ΕΜΒΟΛΙΟ ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΥ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΣ (ΠΝΚ);

Ο πνευμονιόκοκκος «Streptocossus pneumoniae» είναι μικρόβιο που χαρακτηριστικά αποικίζει τον ρινοφάρυγγα του ανθρώπινου οργανισμού. Είναι ένας Gram⁺ διπλόκοκκος.

Το ποσοστό αποικισμού στα παιδιά είναι 3% - 70% και σταδιακά μειώνεται με τη ηλικία.

Ο ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΣ ΑΥΤΟΣ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ;

Βέβαια, ο αποικισμός του ρινοφάρυγγα μπορεί να εξελιχθεί σε συστηματική λοίμωξη (μικροβιαιμία - μηνιγγίτιδα - πνευμονία) όταν συμβεί η επάρκεια των ανατομικών ανοσολειτουργικών αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού μειωθεί (π.χ. ιογενής λοίμωξη, ειδικά από τον ιό της γρίππης).

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΝΚ;

Ο ΠΝΚ είναι ένας Gram⁺ διπλόκοκκος, που διαθέτει έλυτρο που αποτελείται από πολυσακχαρίτες.

Αυτή η δομή του, τον προφυλάσσει από την φαγοκυττάρωση του, που «επιδίωκαν» για αυτόν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.

Με βάση την χαρακτηριστική σύστασή του έλυτρού του, ο ΠΝΚ διακρίνετααι σε περισσότερους από 91 ορολογικούς τύπους.

Σημασία έχει ότι μόνον 20 - 30 από αυτούς προκαλούν νόσηση στον άνθρωπο.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΠΝΚ;

Βέβαια, και η ανακάλυψη του αποτέλεσε σημαντική και μείζονος εφαρμογής ιατρική εξέλιξη.

Η Παρασκευή εμβολίου χρονολογείται πριν από 65 χρόνια με δημιουργία ενός 4-δύναμου εμβολίου.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 αναπτύχθηκε στην αγορά ένα 14-δύναμο και από το έτος 1983 κυκλοφορεί το 23-δύναμο εμβόλιο, το οποίο χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα (pneumococcal polysaccharide vaccine, PPV23).

TO PPV32 ΒΡΙΣΚΕΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;

Όχι, σε επαρκή κλίμακα διότι υπάρχει ανεπαρκής ανοσολογική απάντηση στα πολυσακχαριδικά αντιγόνα.

Για τον λόγο αυτό, το έτος 2000 κυκλοφόρησε το συζευγμένο με πρωτεΐνη (ανάλογο της διφθεριτικής τοξίνης), 7-δύναμο εμβόλιο (PPV7) που προκαλεί ανοσολογική απάντηση μέσω διέγερσης των Τ λεμφοκυττάρων.

ΠΟΙΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ;

Το εμβόλιο που χορηγείται σήμερα στον ενήλικα πληθυσμό, περιλαμβάνει 23 κεκαθαρμένα πολυσακχαριδικά αντιγόνα ελύτρου.

ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΥΤΩΝ : 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6Β - 7F - 8 - 9N - 10A - 11A - 12F - 14 - 15B - 17F - 18C - 19A - 19F - 20 - 22F - 23F - 33F.

Οι παραπάνω ορολογικοί τύποι έχουν επιλεγεί, ώστε να περιλαμβάνουν ποσοστό 85% - 90% των ορολογικών τύπων οι οποίοι προκαλούν νόσηση.

Το συζευγμένο εμβόλιο για τα παιδιά περιλαμβάνει τους ορότυπους : 4 - 9V - 14 - 19F - 23F - 18C - 6B.

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΗΛΙΚΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΜΒΟΛΙΑΖΟΝΤΑΙ;

Ο εμβολιασμός με PPV23 ενδείκνυνται απολύτως σε άτομα > 65 ετών όπως και για άτομα μικρότερων ηλικιών που είναι εκτεθειμένα σε πιθανές λοιμώξεις από Streptococcus pneumoniae.

ΣΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΣΤΕΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΗ ΔΟΣΗ;

Δεν συνιστάται ο αναμνηστικός εμβολιασμός στα ενήλικα άτομα (ηλικίας > 65 ετών).

Υπάρχει επίσης και η άποψη ότι η χορήγηση αναμνηστικής δόσης μπορεί να προκαλέσει μείωση της ανοσολογικής απάντησης στα πολυσακχαριδικά αντιγόνα του πνευμονιόκοκκου (ανεξήγητος η σημασία του φαινομένου αυτού).

Χορήγησης αναμνηστικής δόσης του εμβολίου πρέπει να γίνεται σε άτομα με ανοσοανεπάρκεια τα οποία εμβολιάστηκαν για πρώτη φορά πριν από της ηλικία των 65 ετών, όπως και σε άτομα που εμφάνισαν ανοσοκαταστολή 5 χρόνια μετά την χορήγηση αρχικής δόσης.

Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ;

Πολύ μικρές. Η συχνότερη είναι η εμφάνιση τοπικού ερεθισμού στο σημείο ένεσης που εκδηλώνεται με πόνο - ερυθρότητα - οίδημα (1/3 των περιπτώσεων).

Τα ενοχλήματα αυτά παρέρχονται μετά από 24 ώρες.

Πιο σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες όπως πυρετός - μυαλγίες - αρθραλγίες - τοπική διήθηση είναι σπάνιες.

Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΗΣ ΔΟΣΗΣ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΟΥ ΔΕΝ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΙΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ.

ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ PPV23 ΝΑ ΧΟΡΗΓΗΘΕΙ ΣΥΓΧΡΟΝΩΣ ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΜΒΟΛΙΑ;

Βέβαια και κυρίως μπορεί να χορηγηθεί στον ίδιο χρόνο με το εμβόλιο της γρίππης αλλά σε διαφορετικό σημείο του σώματος.

Η ταυτόχρονη αυτή χορήγηση δεν επηρεάζει την αποτελεσματικότητα των δύο εμβολίων.

Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΝΔΟΜΥΪΚΑ ΣΤΟΝ ΔΕΛΤΟΕΙΔΗ ΜΥ.

Η ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΤΟΠΙΚΟ ΕΡΕΘΙΣΜΟ.

Η συζητούμενη επέκταση του εμβολιασμού σε μικρότερης ηλικίας άτομα (50 - 64 ετών) αυξάνει το ποσοστό ανόσου πληθυσμού κατά 5% - 7%.

ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ PPV23 ΠΡΟΦΥΛΑΣΣΕΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ;

Αντιφατικές πληροφορίες υπάρχουν.

Φαίνεται ότι το PPV23 δεν προστατεύει από την πνευμονία της κοινότητας.

Η προστασία που ασκεί το εμβόλιο έγκειται στην ελάττωση της κλινικής βαρύτητας, εξέλιξης της πνευμονίας.

Θνητότητα 10% σε εμβολιασθέντα πληθυσμό 21% σε μη εμβολιασθένα πληθυσμό

Εισαγωγή σε Μ.Ε.Θ. < 1% για τους εμβολιασθέντες.

13% για τους μη εμβολιασμένους.

Επίσης, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο εμβολιασμός έναντι του πνευμονιόκοκκου, προφυλάσσει από την πνευμονία κοινότητας, τα άτομα που πάσχουν από χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια - πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.)

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΜΕ PPV23

Υπάρχει το εξής θέμα.

Αν γίνει σε ευρεία κλίμακα η εφαρμογή του εμβολίου το ερώτημα που αναφέρεται είναι, αν ορότυποι που δεν περιλαμβάνονται στο εμβόλιο, θα προκαλέσουν διεισδυτικές λοιμώξεις στον πληθυσμό, που εμβολιάζεται.

Οι παραπάνω σκέψεις βάζουν ερωτηματικά βασικά για την προληπτική ιατρική γενικότερα, δηλαδή παραγωγή πρωτεϊνικών αντιγόνων ανεξαρτήτων της πολυσακχαριδικής σύστασης του κάθε ορότυπου, με σκοπό πρόκληση μακρόχρονης και αποτελεσματικής σταθερής ανοσολογικής απάντησης.

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΜΕ PPV23

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΜΕ ΤΟ 23ΔΥΝΑΜΟ ΠΟΛΥΣΑΚΧΑΡΙΔΙΚΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΥ

1. Άτομα ηλικίας > 65 ετών.

2. Συγγενής ανοσολογική ανεπάρκεια.

3. Επίκτητη καταστολή του ανοσολογικού συστήματος (HIV λόιμωξη - λευχαιμία - λέμφωμα - Ν. Hodgkin's - πολλαπλούν μυέλωμα - γενικευμένη καρκινωμάτωση - μεταμόσχευση οργάνου ή μυελού των οστών - χρόνια χρήση κορτικοειδών - χημειοθεραπεία με αλκυλιούντες παράγοντες ή αντιμεταβολιτές).

4. Ανατομική ή λειτουργία έλλειψη σπληνός (σπληνεκτομή - δρεπανοκυτταρική αναιμία).

5. Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια - Νεφρωσικό σύνδρομο.

6. Καρδιαγγειακά νοσήματα.

7. Χρόνιες ηπατοπάθειες.

8. Χρόνιες πνευμονοπάθειες - Χ.Α.Π.

9. Σακχαρώδης Διαβήτης.

10. Διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού.

11. Κάπνισμα.

12. Κοχλιακό εμφύτευμα.

 

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ