Περί διατροφής
Αν για τους ενήλικες αυτό αποτελεί θέμα προς συζήτηση για τα μικρά παιδιά που βρίσκονται στο στάδιο της πνευματικής και σωματικής ανάπτυξης είναι ακρογωνιαίος λίθος.
Παρακάτω θα αναφέρουμε ορισμένα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζει ο καθένας μας και είναι χρήσιμα για τον εαυτό του, την οικογένειά του, τα παιδιά του. Έτσι τα περίφημα ΓΑΡΙΔΑΚΙΑ (πακέτο 100 γρ.) φορτώνουν τον οργανισμό με 317 θερμίδες που είναι περισσότερες από ένα πιάτο σπιτικές τηγανητές πατάτες (236 θερμίδες). Τα πατατάκια του εμπορίου με ελαιόλαδο έχουν μικρότερο θερμιδικό φορτίο, περιέχουν όμως περισσότερο αλάτι. Τα κρουασάν και τα ντόνατς είναι γεμάτα κορεσμένο λίπος.Γενικά στην καθημερινή θερμιδική λήψη, το κορεσμένο λίπος δεν πρέπει να είναι πάνω από το 10% των συνολικών θερμίδων. Τα κορεσμένα λίπη αποτελούν το σπουδαιότερο παράγοντα αύξηση της «κακής» χοληστερόλης στο αίμα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να έχουν οι καταναλωτές στον έλεγχο των περισσότερων συστατικών που περιέχει κάθε συσκευασία που αγοράζουν. Τα αλλαντικά που νοστιμίζουν τόσο τα παιδικά σάντουιτς είναι μικρότερης θρεπτικής αξίας, εκτός αν είναι βρασμένο ή καπνιστό κρέας. Η χρήση αρωματικών ουσιών π.χ. βανίλια ή ζάχαρη, προσδίδουν στα παιδικά γάλατα έντονη ευχάριστη γεύση. Επίσης το νάτριο αποτελεί μέρος της συνταγής που παρασκευάζει τα δημητριακά με μέλι.
Το αποτέλεσμα είναι ότι όταν δοκιμάζει το παιδί το φρέσκο γάλα το απορρίπτει, επειδή είναι «άνοστο». Επίσης στα γιαούρτια εκτός από την προσθήκη ενισχυτικών γεύσης, συνοδεύονται αυτά από διάφορα «θελκτικά» δωράκια (πλαστικοί ήρωες, μαγνητάκια, κουδουνίστρες). Με τον τρόπο αυτό η κατανάλωση του γιαουρτιού έρχεται σε δεύτερη μοίρα με πρώτη την ανταμοιβή απόκτησης των δώρων που συνοδεύουν το γιαούρτι και όχι τη θεμελιώδη θρεπτική του αξία (βλ. πίνακα). Περιεκτικότητα αλατιού και λίπους στα παιδικά σνακ
| Αλμυρά σνακ (περιεκτικότητα σε αλάτι ανά 100 γρ.) |
Λήψη αλατιού στις παιδικές ηλικίες (ημερήσια πρόσληψη) |
Ποσότητα κεκορεσμένου λίπους σε καθημερινά τρόφιμα |
Δημητριακά με παραπάνω θερμίδες (ανά 100 γρ.)Καθημερινή μερίδα 100 γρ. |
| Γαριδάκια με πατάτα και τυρί 3,86 γρ. Πατατάκια με γεύση τυριού 3,40 γρ. Πατατάκια με ρίγανη 3,20 γρ. Πατατάκια με γεύση μπάρμπεκιου 2,84 γρ. Πατατάκια με γεύση πίτσας 1,96 γρ. Πατατάκια με ηλιέλαιο 1,68 γρ. Πατατάκια λίγων θερμίδων 1,53 γρ. |
0-12 μηνών: < 1 γρ. 1-3 ετών : 2 γρ. 4-6 ετών : 3 γρ. 7-10 ετών : 5 γρ. 11-14 ετών : 6 γρ. |
Μπισκότα σοκολάτας 100 γρ : Λίπος 16,7 γρ Σάντουιτς με μαγιονέζα 190 γρ : Λίπος 11,4 Σοκολάτα γάλακτος (70 γρ) : Λίπος 4,8 γρ. Κρουασάν (80 γρ) : Λίπος 8,5 γρ Ντόνατς (1 μερίδα) : Λίπος 7,3 γρ. Σε σωστή διατροφή η ποσότητα του λίπους πρέπει να αποτελεί έως 10% των καθημερινών θερμίδων. Ηλικίες μέχρι 11 ετών πρέπει να λαμβάνουν 16,6 γρ. Ηλικίες 11-14: αγόρια 24 γρ, κορίτσια 20,5 γρ |
Νιφάδες καλαμποκιού με σοκολάτα 407 θερμ. Δημητριακά σοκολάτας τραγανά 404 θερμ. Δημητριακά με μέλι και αμύγδαλα 392 θερμ. Νιφάδες με γιαούρτι 398 θερμ. Νιφάδες με ζάχαρη 371 θερμ. Δημητριακά ολικής άλεσης με σοκολάτα 354 θερμ. Έως 11 ετών 1300-1500 θερμ. συνολικά 11-14 ετών: αγόρια 2.300 θερμ., κορίτσια 1.845 θερμ. |
Ref: Εφημ. «ΤΑ ΝΕΑ», 23 Μαΐου 2009, σ. 20.
Ας γνωρίσουμε τώρα ορισμένες αλήθειες από τα προϊόντα που καθημερινά καταναλώνουμε.1. Η ΛΕΥΚΗ ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΦΕΪΝΗ
Αυτό είναι σωστό, είναι επίσης απαλλαγμένη από σοκολάτα. Η λευκή σοκολάτα είναι το λίπος των κόκκων του κακάο (το βούτυρο κακάο) που αναμιγνύεται με γάλα και ζάχαρη. Δεν περιέχει τα υπόλοιπα συστατικά των κόκκων του κακάο που προσδίδουν στην κοινή σοκολάτα το μοναδικό χαρακτήρα και γεύση. Πρέπει να σημειωθεί ότι το βούτυρο κακάο είναι εξαιρετικά κορεσμένο λίπος.
2. ΑΝΑΓΡΑΦΕΤΑΙ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΜΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΚΡΕΑΤΟΣ ΟΤΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΛΑΤΙ. ΤΟ ΑΛΑΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΜΑΛΑΚΩΝΕΙ ΤΟ ΚΡΕΑΣ;Το αλάτι – χλωριούχο νάτριο – είναι πιθανώς το πολυτιμότερο συστατικό των τροφών μας. Τα χημικά μέρη που αποτελούν το αλάτι (Na και Cl) είναι θρεπτικές ουσίες που συμμετέχουν σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού (διατήρηση αρτηριακής πίεσης – ομοιόστασης του οργανισμού). Επίσης η αλμυρή γεύση αποτελεί ένα από τα πιο θεμελιώδη ερεθίσματα της γεύσης μας. Πρέπει να επισημανθεί ακόμα μια φορά η παράλληλη ποσοτική σχέση NaCl και εμφάνισης – δημιουργίας αρτηριακής υπέρτασης.
Στη χημεία η λέξη αλάτι είναι γενικός όρος μιας οικογένειας χημικών ενώσεων. Άλλα άλατα διατροφής είναι το χλωριούχο κάλιο που χρησιμοποιείται σαν υποκατάστατο του αλατιού σε δίαιτες χαμηλού νατρίου.
Επίσης υπάρχει το ιωδιούχο κάλιο που προστίθεται στη δίαιτα για να αυξήσει την πρόσληψη ιωδίου. Ακόμη το νιτρικό και νιτρώες Na που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία των κρεάτων.Εκτός από τον γνωστό ρόλο σαν θρεπτική ουσία και καρύκευμα, το αλάτι χρησιμοποιείται για χιλιάδες χρόνια για τη ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΡΕΑΤΩΝ – ΨΑΡΙΩΝ – ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ, ώστε να καταναλωθούν πολύ αργότερα από το τέλος του κυνηγιού ή της αγροτικής συγκομιδής.
Στην ερώτησή μας λοιπόν η απάντηση είναι ότι το αλάτι μαλακώνει το κρέας ελάχιστα. Υπάρχει ένα ένζυμο που λέγεται Παπαΐνη και βρίσκεται στο άγουρο παπάγια. Η χρήση του αλατιού για να διαλύσει και να διασπείρει τη μικρή ποσότητα παπαΐνης που χρησιμοποιείται. Γενικά το κρέας μπορεί να γίνει τρυφερό με πολλούς τρόπους. Φυσιολογικά το φρέσκο κρέας, παραμένει κρεμασμένο σε ελεγχόμενη υγρασία για 2-4 εβδομάδες σε θερμοκρασία 20C περίπου. Γρήγορο σίτεμα του κρεάτος γίνεται στους 200C για 48 ώρες. ΤΟ ΣΙΤΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Ο ΦΥΣΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΚΡΕΑΣ ΤΡΥΦΕΡΟ ΚΑΙ ΝΟΣΤΙΜΟ.Επίσης, άλλα ένζυμα που κάνουν τρυφερό το κρέας είναι η βρωμελαΐνη που περιέχεται στον ανανά και η φισίνη από τα σύκα. Τα ένζυμα αυτά ασκούν μια «επιφανειακή δράση» στο κρέας, η δράση τους περιορίζεται μόνον στην επιφάνειά του, χωρίς να περνά στο βάθος του κρέατος. Επίσης τα ένζυμα αυτά καταστρέφονται στους 820C, οπότε είναι αποτελεσματικά πριν το μαγείρεμα.
Η ιδανική λύση και πιο «νόστιμη» λύση είναι να βρείτε έναν κρεοπώλη που να πουλάει καλά σιτεμένο κρέας, έστω και αν αυτό στοιχίζει ακριβότερα.α) τα αλατωρυχεία και
β) τη θάλασσα.
Το αλάτι είναι ίδιο και από τις δύο αυτές πηγές, όπως το νερό των πηγαδιών δεν είναι διαφορετικό από το τρεχούμενο νερό. Τα υπόγεια αποθέματα του αλατιού έχουν προέλθει από θάλασσες της αρχαίας εποχής που αποξηράνθηκαν. Το ορυκτό αλάτι εξορύσσεται με τη χρήση τεράστιων μηχανημάτων από σπήλαια που σκάβονται μέσα σ’ αυτό. Το ορυκτό αλάτι δεν είναι κατάλληλο για χρήση γιατί περιέχει άργιλο και ιζήματα. Με την κατάλληλη εξεργασία προκύπτουν οι μικροσκοπικοί κρύσταλλοι του επιτραπέζιου αλατιού που χρησιμοποιούμε. Το θαλασσινό αλάτι παράγεται σε περιοχές κοντά στη θάλασσα από την εξάτμιση του νερού από μικρές λίμνες θαλάσσιου νερού με τη βοήθεια του ήλιου και των ανέμων. Υπάρχουν πολλά είδη θαλασσινού αλατιού που προέρχονται από τη θάλασσα όλου του κόσμου και έχουν υποστεί βέβαια κατάλληλη κατεργασία.Έτσι υπάρχουν – γκρίζα, γκρίζα ροζ – θαλασσινά αλάτια (Κορέα – Γαλλία), μαύρο αλάτι (Ινδία), που χρωστάνε τα χρώματά τους σε πρόσμιξη αργίλου και φυκιών στα μέρη της εξάτμισής τους. Τα μαύρα και κόκκινα αλάτια της Χαβάης οφείλουν το χρώμα τους, στην εμπορική προσθήκη κονιορτοποιημένης λάβας και κόκκινου ψημένου αργίλου. Τα αλάτια αυτά έχουν ιδιαίτερες και μοναδικές γεύσεις και χρησιμοποιούνται κατάλληλα από τολμηρούς αρχιμάγειρες.
