ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΑΔΕΝΑ ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΣΤΑΤΙΚΑ ΑΝΤΙΓΟΝΑ

 

Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζει 0,01% συχνότητα παγκόσμια και αποτελεί τον πιο συχνό τύπο νεοπλασίας στους άνδρες με τάση αύξησης (όπως συμβαίνει στην Κίνα).

Επομένως καθίσταται επιτακτική η ανάγκη να βρεθεί ένας δείκτης «πρόωρης» «έγκαιρης» διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη και με την έγκαιρη αυτή διάγνωση να μειωθεί η θνητότητα και να εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπεία.

Μέχρι τώρα η δακτυλική (δια του ορθού) εξέταση του προστάτη και το PSA (Ειδικό προστατικό αντιγόνο) του ορού – ελεύθερο – δεσμευμένο – αποτελούσε τα απαραίτητα διαγνωστικά στοιχεία με τελική διάγνωση την δια βελόνης βιοψία και βέβαια ιστολογική επιβεβαίωση και μετά αφαίρεση του προστάτη αδένα.

Το PSA (ολική τιμή) που εμφανίζεται στα τέλη του 1980 αποτέλεσε σταθμό στην πορεία διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη. Γρήγορα έγινε αντιληπτό ότι το PSA έδειχνε αυξημένο και σε καλοήθεις καταστάσεις (φλεγμονή : προστατίτιδα – μετά από μάλαξη προστάτου σε (ποδηλάτες) όπως και στην καλοήθη υπερτροφία του προστάτου ενώ αναφέρθηκαν και «φυσιολογικές» διακυμάνσεις.

Υπάρχει ειδική Πρωτεΐνη Πυρήνα Κυττάρου (κύριο συστατικό δομής πυρήνα του κυττάρου) που είναι μη διαλυτό, δομικό στοιχείο στο δίκτυο του πυρήνα και εκφράζει τη διάταξη του DNA του κυττάρου.

Έχει βρεθεί ότι η πρωτεΐνη αυτή διαφοροποιείται στον καρκίνο του προστάτη.

Η ΕΡCA αποτελεί την πυρηνική δομική πρωτεΐνη του Ca προστάτου και ορίζεται από :

• · Αντιγόνο-2 για πρόωρο καρκίνο προστάτη
• · Early Prostate Cancer Antigen-2 (EPCA-2) EPCA (Πρόωρο Αντιγόνο Ca προστάτου).

To (PSA) 1 το γνωστό PSA έχει γνωστά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σαν το γνωστό PSA σαν δείκτης νεοπλασίας του προστάτη.

Πλεονεκτήματα : Προσδιορισμός εμφάνισης στο πρόωρο Ca προστάτου όπως και στην μεταγχειρητική παρακολούθηση για Ca προστάτου.

Μειονεκτήματα : Παραγωγή από κύτταρα νεοπλασματικά αλλά και τα φυσιολογικά κύτταρα του προστατικού ιστού.

Επί κυρίως μειονέκτημα του PSA-1 επίσης ήταν η αύξηση του σε καταστάσεις προστατίτιδας (φλεγμονής προστάτη) όπως και καλοήθους υπερτροφίας του προστάτου.

Η χαμηλή αυτή ειδικότητα της εξέτασης οδήγησε πάρα πολύ συχνά σε χωρίς λόγο «ύποπτες» για Ca βιοψίες προστάτου.

Έτσι, η ανάγκη ανεύρεσης ενός πλέον ειδικού για τον Καρκίνο του Προστάτου, καρκινικού δείκτη οδήγησε στην ανεύρεση του EPCA-2 (Early Prostate Cancer Antigen-2) αντιγόνο για τον «πρόωρο» καρκίνο του προστάτη.

Το EPCA-2 (early prostate antigen-2) είναι πρωτεΐνη η οποία εμφανίζει μεγαλύτερη ειδικότητα στην ανίχνευση του καρκίνου του προστάτου.

Θεωρείται πλέον «ασφαλής» και «ειδική» στον προσδιορισμό και την ανίχνευση Ca προστάτου. Η πρωτεΐνη αυτή ονομάστηκε EΡCA-2, ενώ το PSA ονομάζεται πλέον EPCA-1. Το αντιγόνο περιεγράφηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2007 από τους Leman, Getrenberg et al.

Ο βιολογικός δείκτης αυτός έχει την δυνατότητα με περισσότερη ευαισθησία να διαγνώσει το Ca προστάτη και να διαφοροποιήσει μεταξύ «τοπικής» εντόπισης της νόσου και της εκτός της κάψης μορφής αυτού.

Η εργαστηριακή αυτή εξέταση και η ανεύρεση υψηλών τιμών αυτής στο αίμα (και ειδικότερα στο σπέρμα) κατευθύνει τη διάγνωση στον Ca προστάτου.

Το EPCA-2 λοιπόν είναι πρωτεΐνη με μεγάλη «ειδικότητα». Έρευνες έχουν αποδείξει την ανεύρεσή τους σε ποσοστό 59% σε ομάδες που έχουν αρνητική βιοψία προστάτου και σε ποσοστό 41% αρνητικού PSA (μετέπειτα αποδεδειγμένο Ca προστάτου).

Επίσης, ανεύρεση υψηλών τιμών του EPCA-2 συμβαδίζουν με την δυσμενή πρόγνωση πορείας της νόσου.

Το EPCA-2 υπολογίζεται στο αίμα, πλάσμα, εκχυλίσματα ιστών με την μέθοδο ELISA με ευαισθησία 6.25ng/mL και διακύμανση 12.5ng/mL – 400ng/mL.

Η εργαστηριακή αυτή εξέταση πρέπει να μελετηθεί με πολλή προσοχή και σε μεγάλη στατιστική κλίμακα, ώστε να γίνει ίσως δυνατή ή εφαρμογή της σε μεγάλη κλίμακα και αριθμό πληθυσμιακού υλικού.

Ειδικά στα άτομα με οικογενές ιστορικό Ca προστάτου ή με «φοβική τάση» για τυχόν Ca προστάτου.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ