ΣΤΡΕΣΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι κατάσταση και όχι νόσος που έχει εξελιχθεί σε παγκόσμια «απειλή» και την ονομάζουμε «κατάσταση υγείας» γιατί με την εξέλιξη της ενημέρωσης γιατρών και ατόμων με ΣΔ όπως και με την προσθήκη μοντέρνων φαρμακευτικών μέσων (χωρίς «τρύπημα» παρακολούθηση ημερήσιας διακύμανσης του σακχάρου – εισπεόμενης ινσουλίνης) επιτυγχάνεται σχεδόν ιδανική ρύθμιση του ΣΔ1-2.
Ο εγκέφαλος για την λειτουργία του έχει ανάγκη της γλυκόζη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Άγγλος ποδοσφαιριστής με ΣΔ που έπαιξε στον τελικό κυπέλου Αγγλίας χωρίς κανένα πρόβλημα.
Η σωστή ρύθμιση του ΣΔ έχει τεράστια σημασία για την πρόληψη των επιπλοκών του ΣΔ (νευροπέθεια – νεφροπάθεια) έτσι προλαμβάνονται οι επιπλοκές ΣΔ που τις περισσότερες φορές εξελίσσονται θανατηφόρα.
Φυσικό ενώ ο ψυχολογικός παράγοντας του ατόμου με ΣΔ να αποτελεί ακρογωνίαιο λίθο στην ρύθμιση ΣΔ 1 – 2.
α) Η άμεση επίδραση του ψυχολογικού παράγοντα περιλαμβάνει τις νευροενδοκρινολογικές αντιδράσεις. Έκκριση αδρεναλίνης και νορ-αδρεναλίνης στις οποίες προκαλούνται από τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας.
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι άτομα που πάσχουν από ΣΔ όταν υφίστανται ψυχολογικές, συναισθηματικές καταπιέσεις (άγχος, αγωνία, φόβο, αβεβαιότητα, θλίψη, θυμό) αντιδρούν με μεταβολικές διαταραχές οι οποίες εκδηλώνονται είτε σαν υπογλυκαιμία ή υπεργλυκαιμία.
β) Έμμεση απορρυθμιστική αντίδραση στον κάθε ψυχολογικό παράγοντα παρατηρούνται και στην συμπεριφορά του ατόμου με ΣΔ, στις οποίες αυτό καταφεύγει κάτω από το ψυχολογικό stress (κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας τροφής κυρίως υδατανθράκων, περισσότερο κάπνισμα, θεωρώντας ότι με τον τρόπο αυτό ελατττώνονται η δυσφορία, αναστάσωση, θλίψη (Η κατανάλωση υδατανθράκων ωφελεί γιατί περιέχουν τρυπτοφάνη πρόδρομη ουσία της σεροτονίνης, η αύξηση της οποίας προκαλεί αισθήματα ευεξίας)
Γενικά η αντίδραση μπορεί να αφορά «τις απαγορευμένες» για τον ΣΔ ουσίες όπως : γλυκά, κατανάλωση αλκοόλης, και έχει σαν σκοπό να περάσει το μήνυμα της προσωπικής ανεξαρτησίας στους πιεστικούς περιορισμούς του περιβάλλοντος του (οικογενειακού – φιλικού – κοινωνικού).
Επίσης το ψυχολογικό stress, συναισθηματική αναστάτωση ενισχύει πολλές φορές τις συμπεριφορές «παραίτησης» που εμφανίζει ομάδα ατόμων με ΣΔ πολυετούς διάρκειας και κακής ρύθμισης.
Έτσι στην αδιαφορία που διέπει κοινωνικά αλλά και ατομικά προβλήματα των ατόμων αυτών το stressενισχύει ακόμα περισσότερο την κακή συναισθηματική που κατάσταση και πρακτικά δυσκολεύει πάρα πολύ τις συνθήκες θεραπείας και παρακολούθησης του ΣΔ τους.
Ο ατέρμονας αυτός κύκλος, κατά τον οποίο οι υπάρχουσες δυσκολίες της αυτο-φροντίδας αυτοεξηπηρέτησης, θεραπευτικής ρύθμισης του ΣΔ επιτείνονται από την παρουσία του stressέχει τελικό αποτέλεσμα μη σταθερό έλεγχο του σακχαρώδη Διαβήτη (απορρύθμιση).
Βέβαια το stressαποτελεί σήμερα ένα αναπόφεκτο μέρος της καθημερινής ζωής μας.
Έτσι, επειδή δεν είναι δυνατή η αποφυγή των δυσκολιών που υπάρχουν, πρέπει να βρεθούν διάφοροι τρόποι για την αντιμετώπισή τους.
Αυτό θα γίνει με την δημιουργία πλαισίων ρύθμισης, στρατηγικών στόχων που θα περιλαμβάνουν : α) την ψυχολογική υποστήριξη και ενθάρυνση του ατόμου με ΣΔ 1 – 2, β) την εστίαση και ανάλυση των καθημερινών του προβλημάτων (ψυχικών, κοινωνικών, εργασίας), θα πρέπει να ξεχωρίσουν τα προβλήματα που μπορεί να λυθούν και να μεταβληθούν από τα προβλήματα που δεν αλλάζουν γ) στην σωστή οργάνωση της ζωής του ατόμου με ΣΔ που περιλαμβάνει :
α) Σωστή θεραπεία, παρακολούθηση του ΣΔ.
β) Κατευθυνόμενη σωματική άσκηση.
επικεντρώνοντας έτσι τις προσπάθειες της οικογένειας αλλά και του ίδιου του ατόμου με ΣΔ 1 – 2 στη ανάλυση και διευρεύνηση των προβλημάτων και τις επίλυσείς τους, με λογικές και χειρισμούς που ταιριάζουν στην προσωπικότητα του κάθε ατόμου.
Επίσης, η ομάδα εργασίας και τα ειδικά κέντρα «Σακχαρώδη Διαβήτη» πρέπει να προσφέρουν κατάλληλη πληροφόρηση, διαπαιδαγώγηση των μελών της με βοήθεια ειδικών ψυχολόγων ή ψυχιάτρων.
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
Ref. : - 15ο ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΝΕΑ
- Merck Man 18th ed.
