ΜΟΝΗΡΗ ΟΖΙΔΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ (Μ.Ο.Π.)

Η ανεύρεση, παρουσία οζιδίων στα πνευμονικά πεδία έχει τα τελευταία χρόνια αυξηθεί (κάθε χρονιά περίπου αυξάνεται παράλληλα με την εξέλιξη και εμφάνιση προηγμένης «γενιάς», αξονικών τομογράφων).

Ποσοστά 51% των ενηλίκων (άνω των 50 ετών που είναι καπνιστές εμφανίζουν οζίδια στα πνευμονικά πεδία. Οι συστάσεις των γιατρών είναι η απεικονιστική για τουλάχιστον 2 χρόνια παρακολούθηση των οζιδίων αυτών.

Σαν οζίδιο πνευμόνων ορίζεται σχηματισμός που είναι 3cm στη διάμετρό του ή λιγότερο.

Αν η διάμετρος του μορφώματος, του οζιδίου αυτού είναι πάνω από 5cm τότε ονομάζεται «πνευμονική μάζα» με πιθανότητες κακοήθειας.

Τα οζίδια που εμφανίζονται στους πνεύμονες πρέπει να έχουν 1cm μέγεθος σαν ελάχιστο όριο ώστε να εντοπιστούν στην ακτινογραφία θώρακος.

Τα οζίδια πνεύμονος (Μ.Ο.Π.) είναι συχνά και βρίσκονται 1 στις 500 ακτινογραφίες θώρακος και 1 στα 100 C.T.S. (αξονικές τομογραφίες).

Στατιστικά στοιχεία των ΗΠΑ αναφέρουν την ανεύρεση 15.000 ΜΟΠ κάθε χρόνο.

Με την στατιστική αυτή ο μισός πληθυσμός καπνιστών ηλικίας άνω των 50 ετών εμφανίζει ΜΟΠ στις ακτινολογικές εξετάσεις (Ra θώρακος - C.T.S.).

Η ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο (στις ηλικίες κάτω των 35 ετών η πιθανότητα κακοήθειας ΜΟΠ περιορίζεται κάτω του 1%) ενώ τα ΜΟΠ που ανευρίσκονται σε άτομα άνω των 50 ετών έχουν 50% πιθανότητα κακοήθειας).

Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες οι οποίοι λαμβάνουν μέρος στην πιθανότητα κακοήθειας ΜΟΠ, όπως :

1.	ΜΕΓΕΘΟΣ ΜΟΠ	: Μεγαλύτερα οζίδια έχουν περισσότερες πιθανότητες κακοήθειας από τα μικρότερα σε μέγεθος ΜΟΠ.
2.	ΚΑΠΝΙΣΜΑ	: Τωρινοί και παλιοί καπνιστές εμφανίζουν μεγαλύτερες πιθανότητες κακοήθειας ΜΟΠ, από του μη καπνιστές.
3.	ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ	: Εργάτες βαρειάς βιομηχανίας, Κατασκευαστές ψυγείων, Μεταλλωρύχοι, Εργάτες κοπής μαρμάρων, επεξεργασίας ασβεστίου, έχουν μεγάλες πιθανότητες εμφάνισης νεοπλασματικών Μ.Ο.Π.
4.	ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟ	: Η πιθανότητα κακοήθειας των Μ.Ο.Π., αυξάνονται όταν υπάρχει κληρονομικό αναμνηστικό νεοπλασίας στην οικογένεια.
5.	ΣΧΗΜΑ	: Στρογγυλής ομαλής μορφής Μ.Ο.Π. θεωρούνται καλοήθη ενώ ΜΟΠ με ανώμαλα όρια ή οδοντωτή απεικόνιση θεωρούνται κακοήθη.
6.	ΑΥΞΗΣΗ ΜΕΓΕΘΟΥΣ	: Γρήγορη ανάπτυξη των ΜΟΠ κατά την απεικόνιση σημαίνει κακοήθεια ΜΟΠ (χρόνος διπλασιασμού μεγέθους περίπου 4 μήνες). Τα χωρίς ανάπτυξη ΜΟΠ θεωρούνται καλοήθη.
7.	ΕΝΑΠΟΘΕΣΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ - ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΗΣΗ	: Τα διαθέτοντα ασβεστοποίηση ΜΟΠ θεωρούνται καλοήθη.
8.	ΤΥΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ - ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ	: Πιθανότητα καλοήθειας μεγάλη.

 

ΑΙΤΙΑ Μ.Ο.Π. : Τα καλοήθη ΜΟΠ είναι κοκκιώματα, (σύνολο φλεγμονώδων εξεργασιών στους ιστούς) και αμαρτώματα (συγγενή αίτια). Τα κακοήθη ΜΟΠ είναι συνήθως Ca πνευμόνων ή μεταστάσεις νεοπλασιών που εδράζονται σε άλλα όργανα του σώματος (π.χ. νεφρά - μαστός κ.α.)

ΓΕΝΙΚΑ ΤΑ ΜΟΝΗΡΗ ΟΖΙΔΙΑ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ

ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΕΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

1η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ	ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ	Φυματίωση Ιστοπλάσμωση Κοκκιοδιομυκώση Παρασιτικές νόσοι (ασκαριδιαση)
2η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ	ΑΥΤΟΑΝΟΣΟΙ ΝΟΣΟΙ	Ρευματοειδής αρθρίτιδα Σαρκοείδωση Κοκκιωμάτωση Wegener's
3η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ	ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ	Αμαρτώματα
4η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ	ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ	Καρκίνος πνευμόνων Λέμφωμα Μεταστατικές εστίες.

Τα ΜΟΠ δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα.

Ανακαλύπτονται «ξαφνικά» και εντελώς «τυχαία» σε απεικονιστικές τεχνικές (ακτινογραφία θώρακα - αξονική πνευμόνων C.T.S.). Σπάνια η εμφάνιση βήχα και αιμόπτυσης προκαλείται και αυτά αν το ΜΟΠ βρίσκεται σε επαφή με μεγάλο αεραγωγό βρόγχο των πνευμόνων.

Η διάγνωση των ΜΟΠ περιλαμβάνει κυρίως τη σύγκριση και εκτίμηση προηγούμενων ακτινογραφιών, όπως και αν χρειαστεί την εκτέλεση PET-scan ή την βιοψία μέσω βρογχοσκόπιου.

Ο παρακάτω πίνακας συγκρίνει μέγεθος ΜΟΠ και εξέλιξης αυτών σε ομάδες κυρίως «υψηλού κινδύνου ασθενών».

 

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Μ.Ο.Π.
ΜΕΓΕΘΟΣ mm*	ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΘΕΝΕΙΣ+	ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΘΕΝΕΙΣ++
≤ 4	Δεν χρειάζεται παρακολούθηση§	Παρακολούθηση με CTS σε 12 μήνες αν δεν έχει αλλάξει σταματάει follow-up
> 4-6	Παρακολούθηση με CTS σε 12 μήνες, αν δεν έχει αλλάξει, τότε σταματάμε	Αρχικό follow-up σε 6-12 μήνες και μετά 18-24 μήνες ακόμα και δεν έχει μεταβληθείΙΙ
> 6-8	Αρχικό follow-up με CTS σε 6-12 μήνες μετά 18-24 (χωρίς αλλαγή)	Αρχικό follow-up με CTS κάθε 3-6 μήνες μετά 9-12 μήνες και σε 24 μήνες αν δεν έχει μεταβληθεί
> 8	Παρακολούθηση με CTS κάθε 3-9-12 μήνες, επίσης απεικόνιση με PET-scan πιθανή βιοψία	Ίδια παρακολούθηση με χαμηλού κινδύνου ασθενή. Προηγούμενη στήλη.

Σημείωση : ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΕ ΝΕΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟ ΟΖΙΔΙΟ ΣΕ ΑΤΟΜΑ 35 ετών και μεγαλύτερης ηλικίας.

*	Περίπου μέγεθος - όγκου.
+	Καμία προϊστορία ή μικρά χρήση καπνίσματος και χωρίς άλλους «επικίνδυνους παράγοντες».
++	Ιστορικό καπνίσματος και άλλων γνωστών «επιβαρυντικών παραγόντων».
§	Κίνδυνος νεοπλασίας στην κατηγορία αυτή (< 1%).
ΙΙ	Μη μονήρη συμπαγή οζίδια (ground glass) ή μερικώς συμπαγή οζίδια χρειάζονται μεγαλύτερη χρονική παρακολούθηση ώστε να αποκλειστεί το Adeno-Ca.

 

 

 

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ