COV-19 ΚΑΙ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (Ν.Σ.)

Η πανδημία που προκάλεσε ο COV-19 είναι μία πραγματικότητα η οποία επηρεάζει κάθε μέρα τη ζωή μας.

Το αξιοσημείωτο με τον νέο COV-19, είναι :

α) η τεράστια λοιμογόνος δύναμή του.

β) η ικανότητα διασποράς και μόλυνσης που προκαλεί και εμφανίζεται ακόμα και στο στάδιο επώασης του.

Ο ιός προσβάλλει όλα τα συστήματα και ιστούς του ανθρώπινου σώματος με καταστροφικό τρόπο.

Μάλιστα για να αιτιολογηθούν αυτές οι εκδηλώσει που αφορούν όλα τα συστήματα και τους ιστούς του οργανισμού έχει προταθεί η θεωρία της προσβολής από τον ιό του ενδοθηλίου του συνόλου των αγγείων (αρτηριών και φλεβών) του ανθρώπινου οργανισμού.

Επίσης, το Νευρικό Σύστημα (Κεντρικό και περιφερικό Ν.Σ.) προσβάλλεται από τον COV-19 με εκδηλώσεις, όπως :

Α) Εκδηλώσεις που οφείλονται από άμεση προσβολή του ιού.

Β) Μεταλοιμώδεις νευρολογικές επιπλοκές.

Γ) Λοίμωξη σε ασθενείς με συνυπάρχοντα νοσήματα του Νευρικού Συστήματος.

Γενικά οι εκδηλώσεις από το Κ.Ν.Σ. αναφέρονται στα ημισφαίρια του εγκεφάλου - διεγκέφαλο – στέλεχος – παρεγκεφαλίδα και σπονδυλική στήλη.

Επίσης οι εκδηλώσεις από το Ν.Σ. υποδιαιρούνται σε εκείνες του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (Κ.Ν.Σ.) όπως – πονοκέφαλος – ζάλη – αλλαγές αισθητικότητας – αταξία κ.α. (βλέπε πίνακα) και εκείνες από το Περιφερικό Νευρικό Σύστημα (Π.Ν.Σ.).

Οι μεταλοιμώδεις νευρολογικές επιπλοκές αναφέρονται στην πρόκληση απόμυελινωτικών νόσων.

Ο περιορισμός κινητικότητας και η άνοια αποτελούν συν-νοσηρότητες στην λοίμωξη από COV-19.

Σημειώνεται επίσης ότι οι νευρολογικές εκδηλώσεις του COV-19 προηγούνται ακόμα και των εκδηλώσεων από το αναπνευστικό σύστημα (βήχας, πυρετός, πνευμονία) οι οποίες θεωρούνται χαρακτηριστικές της προσβολής από COV-19, αν και οι υποδοχείς ACE-2 που είναι «σκαλοπάτια» σύνδεσης και εισόδου του COV-19 στον ανθρώπινο οργανισμό δεν υπάρχουν σε αφθονία στο Κ.Ν.Σ.

Στο Κ.Ν.Σ. θεωρείται ότι οι χωρίς διάκριση δράσης της χαρακτηριστικής «κορυφής» του μορίου COV-19 έχει «άγνωστους υποδοχείς», στον εγκέφαλο και περιφερικά νεύρα.

Φαίνεται ότι ο COV-19 προσβάλλει επίσης το Νευρικό Σύστημα μέσω της συστηματικής μικροκυκλοφορίας του αίματος δρώντας στα ενδοθηλιακά κύτταρα των αγγείων, τα οποία διαθέτουν υποδοχείς ACE-2.

Ο κυριότερος υποδοχέας για COV-19 βρίσκεται σε πολλά μέρη των ιστών (επιθηλιακά κύτταρα κυψελίδων, λεπτού εντέρου, ενδοθηλιακά κύτταρα αρτηριών και φλεβών, μυϊκό σύστημα, νευρονικά, νευρογλοιακά, ενδοθηλιακά κύτταρα εγκεφάλου).

Οι υποδοχείς αυτοί βρίσκονται σε μικρότερο αριθμό στα ενδοθηλιακά κύτταρα του σπειράματος νεφρών, τα ηπατοκύτταρα, σπλήνα, θυμό αδένα, λεμφογάγγλια.

Ποσοστό 62% των βλαβών του εγκεφάλου προκαλούνται από κακή αιμάτωση αυτού. Οι παραισθήσεις υπολογίζονται σε ποσοστό 3%.

Οι καρδιαγγειακές παθήσεις εντοπίσεις εμφανίζουν ποσοστό 57% από λοίμωξη με COV-19.

*Αμυοατροφική πλευρική σκλήρυνση : ή πλάγια αμυοτροφική σκλήρυνση (ALS) αποτελεί εκφυλιστική διαταραχή του νευρικού συστήματος (εγκεφάλου, στελέχους, νωτιαίου μυελού). Ενίοτε αναφέρεται σαν νόσος ΣΑΡΚΟ.

Συμπτώματα : - σπαστικότης – μυϊκή αδυναμία – δεσμιδώσεις.

Συχνότητα : 4.1-8.7/100.000 άτομα.

Προτείνεται θεραπεία με χρήση εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων με καλά αποτελέσματα.

**Σύνδρομο Guillen-Barré (Οξεία Φλεγμονώδης Πολυνευροπάθεια)

Χαρακτηρίζεται από ταχεία εμφάνιση μυϊκής αδυναμίας και παράλυσης κάτω άκρων, άνω άκρων, αναπνευστικών μυών και προσώπου.

Στις περισσότερες περιπτώσεις λοίμωξη προηγείται (ιογενής – μικροβιακή).

Το σύνδρομο έχει αναφερθεί μετά χειρουργική επέμβαση ή εμβολιασμό.

Θεωρείται ότι αναπτύσσεται αυτοάνοσος μηχανισμός στον οποίο το αμυντικό σύστημα των αντισωμάτων και λευκών αιμοσφαιρίων του ατόμου ενεργοποιείται καταστρέφοντας το περίβλημα των νεύρων (έλυτρο μυελίνης) προκαλώντας αδυναμία, απώλεια αισθήσεων.

Επίσης, το σύνδρομο εμφανίζεται σε άτομα με HIV και σε άτομα με Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο (Σ.Ε.Λ.).

Διάγνωση : - ΗΜΓ – Ταχύτητα αγωγής ερεθισμάτων.

• ΕΝΥ : Αύξηση πρωτεΐνης.
• Αυτοαντισώματα κατά γαγγλιοσιδών.

Συχνότητα : 1/100.000 άτομα.

***Σύνδρομο Miller-Fisher (MFS)

Αποτελεί σπάνια παραλλαγή του συνδρόμου Guillan-Barre και αφορά τα κρανιακά νεύρα.

Συχνότητα 1/1.000.000 άτομα.

Χαρακτηρίζεται από :

• Οξεία εμφάνιση αταξικού βαδίσματος
• Απώλεια αντανακλαστικών
• Οφθαλμοπληγία

Επίσης έχουν αναφερθεί παράλυση του προσωπικού και προμηκικών νεύρων.

Κλινική επικάλυψη του συνδρόμου αυτού με εγκεφαλίτιδα στελέχους BickerStaff (BBE) όπου εμφανίζονται αυξημένοι τίτλοι αντισωμάτων κατά ΓΑΓΓΛΙΟΣΙΔΙΟΥ.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Ref.: - Merck Man 18^th ed.

• Mayo Clin.
• Taber’s Λεξ.