ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΑ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ (NSAIDS)

Η κατηγορία των φαρμάκων αυτών διαθέτει αναλγητικές – αντιπυρετικές – αντιφλεγμονώδεις δράσεις. Περισσότερο γνωστές ΜΣΑΦ είναι :

1. 1. ΑΣΠΙΡΙΝΗ
2. 2. ΑΚΕΤΑΜΙΝΟΦΑΙΝΗ (παρακεταμόλη)
3. 3. ΝΑΠΡΟΣΙΝΗ κ.α. βλ. πίνακα με εμπορικά ονόματα

Ø  Η χρήση των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (NSAIDS) μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα καρδιακής προσβολής ή καρδιαγγειακών επεισοδίων από τον χρήστη των φαρμάκων αυτών.

Ø  Οι παραπάνω, πιθανότητες αυξάνουν παράλληλα με τον χρόνο χορήγησης των φαρμάκων αυτών και ειδικά σε άτομα που έχουν ήδη καρδιαγγειακά προβλήματα. Τα NSAIDS δεν πρέπει να χορηγούνται πριν ή μετά την εκτέλεση καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων.

Ø  Τα NSAIDS δημιουργούν έλκος στομάχου, γαστρορραγίες του πεπτικού συστήματος (στομάχου, εντέρων) κατά την διάρκεια της χορήγησής τους.

Η αιμορραγία μπορεί να συμβεί χωρίς «προειδοποιητικά» συμπτώματα και μπορεί να είναι θανατηφόρα.

Οι πιθανότητες αιμορραγιών από το πεπτικό σύστημα του ασθενή ο οποίος λαμβάνει NSAIDS, αυξάνονται :

1. 1. Όταν συγχορηγούνται φάρμακα που περιέχουν «κορτιζόνη» και «αντιπηκτικά» φάρμακα.
2. 2. Μακροχρόνια λήψη των φαρμάκων αυτών.
3. 3. Κάπνισμα.
4. 4. Μεγάλες ηλικίες.

Τα NSAIDS πρέπει :

1. 1. Nα χορηγούνται με τις ακριβείς οδηγίες χρήσεως τους.
2. 2. Στη μικρότερή αποτελεσματική δοσολογία.
3. 3. Για το δυνατό μικρότερο χρονικό διάστημα.

Η χρήση των NSAIDS πρέπει να γίνεται με τις παραπάνω προφυλάξεις για την αντιμετώπιση των εκδηλώσεων της φλεγμονής (φλεγμονής συμπτώματα : tubor = πρήξιμο, οίδημα – rubor = ερυθρότητα – calor = θερμότητα dolor = πόνος) που χαρακτηρίζει τις διάφορες αρθρίτιδες όπως και τις «κράμπες» της εμμηνορρυσίας και άλλους πόνους μικρής έντασης.

ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΥΤΑ ΣΕ :

Ø  Αν το άτομο έχει ιστορικό άσθματος ή άλλου τύπου αλλεργικές αντιδράσεις που προκαλούνται με τη χρήση ασπιρίνης.

Ø  Σε άλγη, άλγεινα ενοχλήματα πρίν και μετά από καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις.

Ø  Σε εγκυμοσύνη ειδικά στα τελευταία στάδια.

Ø  Σε γυναίκες που θηλάζουν τα παιδιά τους.

Οι ενέργειες των NSAIDS περιλαμβάνουν την ύφεση των φλεγμονωδών φαινομένων του μυοσκελετικού συστήματος, παροδικά. Ορισμένα εμφανίζουν αναλγητική και αντιπυρετική δράση όπως η παρακεταμόλη,η διπυρόλη ενώ τα υπόλοιπα NSAIDS επιδρούν κυρίως στη φλεγμονή (αναστολή προσαγλανδίνων).

ΟΙ ΠΙΘΑΝΕΣ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ NSAIDS

ΣΟΒΑΡΕΣ Ø  Καρδιακά επεισόδια Ø  Αγγειακά επεισόδια Ø  Αρτηριακή Υπέρταση Ø  Καρδιακή ανεπάρκεια με εμφάνιση οιδημάτων Ø  Νόσοι των νεφρών – Νεφρική ανεπάρκεια Ø  Έλκος στομάχου – Έλκη εντέρου Ø  Αναιμία Ø  Δερματικά εξανθήματα Ø  Αλλεργικές αντιδράσεις Ø  Ηπατική ανεπάρκεια (χολοστατικός ίκτερος – ηπατίτις;) Ø  Επιδεινώνουν τους ασθματικούς παροξυσμούς σε άτομα ήδη πάσχοντα

ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ, είναι : Ø  Άλγη στομάχου, γαστρίτιδα. Ø  Δυσκοιλιότητα Ø  Σύνδρομο Διαρροϊκό Ø  Ναυτία Ø  Εμετοί Ø  Ίλιγγοι

Τα παρακάτω συμπτώματα αν εμφανιστούν αποτελούν απόλυτες ενδείξεις για να συμβουλευτείτε άμεσα τον γιατρό σας.

Ø  Πόνοι στο στήθος, περικάρδια περιοχή.

Ø  Λαχάνιασμα μετά από προσπάθεια.

Ø  Αδυναμία κίνησης, αίσθησης στο άνω και κάτω άκρο (χέρι, πόδι).

Ø  Πρήξιμο προσώπου, χειλιών, βράχνιασμα φωνής.

Ø  «Κιτρίνισμα» των ματιών.

Ø  Κνησμό, φαγούρα στο δέρμα.

Ø  Αιματέμεση (αποβολή αίματος από το στόμα).

Ø  Εμφάνιση αίματος στα κόπρανα.

Ø  Αύξηση του σωματικού βάρους.

Η ΑΣΠΙΡΙΝΗ ΔΕΝ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΥΞΗΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΣΑΝ ΗΠΙΟ ΑΝΤΙΠΗΠΤΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΟ

NSAIDS που πρέπει να χορηγούνται με ιατρική συνταγή

Ø  Celecoxib

Ø  Diclofenac σκ. Voltaren – Delimon

Ø  Diflusinal σκ. Analeric – Di – Flu

Ø  Etodolac

Ø  Fenoprofen σκ. Nazipons – Expron

Ø  Flurbiprofen

Ø  Ibuprofen σκ. Flurofen

Ø  Indomethacin σκ. Footathrin – Indocid – Phemnacid

Ø  Ketoprofen σκ. Oruvail

Ø  Ketorolac

Ø  Mefenamic acid σκ. Ponstan – Demostan

Ø  Mefoxicam

Ø  Nabumetone

Ø  Naproxen σκ. Naprosyn

Ø  Oxaprozin

Ø  Piroxican σκ. Feldene – Valopon

Ø  Sulindac

Ø  Tolmetin σκ. Tolectin

Γενικά τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα χωρίζονται σε διάφορες ομάδες :

1^η ΟΜΑΔΑ Παράγωγα του σαλικυλικού οξέος

→ Ακετυλοσαλικυλικό οξύ και συνδυασμοί αυτού όπως Diffusinal.

2^η ΟΜΑΔΑ Παράγωγα του οξεικού οξέος

→ Ινδομεθακίνη → σουλινδάκη → τολμετίνη κ.α.

3^η ΟΜΑΔΑ Παράγωγα του Προπιονικού οξέος

→ Fenoprofen → ibuprofen κ.α.

4^η ΟΜΑΔΑ Οξίκαμες

→ Πυροξικάμη → τενοξικάμη.

5^η ΟΜΑΔΑ Διάφορα άλλα φάρμακα

→ Νιφλουμικό οξύ → Nimesolid.

Η σειρά αναγραφής των «μητρικών ουσιών» των φαρμάκων όπως και των ιδιοσκευασμάτων έγινε κατά τυχαία επιλογή και σειρά.

Σήμερα η συνταγογράφηση γίνεται με την αναφορά στα γενόσημα.

Ιδιαίτερη προσοχή και γνώση επιβάλλεται κατά την χορήγηση των NSAIDS και τούτο διότι εμφανίζουν, αλληλοεπιδράσεις με κατηγορίες φαρμάκων, οι οποίες ήδη χορηγούνται με μεγάλο μέρος του μεγάλης ηλικίας πληθυσμού.

Οι κυριότερες αυτές αλληλοεπιδράσεις είναι  :

1. 1. Με τα φάρμακα που αναστέλλουν την μετατροπή της αγγειοτασίνης Ι σε αγγειοτασίνη ΙΙ μειώνοντας έτσι την αγγειοσυσπαστική δράση της τελευταίας. Το ίδιο ένζυμο που κάνει τη μετατροπή αυτή αποικοδομεί συγχρόνως και την βραδυκινίνη.

2. 2. Με χορήγηση σύγχρονη αντιπηκτικών φαρμάκων. Συνεργεία, αύξηση ενεργειών αντιπηκτικών (αυξάνονται οι κίνδυνοι αιμορραγιών από το Γ.Ε.Σ.).

3. 3. Χορήγηση ασπιρίνης. Ενίσχυση των παρενεργειών των NSAIDS. Ειδικάη σύγχρονη χορήγηση ασπιρίνη και ibuprofen, μειώνει δραστικότητα του δεύτερου.

4. 4. Χορήγηση NSAIDS + b-αποκλειστών. Ειδικά το ibuprofen εξασθενεί τις ενέργειες της propanolol αλλά όχι της atenolol (άγνωστος μηχανισμός).

5. 5. Χορήγηση NSAIDS + διουρητικών φαρμάκων. Η χορήγηση ειδικά ibuprofen μειώνει τη νατριουρητική δράση της furosemide και thiazide (σύνθεση προσταγλανδίνων νεφρού;). Η σύγχρονη χορήγηση NSAIDS + διουρητικών φαρμάκων αυξάνει κινδύνους εμφάνισης νεφρικής ανεπάρκεια.

6. 6. Χορήγηση σύγχρονη NAIDS και Λιθίου. Αυξάνεται η πυκνότητα του λιθίου στον όρο (μείωση της κάθαρσης λιθίου από τα νεφρά). Η μέση πυκνότητα του λιθίου, αυξάνεται κατά 15% και η νεφρική κάθαρση ελαττώνεται στο 20%.

7. 7. Χορήγηση Methotrexote. Τα NSAIDS επιδρούν στην συγκέντρωση του φαρμάκου στο αίμα. Προσοχή στην συγχορήγηση.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Πολλά στοιχεία γνώσεις από τα παραπάνω που γράφτηκαν μπορεί να είναι γνωστά και να θεωρηθούν μονότονη επανάληψη.

Δεν πειράζει όμως να γίνονται συχνές τέτοιες υπενθυμίσεις κυρίως στον πληθυσμό των ηλικιωμένων ατόμων που ζουν στην Ελλάδα και «φημίζονται» για την μεγάλη σε αριθμό λήψη φαρμάκων.

Ο Έλληνας όπως είναι γνωστό χαρακτηρίζεται από πολυφαρμακία.

Μία πολυφαρμακία η οποία συνοδεύει πολλά άτομα, τα οποία κρίνουν την ικανότητα και επιτυχία του κάθε γιατρού από τα φάρμακα που τους χορηγεί ο γιατρός που επισκέπτονται!!!

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ