ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑ (ΑΤΡ)

Αιματουρία είναι η παρουσία ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα.

Η εμφάνιση και χρώση των ούρων μπορεί να είναι κόκκινη (μακροσκοπική αιματουρία : φανερή με το μάτι ΑΤΡ) - αιμοβαφής (μαζική ΑΤΡ) ή μικρή αλλαγή του χρώματος των ούρων που δεν είναι αντιληπτή με το κοινό μάτι αλλά αποδεικνύεται με την εξέταση των ούρων στο μικροσκόπιο του μικροβιολογικού εργαστηρίου (μικροσκοπική αιματουρία).

Σε κάθε ΑΤΡ που εμφανίζεται τα ερυθρά αιμοσφαίρια που ανιχνεύονται στα ούρα μπορεί να προέρχονται από οιοδήποτε τμήμα του ουροποιητικού συστήματος (νεφρά – ουρητήρες – ουροδόχος κύστη – ουρήθρα). Υπάρχει ένας «εμπειρικός» τρόπος που μπορεί να δείξει κατά προσέγγιση την προέλευση της αιματουρίας.

Είναι η δοκιμασία των τριών ποτηριών. Ο ασθενής ουρεί διαδοχικά σε τρία ποτήρια κατά περίπου ισόποσους όγκους.

1. Εάν υπάρχει αιματουρία στο πρώτο ποτήρι το αίμα προέρχεται από την ουρήθρα.

2. Εάν το αίμα εμφανίζεται και στο δεύτερο ποτήρι τότε αιμορραγεί η ουροδόχος κύστη.

3. Εάν το αίμα υπάρχει και στα τρία ποτήρια τότε ο τόπος αιμορραγίας είναι οι νεφροί.

Πολλές φορές η παρουσία του αίματος στα ούρα δεν είναι εμφανής και εξακριβώνεται μόνο με την βοήθεια του μικροσκόπιου (μικροσκοπική αιματουρία).

Τέτοιου είδους (μικροσκοπική αιματουρία) εμφανίζουν :

1. Οι νεφροπάθειες (οξεία διάχυτη σπειραματονεφρίτιδα, εστιακή νεφρίτιδα, παρόξυνση χρονίας νεφρίτιδας).

2. Φυματίωση των νεφρών.

3. Πολυκυστικοί νεφροί.

4. Κακοήθεις νεοπλασίες ουροποιητικού συστήματος. Μεγάλη σημασία έχει αν η αιματουρία συνοδεύεται από πόνο ή όχι.

Τα συνηθισμένα αίτια της αιματουρίας είναι :

• Λοιμώξεις.

• Λίθοι.

• Απόφραξη ουροφόρων οδών *.

• Νεοπλασίες.

• Επίσης η λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων.

• Τραυματισμοί έχουν ενοχοποιηθεί.

* Αν η απόφραξη των ουρητήρων διαρκεί πάνω από 4 μήνες λειτουργική αποκατάσταση δεν γίνεται.

Όταν δεν υπάρχει απόφραξη, η λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος επανέρχεται σε 2-3 εβδομάδες και βελτιώνεται σταδιακά.

Αν, η διερεύνηση της αιματουρίας για τα συνηθισμένα αίτια (λίθοι, φλεγμονές, απόφραξη) δεν οδηγήσει σε διάγνωση τότε η διενέργεια πυελογραφίας ενδοφλέβιας με απεκκριτική κυστεογραφία, κρίνεται απαραίτητη (Προσοχή : υπάρχουν άτομα τα οποία έχουν αλλεργία στην χορήγηση της σκιαγραφικής ουσίας.

Επίσης, τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ο οποίος έχει κάνει επιπλοκές από τα νεφρά τους) εμφανίζουν «ευαισθησία» στο σκιαγραφικό (μπορεί να εμφανίσουν επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας).

Σε όλες τις περιπτώσεις αιματουρίας η διενέργεια ενός υπερηχογράφημα νεφρών, ουρητήρων, κύστεως πρέπει να γίνεται πολλές φορές παρέχει τελική διάγνωση.

Έτσι, π.χ. γυναίκα η οποία εμφανίζει αιμορραγική κυστίτιδα (ερεθιστικά συμπτώματα και θετική ουροκαλλιέργεια) και η νόσος αντιδρά πολύ καλά στην χορήγηση αντιβιοτικών, το U/S είναι αρκετό (δεν χρειάζεται πυελογραφία).

Διάγνωση

Από γενική ούρων (ανεύρεση ερυθρών αιμοσφαιρίων και του σχήματος αυτών). Η διαφορική διάγνωση θα γίνει με μυοσφαιρινουρία - αιμοσφαιρινουρία όπου σε αυτές τις παθήσεις εμφανίζεται «αιμοβαφική» υπέρχρωση των ούρων. (Σημείωση : Δεν βρίσκονται όμως ερυθρά αιμοσφαίρια στα ούρα στις παθήσεις αυτές).

Αν εμφανιστεί ΑΤΡ σε άτομα >50 ετών τότε απαραίτητη θεωρείται η κυστεοσκόπηση.

Επίσης η εξέταση προστάτου (δακτυλική εξέταση – U/SN.O.K. προστάτου (1) – P.S.A. (2) και καλλιέργειες ούρων (3).

(1) Ν.Ο.Κ. Προστάτου = Νεφρών – ουρητήρων – Ουρ. Κύστεως – Προστάτου.

(2) P.S.A. = ProstaticSpecificAntigen (ειδικό προστατικό αντιγόνο).

(3) Καλλιέργειες ούρων : Συλλογή ούρων σε αποστειρωμένο δοχείο από το μέσον της ούρησης.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ