Tα αιμοπετάλια ή θρομβοκύτταρα αποτελούν ιδιαίτερα και σημαντικά κύτταρα τα οποία λαμβάνουν ουσιαστικά μέρος στην φυσιολογική πήξη του αίματος, στον σχηματισμό του θρόμβου (και γι’ αυτό η ονομασία τους θρομβοκύτταρα).
Ο χρόνος ζωής των αιμοπεταλίων είναι 7 – 10 ημέρες κυκλοφορίας στο αγγειακό σύστημα.
Ο φυσιολογικός αριθμός των αιμοπεταλίων είναι 140.000 – 400.000/μL.
Περίπου το ένα τρίτο (1/3) από αυτά φυσιολογικά εγκλωβίζονται στον σωλήνα.
Παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τον συνολικό αριθμό των αιμοπεταλίων είναι :
1. Εμμηνορρυσία.
2. Κυκλική θρομβοπενία με περιοδικότητα 3 – 6 εβδομάδες.
3. Κύηση (θρομβοπενική κύηση)
4. Οξείες φλεγμονές (αυξημένος αριθμός στις κυττοκίνες).
5. Χρόνιες λοιμώξεις (HIV – Tbc)
6. Φάρμακα (ηπαρίνη)
7. Ανοσολογικές διαταραχές (ιδιοπαθής θρομβοπενική Πορφύρα)
8. Πυλαία υπέρταση (κίρρωση ήπατος).
Όλα τα παραπάνω αίτια προκαλούν θρομβοπενία.
Γενικά η θρομβοπενία καταττάσεται ανάλογα με τα αίτια τα οποία την προκαλούν (βλέπε αλγόριθμο).
Σε πρακτικό επίπεδο ο οργανισμός αιμορραγεί όταν τα αιμοπετάλιά του ανεξάρτητα από τα αίτια που την προκαλούν, υφίστανται μείωση του αριθμού τους.
Έτσι, σε κλινικού επίπεδου εφαρμογές :
*Γαστροσκόπηση – λήψη βιοψίας.
Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι ακόμα και οι καταστάσεις, τα αίτια τα οποία συνοδεύονται από αύξηση των θρομβοκυττάρων μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές αιμόστασης ακόμα και αιμορραγία.
ΓΕΝΙΚΑ Η ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΩΣ ΑΝΑΛΟΓΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΩΝ
ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΩΝ
Οι συγγενείς αυτές ασθένειες των αιμοπεταλίων δεν αφορούν τον αριθμό των αιμοπεταλίων αλλά κυρίως τη λειτουργικότητά τους, περιλαμβάνει :
1. Την συγκόλληση (έλξη προς άλλη ουσία – παράγοντα non Willebrand’s και γλυκοπρωτεΐνης) των αιμοπεταλίων και την ενεργοποίηση τους.
2. Την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων (ενεργοποίηση ADP – δημιουργία με γλυκοπρωτεΐνης σύμπλεγμα).
Όλες οι παραπάνω διεργασίες λαμβάνουν μέρος στο φυσιολογικό μηχανισμό της πήξης του αίματος.
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΩΝ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΩΝ
Bernard Soulier νόσος
Αυτόσωμος υπολειπόμενη κληρονομική πάθηση κατά την οποία δεν επιτελείται η συγκόλληση των αιμοπεταλίων μεταξύ τους (ελάττωμα συγγενές στο σύμπλεγμα Ib – IX).
Νόσος Glanzmann – Κληρονομική Θρομβοπενία
Νόσος σπάνια κληρονομείται με αυτοσωματικά υπολειπόμενο χαρακτήρα και οφείλεται σε ελάττωμα παραγωγής συμπλέγματος γλυκοπρωτεΐνης IIb – IIIa αιμοπεταλίων με αποτέλεσμα διαταραχές λειτουργικής ενεργοποίησης των αιμοπεταλίων.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία της θρομβοπενίας περιλαμβάνει :
α) Αναγνώριση και αποκλεισμό του αίτιου που προκαλεί την μείωση των αιμοπεταλίων.
β) πολλές φορές γίνονται παράλληλοι θεραπευτικοί χειρισμοί (όπως π.χ. στην χρόνια ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα) όπου εφαρμόζεται η θεραπευτική πλασμαφαίρεση όπως και στην περίπτωση της θρομβωτικής θρομβοπενικής πορφύρας.
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
