ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ (Σ.Δ.)

Ποσοστό άνω του 20% του γενικού πληθυσμού εμφανίζει Σ.Δ. σε ηλικία άνω των 65 ετών. Το ποσοστό αυτό μοιραίως αυξάνεται επειδή αυξάνεται και ο αριθμός των ηλικιωμένων ατόμων, παράλληλα με την αύξηση του ορίου ηλικίας.

Η ανάπτυξη του Σ.Δ. στις μεγάλες ηλικίες αποδίδεται

1. στην επιδείνωση ανοχής προς την γλυκόζη και
2. στη διαταραχή έκκρισης ινσουλίνης, που αυτή αποδίδεται στη φυσιολογική γήρανση του ανθρώπινου οργανισμού.

Η ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΑΝΟΧΗΣ ΣΤΗ ΓΛΥΚΟΖΗ ΕΧΕΙ ΣΑΝ ΑΙΤΙΟ

1. Διαταραχή πρόσληψης γλυκόζης, σύνθεση γλυκογόνου από τους μυς του σκελετού.

2. Μείωση με την πάροδο της ηλικίας της συνολικής μάζας των μυών.

3. Μείωση της φυσικής δραστηριότητας του ατόμου.

4. Αύξηση της μάζας του λίπους.

5. Χρήση φαρμάκων που προδιαθέτουν σε υπεργλυκαιμία.

ΕΠΙΣΗΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ

1. ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ (λόγω ηλικίας).
2. ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΑΛΛΩΝ ΝΟΣΩΝ (αρτηριακή υπέρταση – καρδιαγγειακά νοσήματα).
3. ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΠΟΛΛΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ – ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑ - (σύνηθες φαινόμενο στις μεγάλες ηλικίες αιτιολογημένο ή όχι).
4. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ (μυοσκελετικές παθήσεις που εμποδίζουν την φυσιολογική ή την “συμβατική” άσκηση του σώματος).
5. ΛΟΓΩ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗΣ ΑΛΛΩΝ ΝΟΣΩΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ (οξείες – χρόνιες) ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΟΥ.
6. ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ (μετακίνηση – οικονομικές δυσχέρειες).
7. ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΑΥΤΟΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ (έλεγχος Σ.Δ. – κατάλληλη φαρμακοδιατροφή – παρακολούθηση

Η διάγνωση του Σ.Δ. στους ηλικιωμένους συνήθως γίνεται τυχαία τις περισσότερες φορές από εξέταση ρουτίνας – γενικές εξετάσεις – προληπτικός έλεγχος – όπου ανιχνεύεται η υψηλή τιμή του σακχάρου.

Το πρόβλημα στο Σ.Δ. που αναπτύσσεται και ανιχνεύεται σε μεγάλη ηλικία είναι ότι δεν γνωρίζει ο άρρωστος και ο γιατρός πόσο χρόνο προϋπήρχε πριν εκδηλωθεί.

Το ατομικό και κυρίως το οικογενειακό αναμνηστικό είναι σημαντικοί παράγοντες και τούτο διότι τις περισσότερες φορές “ανακαλύπτεται” συγγενής εκ πλαγίας και καθέτου διάταξης κληρονομικότητα, που έπασχε από Σ.Δ.

Πολλές φορές επίσης η διάγνωση του Σ.Δ. γίνεται από την εμφάνιση οξείας ή χρόνιας επιπλοκής του Σ.Δ. [διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια – κετονικό κώμα, οξέωση – υπερωσμωτικό κώμα (πιο σπάνια)].

Το μη κετονικό υπερωσμωτικό κώμα (Μ.Κ.Υ.Κ.) χρειάζεται τη συνύπαρξη και άλλης νόσου ή αίτιου που ενεργεί σαν εκλυτικό αίτιο. Όπως :

• Έμφραγμα μυοκαρδίου.
• Σοβαρές λοιμώξεις, σηπτικές καταστάσεις.
• Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Αιμορραγία πεπτικού σωλήνος
• Πρόσφατη εγχείρηση, τραυματισμός.

Επίσης, φάρμακα όπως : διουρητικά – φάρμακα κατά της επιληψίας – κορτικοειδή αλλά και κατάχρηση υδατανθρακούχων χυμών.

Το Μ.Κ.Υ.Κ. εμφανίζει θνητότητα μεγαλύτερη στους ηλικιωμένους, από άτομα νεώτερης ηλικίας.

Το Μ.Κ.Υ.Κ. εμφανίζεται συνήθως σε Σ.Δ. ΙΙ, που έχει σχετική έλλειψη ινσουλίνης.

Η εκκρινόμενη ινσουλίνη είναι δραστική στην καταστολή της λιπόλυσης και κετογένεσης αλλά δεν είναι αρκετή να καταστείλει την υπεργλυκαιμία με αποτέλεσμα την εμφάνιση υπερωσμωτικής μη κετονικής κατάστασης – κώματος.

Η διάρκεια, έναρξη του Σ.Δ., ρόλο οι συνυπάρχουσες παθήσεις (αρτηριακή υπέρταση, δυσλιπιδαιμία) όπως και οι χρόνιες επιπλοκές του Σ.Δ. είναι παράγοντες δυσμενείς στον Σ.Δ. ΙΙ που εμφανίζεται σε μεγάλες ηλικίες.

Έτσι : Τα μάτια των ηλικιωμένων εμφανίζουν ηλικιακά προβλήματα (καταρράκτης – εκφύλιση ωχράς κηλίδας) και σε αυτά προστίθεται και η αμφιβληστροειδοπάθεια εκ Σ.Δ. ΙΙ.

Τα εκφυλιστικά προβλήματα του ερειστικού ιστού που είναι επακόλουθα της ηλικίας ενισχύονται από την αγγειοπάθεια και τροφικές διαταραχές της ηλικίας (προβλήματα εμφανή στα άνω και κάτω άκρα).

 

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπευτική αγωγή της μεγάλης ηλικίας διαβητικών ασθενών πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή και πολύ σκέψη, διότι :

1. Οι ασθενείς αυτοί έχουν συνήθως μείωση της νεφρικής του λειτουργίας. (προσδιορισμός κάθαρσης κρεατινίνης – GFR – glomenular filtration rate)
2. Υπάρχουν συνήθως παράλληλα με τον Σακχαρώδη Διαβήτη καρδιοαναπνευστικά προβλήματα.
3. Οι ασθενείς αυτοί λαμβάνουν φάρμακα για τα συνυπάρχοντα νοσήματα και πρέπει να υπολογιστούν οι αλληλεπιδράσεις των φαρμάκων αυτών.

ΓΕΝΙΚΑ Η ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΖΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΔΟΣΕΙΣ. ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΙΔΙΑ ΠΟΥ ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ, ΜΙΚΡΟΤΕΡΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην θεραπεία του Σ.Δ. στους ηλικιωμένους ασθενείς δεδομένου ότι οι ασθενείς αυτοί παθαίνουν πολύ εύκολα ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ!!!

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ

Η υπογλυκαιμία οφείλεται 1) στη πλημμελή λήψη, παρασκευή-συχνότητα των γευμάτων διότι απαιτείται καλή κατάσταση νοητικών λειτουργιών του αρρώστου 2) καλή κατάσταση οφθαλμών και οπτικής οξύτητας 3) έλλειψη συμμόρφωσης του ασθενούς στα φάρμακα 4) Λήψη άλλων φαρμάκων για συνυπάρχουσα νοσήματα που πιθανώς ενισχύουν την υπογλυκαιμική δράση της αγωγής για το διαβήτη.

Τα υπογλυκαιμικά επεισόδια μπορεί να μην γίνουν εύκολα αντιληπτά από τους ηλικιωμένους ή ακόμα υπάρχει η πιθανότητα να διαγνωστούν στα αγγειακό εγκεφαλικό ή καρδιακό ισχαιμικό επεισόδιο ή κρίση επιληψίας.

Πρέπει να σημειωθεί επίσης η μείωση των αντιρροπιστικών ορμονικών μηχανισμών που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους μεγάλης ηλικίας και οι οποίοι συντείνουν στην παράταση και μη αντιρρόπηση της προκαλούμενης υπο-γλυκαιμίας, με αποτέλεσμα παράταση της υπογλυκαιμίας που μπορεί να καταλήξει και σε θάνατο.

Τα φάρμακα που προκαλούν συχνά υπογλυκαιμία είναι οι σουλφονυλουρίες και η ινσουλίνη.

Γενικά στους ηλικιωμένους ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου ΙΙ, πρέπει να ζυγίζονται και να αξιολογούνται τα οφέλη που προσφέρει η θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη τους, σε σύγκριση

α) με προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς

β) με την ποιότητα ζωής του αρρώστου.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ Ref. : - Μετεκ. Μαθ. για Σ.Δ. 31ο έτος Ι.Γ.Ν.Α. - Merch Man 18th ed.