Ο Κ.Π. αποτελεί ποσοστό 0,4% του συνόλου των κακοηθειών στον ανδρικό πληθυσμό. Η συχνότητα του είναι 0,1 – 0,9 των νέων περιπτώσεων ανά 100.000 άνδρες ετησίως. Στον Δυτικό Κόσμο αποτελώντας σπάνιο νεόπλασμα.
Πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ακόμη περισσότερη μείωση του ποσοστού αυτού στο Δυτικό ημισφαίριο.
Αντίθετα στην Αφρική – Ασία – Νότια Αμερική αποτελεί ποσοστό που ανέρχεται στο 20% των συνολικών νεοπλασιών.
Αυτό αποδίδεται στις πρωτόγονες συνθήκες καθαριότητας, διαβίωσης που υπάρχει στα Κράτη αυτά.
Ο Κ.Π. εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στους άνδρες κατά την 6η δεκαετία της ζωής τους.
Έχει σημειωθεί όμως σημαντικό ποσοστό που κυμαίνεται περί το 20% του Κ.Π. να εμφανίζεται σε άτομα μικρότερα των 40 ετών, με ποσοστό 70% ακόμα νεώτερα άτομα (ηλικίας 30 ετών).
ΑΙΤΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΕΟΥΣ – ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ
Τα κακοήθη νεοπλάσματα του πέους και ειδικά το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, το οποίο αποτελεί και την μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, σχετίζονται από επιδημιολογικής πλευράς αλλά και αιτιολογίας.
α) ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΚΗ ΥΓΕΙΝΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΩΝ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ποσοστό 25-75% του Κ.Π. συνυπάρχει ουλώδης φίμωση. Έχει πράγματι βρεθεί ότι η ΠΕΡΙΤΟΜΗ* σε μικρή ηλικία μειώνει σημαντικά την εμφάνιση Κ.Π. Στην εφηβική ηλικία περιορίζει τον κίνδυνο εμφάνισης Κ.Π. Στην μεγάλης ηλικίας άτομα δεν έχει καμμία ευνοϊκή επίπτωση.
β) Έχει αναφερθεί ότι η θεραπεία με PUVA (συνδυασμός φωτοθεραπείας + θεραπευτική χορήγηση Psoralen (θεραπεία ψωρίασης συντείνει στην εμφάνιση Κ.Π.
*Περιτομή : Χειρουργική αφαίρεση της ακροποσθίας του πέους. Η περιτομή θεωρείται ότι ελαττώνει κίνδυνο μόλυνσης από AIDs, και άλλες μολύνσεις.
γ) Ο καρκίνος του πέους έχει συσχέτιση με την μόλυνση του ΗΡV (Human Papilloma Virus – Ιός θηλωμάτων του ανθρώπου) ειδικά οι υποτύποι 16–18 του ΗPV (έχουν ενοχοποιηθεί και για την ανάπτυξη καρκίνου τραχήλου της μήτρας) και σε μικρότερη συχνότητα οι υποτύποι του HPV 31-33. Ο ΗPV προκαλεί λοίμωξη και παραγωγή σμίγματος τοπικά. Οι λοιμώξεις με HPV αυξάνουν τον κίνδυνο για ανάπτυξη Ca τραχήλου μήτρας – πρωκτού – κόλπου αιδοίου γυναικών. Ποσοστό 80% των ανδρών έχει μολυνθεί με HPV κατά την διάρκεια της ζωής τους. Ποσοστό 47% εμφανίζουν μόλυνση από HPV.
δ) Ευάλωτοι για εμφάνιση καρκίνου πέους θεωρούνται οι καπνιστές (βλάβες εκ του καπνού του DNA κυττάρων), άνδρες άνω των 50 ετών, άτομα υπό ανοσοκαταστολή, άτομα με AIDs, άτομα χωρίς περιτομή, άτομα που εναλάσσουν πολλούς ερωτικούς συντρόφους (άτομα ηλικίας πριν των 20 ετών με σχέση 2 ή περισσότερων σεξουαλικών συντρόφων, έχουν πιθανότητες x4 – x5 φορές εμφάνισης Κ.Π. Στις ΗΠΑ έχει εφαρμσθεί εμβολιασμός των εφήβων με το εμβόλιο κατά HPV.
ΠΡΟΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΙΧΜΙΑΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΠΕΟΥΣ
Πιθανές προκαρκινικές ή οριακά κακοήθεις αλλοιώσεις παρατηρούνται σε μεγάλο ποσοστό πασχόντων, συχνά για αρκετά χρόνια πριν από ανάπτυξη του καρκίνου πέους.
Οι καταστάσεις αυτές περιλαμβάνουν τα παρακάτω :
1. ΕΡΥΘΡΟΠΛΑΣΙΑ QUEYRAT (βλέπε Εικόνα 1) : Σχετίζεται με HPV υποτύπος 16 κυρίως. Άγνωστο αν υπάγεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (Σ.Μ.Ν.). Εμφάνιση : ερυθηματώδεις στιλβώσες πλάκες – διαβρώσεις. Υπάγεται στις ΕΝΔΟΕΠΙΘΗΛΙΑΚΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ (ακανθοκυτταρικό Ca in situ). Θεραπεία : εκτομή – χορήγηση 5.FU.
Εικόνα 1
Ερυθροπλασία Queyrat
Σχετίζεται με HPV 16 και άλλους HPV υποτύπους.
Άγνωστο αν υπάγεται στους ΣΜΝ.
Ερυθηματώδεις στιλβούσες πλάκες, διαβρώσεις.
ΕΝΔΟΕΠΙΘΗΛΙΑΚΗ ΝΕΟΠΛΑΣΙΑ (ακανθοκυτταρικό Ca in sity)
Θεραπεία :
Εκτομή
5.FU
Φωτοδυναμική
2. ΝΟΣΟΣ BOWEN’S (βλέπε Εικόνα 2) : In situ (επιτόπιο) ακανθοκυτταρικό Ca. Εξαπλώνεται στην εσωτερική επιφάνεια του δέρματος με όρια κοκκινωπής απόχρωσης να ξεχωρίζουν.
Δ.Δ. από Μυκητίαση, Ψωρίαση, Σύφιλη
Εικόνα 2
Νόσος Bowen
Επιτόπιο ακανθοκυτταρικό Ca.
Εκδηλώνεται εσωτερικά του δέρματος.
Κοκκινωπή – απόχρωση.
Δ.Δ. – μυκητίαση.
3. ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΔΕΡΜΑΤΙΚΟ ΒΛΑΣΤΙΔΩΜΑ (papulosis) (Κ.Δ.Β.) : Σπάνια μορφή ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας (προκαρκινική κατάσταση του δέρματος). Εμφανίζεται σαν μεμονωμένες, μικρές πλάκες με απόχρωση καφέ, κόκκινο, στα γεννητικά όργανα του άνδρα και γυναικός αλλά και στον πρωκτό. Έχει αποδειχθεί ότι ο HPV συνδέεται με Κ.Δ.Β. Μεταδίδεται με σεξουαλική επαφή (κυρίως άτομα ηλικίας κάτω των 30 ετών). Προκαλεί φλεγμονές τοπικά, επώδυνο κνησμό. Άμεση επισκόπηση. Βιοψια δέρματος βάζει τη διάγνωση.
ΟΙ ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ 1 – 2 – 3 ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ
ΕΝΔΟΕΠΙΘΗΛΙΑΚΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ IN SITU
ΟΙ 1 ΚΑΙ 2 ΒΛΑΒΕΣ ΕΧΟΥΝ ΠΟΣΟΣΤΟ
ΕΞΑΛΛΑΓΗΣ 5% - 10%
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Συμπτώματα κλινικής εικόνας από το πέος :
Ανώδυνη ελκωτική, εξωφυτική, προεξέχουσα της επιφάνειας του πέους βλάβη.
Έκκριση πυώδους, αιματηρού υγρού και κακοσμία με συχνή εμφάνιση ουλώδους φίμωσης.
Προϋπάρχει σε ποσοστό 50% προχωρημένη βλάβη του πέους.
Συμπτώματα κλινικής εικόνας από βουβωνικές χώρες :
Σε ποσοστό 50% - 60% εμφανίζονται, διογκώσεις επιχωρίων λεμφαδένων (μετατάσταση, φλεγμονή).
Εξέλκωση, Διαπύηση.
ΕΠΙ ΥΠΟΨΙΑΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ, ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΥΤΩΝ.
ΕΠΙΣΗΣ ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΔΕΙΞΗ ΟΤΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ ΕΧΕΙ ΔΙΗΘΗΣΗ ΤΑ ΣΗΡΑΓΓΩΔΗ ΣΩΜΑΤΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΜΦΥΤΕΡΟΠΛΕΥΡΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΤΩΝ ΛΕΜΦΑΔΕΝΩΝ.
Αύξηση της Ταχύτητας Καθίζησης Ερυθρών (Τ.Κ.Ε.). Αύξηση CRP (C αντιδρώσης πρωτεḯνης), αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων, αναιμία, ανορεξία (απώλεια σωματικού βάρους : σπάνια), όπως και αύξηση του Ca στο αίμα συνοδεύουν τον καρκίνο του πέους, αλλά δεν αποτελούν ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις.
Η εμφάνιση εξελκώσεων στο πέος, οι οποίες δεν επουλώνονται
εμφανίζουν διήθηση δέρματος ή εμφάνιση ακροχορδονωτών
σχηματισμών (κρεατοελιές) που περιέχουν πυώδες υλικό
αποτελούν ΥΠΟΠΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ Κ.Π.
Χωρίς καμμία θεραπεία η νόσος διαρκεί 2 χρόνια.
Μερική ή ριζική πεεκτομή γίνεται ανάλογα με την έκταση και διήθηση των βλαβών.
Αν υπάρχει σημείο διήθησης σηραγγώδων σωμάτων της ουρήθρας τότε γίνεται αμφιτερόπλευρη αφαίρεση λεμφαδένων.
Οι περισσότεροι καρκίνοι του πέους (ακανθοκυτταρικά καρκινώματα) αρχίζουν από την βάλανο του πέους ή από την ακροποσθία και εμφανίζονται σαν ερυθηματώδεις αλλοιώσεις που δεν υποχωρούν.
ΒΑΛΑΝΟΣ ΠΕΟΥΣ : Μπροστινό τμήμα πέους, που αποκαλύπτεται αν τραβήξουμε προς τα πίσω, το υποκείμενο δέρμα (πόσθη).
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΙΩΘΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ, ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ :
1. Καθημερινή, σχολαστική καθαριότητα του σώματος και τοπικά χρήση κοινού σαπουνιού είναι αρκετηή, δεν χρειάζονται πρόσθετα αντισηπτικά.
2. Ενημέρωση, εφαρμογή εμβολίου ώστε να μειωθεί η μόλυνση με HPV (υποτύποι 10-18) οι οποίοι προκαλούν :
ΤΟΠΙΚΑ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ
Στις ΗΠΑ έχει εφαρμοστεί εμβολιασμός ηλικιών 11-21 αγοριών με εμβόλιο κατά HPV. Ενημέρωση για περιορισμό ερωτικων συντρόφων. ΧΡΗΣΗ ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΟΥ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ.
3. Αποφυγή, διακοπή καπνίσματος.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Χειρουργική. Ο ρόλος της ακτινοθεραπείας συζητείται, όπως και η αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας. Ενώ ο συνδυασμός εγχείρησης και ακτινοβολίας εφαρμόζεται μάλλον ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΑ!!!
ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Κ.Π.
Πνεύμονες
Ήπαρ
Οστά
Εγκέφαλος, όχι συχνες κυρίως στα τελικά στάδια της νόσου.
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
Ref. : - Dr. Π. Παυλόπουλος
Taber’s Ιατρ. Λεξικό
Βικιπαίδεια
