ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ ΤΡΟΜΟΣ (Ι.Τ.) BEΝIGN AMENTIAL TREMOR Καλοήθης τρόμος Οικογενής τρόμος
Η πιο συχνή του τρόμου.
Ιδιοπαθής σημαίνει ότι δεν έχει γνωστή αιτία, γνωστό υπόστρωμα. Περίπου οι μισές περιπτώσεις Ι.Τ. έχουν οικογενή χαρακτήρα (50% πιθανότητες), με εμφάνιση από την εφηβεία μέχρι την ενήλικη ζωή.
Στατιστικά στοιχεία αναφέρουν ότι 1 στα 20 άτομα άνω των 40 ετών, εμφανίζει ιδιοπαθή τρόμο.
Η προσβολή Ι.Τ. αφορά τα χέρια και τους βραχίονες (άνω άκρα).
Μερικά άτομα εκδηλώνουν τον Ι.Τ. μόνον σε ορισμένες θέσεις του σώματος («στατικός τρόμος – τρέμουλο»), ενώ άλλα άτομα με Ι.Τ. με την αρχή κινήσεων (π.χ. γραφή – φαγητό «κινητικός τρόμος»).
Τα περισσότερα άτομα με Ι.Τ. εμφανίζουν και τις 2 μορφές αυτής (στατικό – κινητικό τρόμο).
Με τον καιρό ο τρόμος των χεριών και βραχιόνων εμφανίζεται στο κεφάλι – μάτια – βλέφαρα – γλώσσα – σαγόνι – στην φωνή. Σπάνια επεκτείνεται στα κάτω άκρα.
Κατά την επιτέλεση εκούσιων (με τη θέλησή μας) κινήσεων ο τρόμος επιδεινώνεται. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον τρόμο που εμφανίζει η νόσος Parkinson όπου χαρακτηριστικά σε αυτήν ο τρόμος ελαττώνεται στις ακούσιες κινήσεις.
Χαρακτηριστικά ο τρόμος της νόσου Parkinson είναι τρόμος ηρεμίας (το άτομο εμφανίζεται σαν να «μετράει νομίσματα» ή να «τυλίγει στριφτό τσιγάρο»).
Τα άτομα πάντως με ιδιοπαθή τρόμο έχουν πιθανότητες 4 – 5 φορές περισσότερες για να εμφανίσουν νόσο Parkinson.
Το τρέμουλο του Ι.Τ. εξαφανίζεται κατά τον ύπνο και όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά εμφανίζεται και επιδεινώνεται στις εκούσιες κινήσεις.
Η σοβαρότητα όπως και ένταση του τρόμου μπορεί να διαφέρουν ακόμα και από ώρα σε ώρα της ημέρας (κατά την διάρκεια του 24ώρου) αλλά και από τη μία ημέρα στην άλλη.
Γενικά ο ιδιοπαθής τρόμος επιδεινώνεται παράλληλα με την ηλικία.
Τα αίτια όπως αναφέρθηκε του Ι.Τ. παραμένουν άγνωστα. Νεκροτομικά ευρήματα ανέδειξαν κυρίως εκφυλιστικές αλλοιώσεις – σωμάτια lewy – (εναπόθεση πρωτεΐνης) που εμφανίζονται και στη νόσο Parkinson αλλά σε διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου.
Οι εκφυλιστικές βλάβες εντοπίζονται κυρίως στην παρεγκεφαλίδα [απώλεια κυττάρων που παράγουν γ-αμινο-βουταρικό οξύ (GABA) που είναι διαβιβαστής μηνυμάτων, ερεθισμάτων μεταξύ των κυττάρων του εγκεφάλου].
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ι.Τ.
Ø Αρχίζει από τη μία πλευρά του κορμού συνήθως.
Ø Επιτείνεται με τις εκούσιες κινήσεις.
Ø Συνήθως προσβάλλει τα χέρια ένα ή αμφότερα.
Ø Χαρακτηρίζεται από «ΝΑΙ-ΝΑΙ» κατάφαση ή «ΟΧΙ-ΟΧΙ» χαρακτηριστική κίνηση του κεφαλιού.
Ø Επιτείνεται από συναισθηματικές φορτίσεις, κούραση, ακραίες θερμοκρασίες περιβάλλοντος, χρήση καφεΐνης.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ Ι.Τ. – ΝΟΣΟΥ PARKINSON (N.P.)
Ø Χρόνος τρόμου : Ο ιδιοπαθής τρόμος εμφανίζεται στις εκούσιες κινήσεις. Αντίθετα ο τρόμος της V.P. είναι «τρόμος στάσης».
Ø Σύνοδα συμπτώματα : Ο Ι.Τ. δεν προκαλεί διαταραχές βάδισης όπως στην νόσο Parkinson (ν.P.) όπου χαρακτηριστικά το «άτομο κυνηγάει τη σκιά του». Σπάνια το Ι.Τ. εμφανίζει αταξία.
Ø Εντοπίσεις τρόμου : Ι.Τ. περιορίζεται στα χέρια, κεφάλι, φωνητικές χορδές. Η ν.P. αρχίζει από τη μία πλευρά του κορμού και επεκτείνεται σε όλο το σώμα.
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΤΡΟΜΟΥ
Μεταλλάξεις γεννητικές : Μεταβιβάζεται με τον αντισωματικό επικρατούντα χαρακτήρα πιθανότητες 50%.
Ηλικία : Εμφανίζεται στην ηλικία των 40 ετών και πάνω.
Η επιδείνωση του Ι.Τ. με την πάροδο του χρόνου καθιστά τις ασχολίες της καθημερινότητας μεγάλο πρόβλημα [από το κράτημα ενός ποτηριού – ατομική υγιεινή (πλύσιμο προσώπου – δοντιών) – γράψιμο].
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Γίνεται με την λήψη λεπτομερούς οικογενούς και ατομικού αναμνηστικού σε συνδυασμό με την κλινική εικόνα και αφού αποκλειστούν άλλες νόσοι, όπως :
α) Η υπογλυκαιμία, που προκαλείται σε άτομα που πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη. Βέβαια η υπογλυκαιμία αυτή που μπορεί να συνοδεύεται με τρόμο, χαρακτηρίζεται από βαρειά καθολική εφίδρωση.
β) Η νόσος του Parkinson.
γ) Από σκλήρυνση κατά πλάκας.
Γενικά πρέπει να γίνεται λεπτομερής εξέταση κυρίως,
ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ
Ø Τενόντια αντανακλαστικά
Ø Έλεγχος μυϊκός ισχύος – τόνου μυών
Ø Δοκιμασία αφής – ευαισθησίας
Ø Έλεγχος βαδίσματος
Ø Δοκιμασία χρήσης «ποτηριού».
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Ø Έλεγχος θυρεοειδή – Μεταβολική νόσος (π.χ. Σ.Δ.)
Ø Παρενέργειες από λήψη φαρμάκων
Ø Επίπεδα (μέτρηση) αλκοόλης στο αίμα
Ø Χημικές ουσίες που προκαλούν τρόμο (Μόλυβδος)
Ø Έλεγχος γραφής (δημιουργία σαλίγκαρου) βλέπε Σχήμα 1.
Δοκιμασία γραφής – Σχήμα 1
ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ι.Τ.
Χορήγηση φαρμάκων
Ø Β-αποκλειστές : Κύρια χρήση τους στην Αρτηρ. Υπέρταση. Το Inderal (propanodol) σε μερικά άτομα σταματάει τον Ι.Τ. Δεν χορηγούνται σε περιπτώσεις Άσθματος – Καρδιακών Προβλημάτων – Σακχ. Διαβήτη.
Ø Αντι-επιληπτικά φάρμακα : Χορήγηση Primidone (mysoline) αντί για b-blockers. Επίσης – Neurortin – Topiramate.
Ø Ηρεμιστικό, χορήγηση alprazolam (Xanax) για αντιμετώπιση τρόμου από stress, ένταση.
Ø Ενέσεις Botox : Περιορισμένη χρήση ειδικά στον τρόμο κάλυψης και τρέμουλο φωνής. Βελτίωση άνω των 3 μηνών.
ΠΡΟΣΟΧΗ : Η χρήση Botox μπορεί να προκαλέσει αδυναμία στα δάκτυλα και αν υπάρχει τρέμουλο φωνής προκαλεί βράγχο φωνής και δυσκολία κατάποσης.
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ