Οι κύστεις νεφρών παριστούν κοιλότητες με επιθήλιο καλυμμένες, οι οποίες περιέχουν υγρό ή ημιστερεο περιεχόμενο (Σχήμα 1 – Σχήμα 2).
Προέρχονται οι πρωτοπαθείς από ανατομικά στοιχεία υπερπλασίας του επιθηλίου των σωληναρίων.
Μία ή περισσότερες κύστεις νεφρών βρίσκονται σε άτομα άνω των 50 ετών 25% σε άτομα ηλικίας 40 ετών και ποσοστό 50% σε άτομα 50 ετών, δηλαδή αυξάνονται οι κύστεις σε αριθμό παράλληλα με την ηλικία όπως αυξάνεται και το μέγεθος τους.
Οι κύστεις νεφρών σπάνια προκαλούν συμπτώματα και ουσιαστικά στερούνται κλινικής σημασίας (εκτός αν επιμολυνθούν).
Το πρόβλημα των κύστεων των νεφρών είναι η διαφορική διάγνωση από κακοήθειες, αποστήματα, πολυκυστική νόσο των νεφρών.
Επισημαίνεται ότι κύστεις νεφρών εμφανίζονται στα άτομα που βρίσκονται σε αιμοδιάλυση «τεχνητό νεφρό». Οι κύστεις αυτές μπορεί να εξελιχθούν σε κακοήθεις, νεοπλασματικές κύστες.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
|
ΚΛΙΝΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΚΥΣΤΕΩΝ ΝΕΦΡΩΝ |
|||||
|
ΜΟΝΗΡΕΙΣ ΚΥΣΤΕΙΣ |
ΕΠΙΚΤΗΤΕΣ ΚΥΣΤΕΙΣ ΝΕΦΡΩΝ |
ΑΥΤΟΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΝΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ – ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΟΙ ΝΕΦΡΟΙ |
MEDULLARY SPONGE KIDNEY |
MEDULLARY SYCTIC KIDNEY |
|
|
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ |
KOINH |
ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΤΕΧΝΗΤΟ ΝΕΦΡΟ |
1:1000 |
1:5000 |
ΣΠΑΝΙΕΣ |
|
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ |
KAMMIA |
ΚΑΜΜΙΑ |
ΑΥΤΟΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΠΙΚΡΑΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ |
ΚΑΜΜΙΑ |
ΑΥΤΟΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΠΙΚΡΑΤΩΝ |
|
ΗΛΙΚΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ |
20 – 40 ΕΤΗ |
40 – 60 |
ΕΝΗΛΙΚΕΣ |
||
|
ΜΕΓΕΘΟΣ ΝΕΦΡΩΝ |
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ |
ΜΙΚΡΟ |
ΜΕΓΑΛΟΙ ΝΕΦΡΟΙ |
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ |
ΜΙΚΡΟ |
|
ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΚΥΣΤΕΩΣ |
ΦΛΟΙΟΣ – ΜΥΕΛΟΣ |
ΦΛΟΙΟΣ – ΜΥΕΛΟΣ |
ΦΛΟΙΟΣ – ΜΥΕΛΟΣ |
ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΑ ΣΩΛΗΝΑΡΙΑ |
ΦΛΟΙΟ – ΜΥΕΛΙΚΗ ΜΟΡΦΗ |
|
ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑ |
ΣΠΑΝΙΩΣ |
ΣΠΑΝΙΩΣ |
ΣΥΧΝΗ |
ΣΠΑΝΙΑ |
ΣΠΑΝΙΑ |
|
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ |
ΟΧΙ |
ΠΟΙΚΙΛΛΕΙ |
ΣΥΧΝΗ |
ΟΧΙ |
ΟΧΙ |
|
ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ |
ΟΧΙ |
Αδενοκαρκίνωμα στις κύστεις |
Ουρολοιμώξεις – νεφρολιθίαση – ανευρύσματα εγκεφάλου 10-15% - κύστεις ήπατος 40%-60% |
Νεφρολιθίαση – ουρολοιμώξεις |
Πολυουρία – απώλεια αλάτων |
|
ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΝΕΦΡΩΝ |
ΠΟΤΕ |
ΠΑΝΤΑ |
ΣΥΝΗΘΩΣ |
ΠΟΤΕ |
ΠΑΝΤΑ |
ΑΙΤΙΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΥΣΤΕΩΝ ΝΕΦΡΟΥ
1. Απόφραξη των σωληναρίων του νεφρού ή ανεπάρκεια παροχής αίματος (ισχαιμία) νεφρών παίζουν ρόλο στο σχηματισμό των κύστεων.
2. Εκκολπώματα (σακκοειδείς σχηματισμοί) που σχηματίζονται στα σωληνάρια των νεφρών καταλήγουν σαν απλές κύστεις.
Ρόλος γενετικών παραγόντων στο σχηματισμό των κύστεων δεν έχει αναφερθεί.
Οι απλές κύστεις νεφρών δεν επηρεάζουν τη λειτουργία νεφρού αλλά μελέτες έχουν αναφερθεί ότι προκαλούν επιβάρυνση της λειτουργίας των νεφρών σε άτομα άνω των 60 ετών.
Επίσης άλλες μελέτες έχουν αναφερθεί στη σχέση απλών κύστεων νεφρού και αρτηριακής υπέρτασης με την παρατήρηση ότι η αρτηριακή υπέρταση μειωνότανε μετά από παρακέντηση και παροχετεύει μεγάλων απλών κύστεων του νεφρού.
Μερικές φορές οι απλές κύστεις νεφρών προκαλούν συμπτώματα εμποδίζοντας την φυσιολογική ροή των ούρων. Στην περίπτωση αυτή και αφού εντοπισθεί η απλή κύστη που προξενεί το πρόβλημα με χρήση ακτινοδιαγνωστικών μέσων (U/S – CTS – MRI) εφαρμόζεται σκληροθεραπεία δηλαδή εισαγωγή υπό ακτινοδιαγνωστικό έλεγχο μακριάς βελόνης μέσω επιδερμίδας στην κύστη, παροχέτευση μέσω αυτής του περιεχομένου της απλής κύστης και χορήγηση δια της βελόνης διαλύματος Αλκοολούχου με σκοπό δημιουργίας σκληρότερου νεφρικού ιστού.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Κ.Ν.
Συνήθως όμως οι απλές μονήρεις κύστεις των νεφρών δεν εμφανίζουν συμπτώματα εκτός αν μεγεθυνθούν και πιέσουν παρακείμενα όργανα (π.χ. ουρητήρες) οπότε αφαιρούνται ή παροχετεύονται όπως ήδη ελέχθη.
Επίσης αν επιμολυνθούν ή ραγούν εμφανίζονται ρίγη, πυρετός, πόνοι στη μέση.
Αυτές οι απλές κύστεις μπορεί να εμφανιστούν σαν ΜΟΝΗΡΕΙΣ ή ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ.
Όταν υπάρχουν πολλαπλές κύστεις πρέπει να γίνει διαφορική διάγνωση από την πολυκυστική νόσο των νεφρών.
Κύστεις οι οποίες εντοπίζονται κοντά στη νεφρική πύελο (παραπυελική κύστη) δίνουν την εντόπιση διάτασης της νεφρικής πυέλου (οδηγώντας στην εσφαλμένη διάγνωση της απόφραξης του πυελοκαλυκικού συστήματος).
Πολλαπλές απλές κύστεις εμφανίζουν επίσης οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και αντιμετωπίζονται με αιμοκαθάρσεις (επίκτητη κυστική νόσος νεφρών).
ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΑΥΤΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΛΕΓΧΟΝΤΑΙ ΤΑΚΤΙΚΑ ΚΑΘΩΣ ΟΙ ΚΥΣΤΕΙΣ ΤΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΖΟΥΝ ΥΨΗΛΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΚΑΚΟΗΘΟΥΣ ΕΞΑΛΛΑΓΗΣ.
Η απεικονιστική εξέταση των κύστεων αποτελεί ουσιαστικό βοήθημα για την διαφορική διάγνωση τους (χρήση C.T.S).
Έτσι αναφέρεται η χρησιμοποιείται σε κλινικό επίπεδο η κατάταξη των κύστεων του νεφρού σε 5 κατηγορίες (Bosmak κατάταξη).
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Ι
Καλοήθης απλή κύστη με λεπτά τοιχώματα χωρίς την ύπαρξη διαφραγμάτων, αποτιτανώσεων ή στερεών στοιχείων.
Δεν ενισχύεται η απεικόνιση της από τη χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας και εμφανίζει πυκνότητα ίση του ύδατος.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΙΙ
Καλοήθης κύστη με λεπτά διαφραγμάτια, με λεπτές αποτιτανώσεις ή μικρά τμήματα πυκνής αποτιτάνωσης (μικρότερες των 3εκ. με σαφές περίγραμμα).
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ IIA
Σαφώς διαγραφόμενες κύστεις με λεπτά διαφραγμάτια και αποτιτανώσεις οζώδεις και πυκνές.
Δεν σημειώνεται απεικονιστική ενίσχυση των μαλακών ιστικών στοιχείων.
Διάμετρος κύστεων άνω των 3εκ.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΙΙΙ
Ασαφείς κυστικές μάζες με παχειά ανώμαλα όρια, που ενισχύεται η απεικόνιση τους μετά από χορήγηση σκιαγραφικού.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΙV
Κακοήθεις μάζες με χαρακτηριστικά ΙΙΙ κατηγορίας και ενίσχυση των μαλακών ιστικών στοιχείων τους.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΞΙΟΜΝΗΜΟΝΕΥΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΛΕΣ ΚΥΣΤΕΙΣ ΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ
1. Οι απλές κύστεις των νεφρών αποτελούν σάκκους με υγρό περιεχόμενο και είναι καλοήθεις.
2. Οι απλές κύστεις δεν προκαλούν συνήθως συμπτώματα ή βλάβες των νεφρών.
3. Η εξακρίβωση ύπαρξης των απλών κύστεων γίνεται τυχαία σε συνηθισμένες ρουτίνας εξετάσεις ή εξέταση για άλλες καταστάσεις ή νοσήματα.
4. Διατροφή, δίαιτες ειδικές, δεν παίζουν παθογενετικό ρόλο στη δημιουργία των απλών κύστεων.
5. Οι απλές κύστεις των νεφρών δεν χρειάζονται καμμία θεραπεία εκτός αν το μέγεθος τους προκαλεί (πιεστικά φαινόμενα π.χ. στους ουρητήρες) οπότε χειρουργούνται.
Τα τελευταία χρόνια σε εθνικό επίπεδο στην Αμερική διεξάγονται με κλινικά πειράματα, και συλλέγονται στατιστικά στοιχεία που αφορούν τη λειτουργία των νεφρών και τις παθήσεις του επί κυτταρικού και μοριακού επιπέδου, οι οποίες επηρεάζουν τη λειτουργία τους όπως Σακχαρώδης Διαβήτης – Αρτηριακή Υπέρταση – Σπειραματονεφρίτιδα – Κυστικές νόσοι των νεφρών. Τα συμπεράσματα αυτά θα ανακοινωθούν σύντομα.
Η εξακρίβωση μίας απλής κύστης ή πολλών πολλαπλών απλών κύστεων δημιουργεί εύλογα πολλά ερωτηματικά στο άτομο.
Έτσι οι ερωτήσεις προς τον γιατρό σας που ακολουθούν βοηθούν το κάθε άτομο παρέχοντας τις απαραίτητες γνώσεις, οι παρακάτω ερωτήσεις περιλαμβάνουν τα εξής :
1. Πόση μεγάλη (μέγεθος) είναι η κύστη νεφρού;
2. Είναι καινούργιο εύρημα ή έχει απεικονιστεί και άλλη φορά;
3. Η κύστη αυτή φαίνεται να μεγαλώνει και μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των νεφρών;
4. Πρέπει να αφαιρεθεί η κύστη που βρέθηκε; Αν όχι ποια θεραπεία θα ακολουθήσω;
5. Υπάρχουν σημεία που δείχνουν ότι η κύστη μεγαλώνει;
6. Πρέπει να συμβουλευτώ κάποιο νεφρολόγο;
7. Πρέπει να ακολουθήσω οδηγίες διατροφής, διαβίωσης, φαρμακευτικής αγωγής;
Επίσης οι ερωτήσεις του γιατρού περιλαμβάνουν τα εξής :
- Έχετε κάποια συμπτώματα και ποιά;
- Επιδεινώνονται αυτά;
- Έχει εμφανιστεί αιματουρία;
- Έχει παρατηρηθεί πυρετός, ρίγη, πόνος στα πλευρά ή στη μέση;
- Πάσχετε από άλλα νοσήματα και τι φάρμακα παίρνετε;
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
Ref. : - Dis. Of Cure Mayo Clin
- Cur. Med. Diag. Treat 2014
