ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ (Ι.Κ.Υ.)

ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ
Plendotumor cerebri

Η Ι.Ε.Υ. συνήθως εμφανίζεται σε νεαρές γυναίκες, υπέρβαρες. Η συχνότητα της 1:100.000 στις γυναίκες φυσιολογικού σωματικού βάρους και 200:100.000 στις υπέρβαρες.

Η ενδοκρανιακή πίεση είναι > 250 mm Η2Ο.

Τα ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ Ι.Κ.Υ. είναι :

• Πονοκέφαλος
• Περιοδική αμαύρωση όρασης
• Σφυγμώδεις εμβοές των ώτων
• Διπλωπία
• Ημιανοψία.

Πολλοί άρρωστοι εμφανίζουν οίδημα θηλής απότοκο της αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης.

ΑΙΤΙΑ Ι.Κ.Υ.

Γενικά πολλά αίτια έχουν ενοχοποιηθεί όπως :
1. Απόφραξη κυκλοφορίας φλεβών – θρόμβωση κόλπων προσώπου.
2. Μέση ωτίτιδα – χρόνια μαστοειδίτιδα μπορεί να επιπλακούν από Ι.Ε.Υ.
3. Χρόνια πνευμονικά νοσήματα.
4. Υπο-παραθυρεοειδισμός.
5. Νόσος Addison
6. Υπερβολική λήψη Βιτ. Α.
7. Χρήση αντισυλληπτικών δισκίων per os.
8. Χρήση τετρακυκλινών.
9. Απότομη και όχι βαθμιαία διακοπεί κορτικοστεροειδών μετά από πολύχρονη χορήγηση.

Πολλές φορές το αίτιο ή τα αίτια προκαλούν Ι.Κ.Υ, παραμένουν άγνωστα και τα συμπτώματα υποχωρούν μετά από μερικούς μήνες.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Ι.Ε.Υ.

1. Αύξηση ενδοκρανιακής πίεσης που εμφανίζεται σε άτομο που προσανατολίζεται καλώς στο χρόνο και χώρο, είναι σε εγρήγορση και δεν εμφανίζει νευρολογικά ευρήματα (π.χ. πάρεση VI εγκεφαλικής συζυγίας – οίδημα οπτικής θηλής).
2. Το ΕΝΥ έχει φυσιολογική κυτταρική εικόνα και σύσταση (φυσιολογικές τιμές πρωτεΐνων – γλυκόζης).
3. Απεικόνιση Κ.Ν.Σ. – εγκεφάλου με C.T.S. – MRI με ή χωρίς σκιαγραφικό και εάν είναι δυνατόν MR φλεβογραφία είναι άπαντα φυσιολογικά. (χωρίς παρουσία υδροκεφάλου – παρουσία όγκου – απόφραξη αγγείων).

Εμφάνιση Ι.Κ.Υ. σε άνδρες και ηλικιωμένα άτομα κρύβει πιθανότητα αποφρακτικής φλεβικής νόσου – δευτεροπαθούς συνδρόμου από λήψη φαρμάκων.

Το παθολοφυσιολογικό υπόστρωμα της Ι.Ε.Υ. αποδίδεται σε “διαφυγή” που συμβαίνει στα τριχοειδή αγγεία του εγκεφάλου και προκαλείται πιθανώς από αρτηριακή υπέρταση – κατακράτηση υγρών ή ακόμα σε κυτταροτοξικές επιδράσεις στο ενδοθήλιο των αγγείων από την επίδραση σε αυτό διαφόρων φαρμάκων.
(βλ. πίνανα Ι)

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

• Ασθένειες και φάρμακα που προκαλούν
• ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ (Ι.Ε.Υ.)
• Ακμή και άλλες δερματολογικές νόσοι για τις οποίες λαμβάνονται ειδικά φάρμακα (Retinoic acid – Tretinoin – Isotretionoin etretinate).
• ANTIBIOTIKA : Nalidixic acid – tetracycline – minocycline, nitrofuraitoin, penicillin, ofloxacin, ciprofloxacin.
• Αντιεπιληπτικά : phenytoin (Dilantin).
• Αντινεοπλασματικά : cytosine arabinoside.
• Καρδιακά φάρμακα : Amiodarone.
• Στεροειδή : Τοπική εφαρμογή στεροειδών, αναβολικά στεροειδή σε συστηματική χορήγηση, διακοπή απότομη μακροχρονίου χρήσης στεροειδών. Λήψη Danazol – διακοπή Danazol.
• Χορήγηση σωματοτροπών ορμονών.
• Χορήγηση Β – ανθρώπινη χοριονική γοναδοτροπίνη.
• Χορήγηση Depo – Provera (depot – medroxyprogestezone acetate.
• Χορήγηση L – thyzoxine για νεανικό υποθυρεοειδισμό.
• Χορήγηση Oxytocin (pitocin).
• Χορήγηση Lenprotide acetate
• Λήψη cyclosporine
• Χρήση εντομοκτόνων : lindane, chlordecone (kepone).
• Χρήση μη νακρωτικών αναισθητικών : ketamine.
• Χρήση μη στεροειδών αναλγητικών φαρμάκων : indomethacin – ketoprofen σε ασθενείς με σύνδρομο Bartter.
• Χρήση Lithium
• Χρήση βιταμίνης Α (υπερδοσολογία).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Αν αποτύχουν τα θεραπευτικά αυτά μέτρα χειρουργικής επέμβασης (παροχέτευση ΕΝΤ) πρέπει να εξεταστεί.

Βέβαια ο γιατρός από τη στιγμή της διάγνωσης της Ι.Ε.Υ. διακόπτει κάθε αιτιολογικό βέβαιο ή ύποπτο φάρμακο (π.χ. διακοπή τετρακυκλίνης για θεραπεία ακμής – χρήση αντισυλληπτικών – χορήγηση Βιτ. Α).

Αν ενοχοποιηθούν τα κορτικοειδή για την εμφάνιση της Ι.Ε.Υ. ή διακοπή τους, γίνεται σταδιακά.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Ref : - Anser. Acad. Of Opthal.
- Merck Man. 18th ed.
- Cur. Diag. and Med. Treat. 2009