ΕΙΛΕΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΧΟΛΟΛΙΘΟΥΣ (Ε.Χ.)

 

Το έτος 1954 ο Dr. Bourtholin περιέγραψε πρώτος την ύπαρξη χολοκυστοεντερικού συριγγίου με την παρουσία χολολίθου στο έντερο.

Το έτος 1890 ο Courkoisier δημοσίευσε την πρώτη σειρά με 131 περιστατικά που είχαν ειλεό από χολόλιθους.

Γενικά ο Ε.Χ. είναι σπάνια νόσος με συχνότητα συμμετοχής 1% - 3% στους αποφρακτικούς ειλεούς.

Εμφανίζει μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες μεγάλης ηλικίας, όπου και αποτελεί στατιστικά ποσοστό 25% του συνόλου των ειλεών του λεπτού εντέρου.

Η μεγάλη ηλικία στην οποία εμφανίζεται η νόσος, τα συνυπάρχοντα στην ηλικία ατή νοσήματα (π.χ. Αρτηριακή Υπέρταση – Υπερχοληστεριναιμία – Σακχαρώδης Διαβήτης), συμμετέχουν άμεσα στην αύξηση θνητότητας και νοσηρότητας που συνοδεύουν τον ειλεό από χολόλιθους.

Η θνητότητα είχε υπολογιστεί παλιά σε ποσοστά 40% - 70% με μείωση στην σημερινή εποχή 15% - 18%.

Βέβαια ο ειλεός από χολολίθους παραμένει οξεία, κρίσιμη και απειλητική για την ζωή του ασθενούς, νόσος.

Έτσι, η έγκαιρη και τεκμηριωμένη διάγνωση θεωρείται απόλυτα απαραίτητη και αποτελεί επίσης καλό προγνωστικό σημείο για τον ασθενή.

ΤΡΟΠΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΙΛΕΟΥ ΑΠΟ ΧΟΛΟΛΙΘΟΥΣ

Η δημιουργία συριγγίου επικοινωνίας του χοληφόρου δένδρου με το έντερο είναι το παθογενετικό στοιχείο του Ε.Χ.

Το συρίγγιο αυτό δημιουργείται από επεισόδια χολοκυστίτιδας, τα οποία προκαλούν φλεγμονές της χοληδόχου κύστεως, συμφύσεις, διάβρωση των παρακείμενων οργάνων.

Όλες οι παραπάνω φλεγμονώδεις διεργασίες, προκαλούν ισχαιμία και διαβρωτικές εξεργασίες, οι οποίες προκαλούν δημιουργία συριγγίου μεταξύ χοληδόχου κύστεως και εντέρου.

Τα περισσότερα συρίγγια εμφανίζονται από 12δάκτυλο (γειτονικός ιστός με τη χοληδόχο κύστη) αλλά εμφανίζεται και στο στομάχι, λεπτό έντερο, έντερο.

Μεγάλος αριθμός από χολολίθους διέρχεται από τα συρίγγια που δημιουργούνται χωρίς να προκαλούνται κλινικά ή εργαστηριακά ευρήματα.

Απόφραξη συμβαίνει όταν οι διερχόμενοι χολόλιθοι έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από 2.0 – 2.5εκ.

Το σημείο που εκδηλώνεται συνήθως ο ειλεός από χολολίθους είναι το λεπτό έντερο, το οποίο έχει φυσιολογικά μικρή διάμετρο, συγκριτικά με το παχύ.

Το έτος 1896 περιγράφηκε το σύνδρομο Bouveret: απόφραξη του γαστρικού στομίου που προκλήθηκε από μετακίνηση χολολίθου μέσω χολοκυστοδωδεκαδακτυλικού συριγγίου.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ε.Χ.

Ουσιαστικά ο ειλεός από χολολίθους είναι μηχανικός αποφρακτικός ειλεός και τα συμπτώματα τα οποία προκαλεί εξαρτώνται από την ανατομική θέση της απόφραξης.

Βέβαια ναυτία, έμετοι χολώδεις στην αρχή, κοπρανώδεις μετά, πόνοι, δυσκοιλιότητα, απουσία εντερικών ήχων, παρουσία εντερικών ήχων «μεταλλικής απήχησης» εμφανίζονται σαν κλινικά συμπτώματα συνήθως.

Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να παρουσιάζουν διαλείποντα χαρακτήρα επειδή ο λίθος ή οι λίθοι κινούνται ακολουθώντας τις κινήσεις που επιτελούν τα έντερα, μέχρι του σημείου που η διέλευση διαμέσου του αυλού του εντέρου δεν είναι δυνατή οπότε προκαλείται η απόφραξη του εντέρου.

Για τους παραπάνω λόγους η διάγνωση του Ε.Χ. γίνεται 3 – 8 μέρες μετά την εκδήλωση ή κάποιων από τα προαναφερθέντα κλινικά συμπτώματα.

Το 50% των ατόμων που εμφανίζουν Ε.Χ. έχουν ιστορικό χολολιθίασης.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Γίνεται δύσκολα λόγω της «ατυπίας» των κλινικών συμπτωμάτων και την περιοδικότητας που παρουσιάζουν αυτά.

Η προεγχειρητική διάγνωση γίνεται σε ποσοστά 20% - 50%.

Η διάγνωση γίνεται :

1. Από την κλινική εικόνα.
2. Από τα κλασσικά ακτινολογικά ευρήματα τα οποία αναφέρονται σαν ΤΡΙΑΔΑ Rigler’s, όπου :

Ø    1ο εύρημα Ø    2ο εύρημα Ø    3ο εύρημα

> μερική ή ολική απόφραξη το εντέρου. > αεροχολία (παρουσία αέρα στο χοληφόρο δένδρο). > ασυνήθεις θέσεις χολολίθων στο έντερο.

Η παρουσία και ανεύρεση των παραπάνω στοιχείων εμφανίζονται σε ποσοστό 17% - 35% (βιβλιογραφικά δεδομένα), με τον συνδυασμό ηπερηχογραφήματος + απλής ακτινογραφίας κοιλίας.

Επίσης, ο συνδυασμός υπερηχογραφήματος (U/S – C.T.S. κοιλίας προσεγγίζει κατά 74% τον ειλεό από χολολίθους.

Ευαισθησία C.T.S. είναι πάνω από 93%.

Τα ακτινολογικά αυτά ευρήματα (U/S – C.T.S.) πρέπει να συνδυάζονται και συμβαδίζουν με τα κλινικοεργαστηριακά ευρήματα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ε.Χ.

Χειρουργική ανοικτή λαπαροστομία και εντερολιθεκτομή (αφού προηγουμένως ρυθμιστούν τα ζωτικά σημεία του αρρώστου όπως ηλεκτρολυτικές διαταραχές – αφυδάτωση – αρτηριακή πίεση) αλλά και τα συνυπάρχοντα νοσήματα (Α.Π. – Σ.Δ.) τα οποία συνοδεύουν συνήθως το Ε.Χ. και που «συνοδεύουν» τα μεγάλης ηλικίας άτομα.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ