλομοσχεύματα που χρησιμοποιούνται προέρχονται από δότες που κατάληξαν από εγκεφαλικά επεισόδια.

Σήμερα η Ζωντανή μεταμόσχευση ήπατος που γίνεται είναι τεχνική η οποία μεταμοσχεύει μέρος του ηπατικού παρεγχύματος του δότη και χορηγείται στον πάσχοντα όπου αναπληρώνει το συνολικό ήπαρ.

Η μεταμόσχευση αυτή έγινε το 1989 σε παιδιατρική κλινική.

Ποσοστό 20% του ήπατος του ενήλικα μπορεί να δοθεί σε παιδιά με ολοκληρωτική αποκατάσταση του οργάνου.

Στον ενήλικα πληθυσμό η μεταμόσχευση αφορά συνήθως, το δεξιό ηπατικό λοβό που αποτελεί ο 60% του συνολικού ήπατος.

Σήμερα η προεκτίμηση της μεταμόσχευσης περιλαμβάνει και την πολυαναλυτική εν σειρά C.T. ή MRI.

Η MDCT αποκαλύπτει ανατομία των αγγείων ενώ η MRI δείχνει την ανατομική χοληφόρων οδών.