ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ (ΚΥΠ)
Θα δοθούν ορισμένα ανατομικά στοιχεία για τον προστάτη αδένα για να κατανοηθούν οι παθήσεις αυτού (ΚΥΠ – Νεοπλασία Προστάτου).
Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας (βάρος 10 – 20γρ – διαστάσεις 3x4cm) με σχήμα κάστανου, βρίσκεται ανατομικά κάτω από την ουροδόχο κύστη και πάνω από το τελικό τμήμα του εντέρου (το ορθό έντερο). Στην εφηβεία έχει βάρος λίγων γραμμαρίων και μεγενθύνεται με την επίδραση της τεστοστερόνης στο φυσιολογικό βάρος των 20gr, που διατηρείται για 20 – 25 χρόνια μέχρι την αύξηση αυτού στα 40 – 45 έτη.
Πάνω από τον προστάτη βρίσκονται οι σπερπατοδόχες κύστεις που αποτελούν όργανατου αναπαραγωγικού συστήματος.
Η εξωτερική επιφάνεια του προστάτη περιβάλλεται από ινομυώδες περίβλημα, το οποίο επεκτείνεται εσωτερικά και δημιουργεί θύλακους. Αποτελεί το στηρικτικό στρώμα του προστάτη αδένα και φέρει μικρούς αδένες από όπου παράγεται το προστατευτικό υγρό το οποίο αποθηκεύεται στον αδένα και αποβάλλεται με μυϊκές συσπάσεις του προστάτη προς την ουρήθρα.
Στη φάση αυτή κλείνει ο αυχένας της ουροδόχου κύστης ώστε το παραγόμενο σπέρμα να μη διαφύγει προς την κύστη.
Μέσα από τον προστάτη διέρχονται οι εκσπερματιστικοί πόροι που καταλήγουν στο σπερματικό λοψίδιο (έπαρμα ανατομικό της ουρήθρας) όπου και εκβάλλουν.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο Έλληνας γιατρός Ηρόφιλος έδωσε το 300 Π.Χ. στην Αλεξάνδρεια το όνομα αυτό «Προστάτης» δηλαδή περιέγραψε ένα αδένα που ήταν μπροστά από την ουροδόχο κύστη «ΠΡΟΪΣΤΑΤΟ» της κύστης.
Αργότερα η ονομασία αυτή εδραιώθηκε ακόμη περισσότερο όταν έγινε αντιληπτός ο ουσιαστικός ρόλος του «Προστάτη» στην προστασία, συντήρηση ζωτικότητας των σπερματοζωαρίων.
Η αύξηση του μεγέθους του προστάτη με την πρόοδο της ηλικίας ονομάζεται Καλοήθης Υπερπλασία Προστάτη (ΚΥΠ).
Οι μεγενθύσεις του προστάτη που ακολουθούν την ηλικία περιγράφονται, ως εξής :
Διόγκωση
20% σε άνδρες 41 – 50 ετών
50% σε άνδρες 51 – 60 ετών
Πάνω από 90% σε ↑80 ετών
Συμπτώματα της απόφραξης εκ του προστάτου της διούρησης, εξαρτώνται από ηλικία ατόμου.
Στην ηλικία 55 ετών περίπου x 25% των ανδρών έχουν αποφρακτικά στοιχεία στην ούρηση.
Στην ηλικία 75 ετών 50% των ανδρών αναφέρουν μείωση της ορμής και ασκείται κατά την έξοδο των ούρων.
Οι παράγοντες που προδιαθέτουν για την ανάπτυξη της ΚΥΠ δεν είναι απόλυτα κατανοητοί.
Έρευνες ενοχοποιούν την γενετική προδιάθεση, άλλοι την φυλετική.
Ποσοστό 50% των ανδρών με ΚΥΠ ηλικίας κάτω των 60 ετών εμφανίζουν κληρονομικότητα.
Θεωρείται ότι η κληρονομικότητα της ΚΥΠ ακολουθεί τον αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα και πρώτου βαθμού άνδρες συγγενείς «φέρουν» ένα «σχετικό παράγοντα ανάπτυξης ΚΥΠ» 4 φορές περισσότερο από την αντίστοιχης ηλικίας άνδρες.
Η ΚΥΠ δεν σχετίζεται με τις διαταραχές της σεξουαλικής ζωής.
Η ΚΥΠ δεν είναι καρκίνος ούτε προδιαθέτει προς δημιουργία καρκίνου του προστάτη (μπορεί βέβαια να συνυπάρχει).
Σχήμα 1
Ο προστάτης περιβάλλει ανατομικά κυκλοτερώς το τελικό τμήμα της ουρήθρας (προστατική ουρήθρα) και εκτείνεται από τον σπερματικό λοψίδιο, μέχρι τον αυχένα της ουροδόχου κύστης.
Ο προστάτης χωρίζεται σε 4 ζώνες :
1. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΖΩΝΗ : περιβάλλει την ουρήθρα κοντά στην κύστη και είναι αυτή που υπερτρέφεται στην ΚΥΠ.
2. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΖΩΝΗ : εκτείνεται πίσω και κάτω από την μεταβατική ζώνη και περικλείει τους εκσπερματικούς πόρους.
3. ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΖΩΝΗ : εκτείνεται πιο περιφερικά από τις προηγούμενες προς το έντερο. Από εκεί αρχίζει ≈ το 80% του καρκίνου του προστάτη.
4. ΚΟΚΚΙΩΔΗΣ ΖΩΝΗ : βρίσκεται πρόσθια και επάνω από την ουρήθρα.
Στην ΚΥΠ αυξάνεται υπέρμετρα η μεταβατική ζώνη, πιέζοντας και πρακτικά καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος του αδένα (βλέπε Σχήμα 1) και μερικές φορές εισχωρεί μέσα στην ουροδόχο κύστη.
Στην παραπάνω σχέση προστάτη – ουρήθρας – ουροδόχου κύστης οφείλονται τα προβλήματα της διούρησης που προκαλούνται από την ΚΥΠ τα οποία ορίζονται σαν συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα.
Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι η ΚΥΠ που γενικά εμφανίζεται στους 4/10 άνδρες προκαλεί συμπτώματα τα οποία χωρίζονται σε αποφρακτικά και ερεθιστικά.
Τα αποφρακτικά συμπτώματα οφείλονται κυρίως στο μηχανικό κώλυμα που προκαλείαι από την διόγκωση του αδένα και είναι :
- Καθυστέρηση έναρξης ούρησης
- Επιμήκυνση χρόνου ούρησης
- Ελάττωση της ακτίνας των ούρων
- Διακεκομμένη ούρηση
- Σταγδήν αποβολή ούρων
- Ακράτεια από υπερπλήρωση της κύστεως
- Επίσχεση ούρων.
Τα ερεθιστικά συμπτώματα οφείλονται σε απόφραξη της ροής των ούρων, διαταραχή κένωσης της ουροδόχου κύστεως και εκδηλώνονται σαν :
- Συχνοουρία
- Επιτακτική ούρηση
- Επιτακτική ακράτεια
- Νυκτουρία
- Καύσο κατά την ούρηση
- Υπερηβικό άλγος.
Ένας διογκωμένος προστάτης προκαλεί περισσότερα συμπτώματα και προβλήματα από ένα μικρό προστάτη (χωρίς αυτό να είναι κανόνας).
Τα συμπτώματα αυτά δεν ταλαιπωρούν μόνον τους άνδρες αλλά και το άμεσο περιβάλλον τους και αυτό γιατί :
1. Περιορίζεται η καθημερινή ζωή, επαγγελματική ενασχόληση, η κοινωνική δραστηριότητα.
2. Διαταρράσεται λόγω νυκτουρίας (που σχετίζεται με το μέγεθος του προστάτη) ο βραδινός ύπνος.
3. Παρουσιάζεται παράλληλα με ΚΥΠ και στυτική δυσλειτουργία (βλέπε Πίνακα 1).
Όλα τα παραπάνω προκαλούν στους άνδρες με ΚΥΠ ανάμικτα συναισθήματα ντροπής, μείωσης αυτοπεποίθησης, καταθλιπτικά στοιχεία.
Η υπερτροφία μέσον λοβού του προστάτη αδένα που μεγαλώνει προκαλεί τμηματικά μείωση αποβολής ούρων, κατακράτηση ούρων, και τελικά υπερτροφία της ουροδόχου κύστης (εμφανίζεται σιγά – σιγά υπόλειμα ούρων μέσα στην κύστη) και ένα τέτοιο υπόλειμα άνω των 100ml θεωρείται παθολογικό και αντανακλά την «κόπωση» της ουροδόχου κύστης στην προσπάθεια υπερνίκησης του κωλύματος στην αποχέτευση των ούρων το οποίο προκαλείται από τον διογκωμένο προστάτη αδένα.
Πίνακας 1
Διεθνές Ερωτηματολόγιο Συμπτωματολογίας Προστάτη (IPSS)
Ποτέ |
Λιγότερο από 1 φορά στις 5 |
Λιγότερες από τις μισές φορές |
Περίπου τις μισές φορές |
Παραπάνω από τις μισές φορές |
Σχεδόν πάντα |
Ο βαθμός σας |
|
Ατελής κένωση |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
ΣυχνουρίαΤον τελευταίο μήνα, πόσο συχνά έπρεπε να ουρήσετε συχνά σε λιγότερο από 2 ώρες από την τελευταία ούρηση; |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
Διακοπτόμενη ούρησηΤον τελευταίο μήνα, πόσο συχνά έπρεπε να σταματήσετε και να ξεκινήσετε ξανά αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ούρησης; |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
ΕπιτακτικότηταΤον τελευταίο μήνα, πόσο δυσκολευτήκατε να αναβάλλετε την ούρηση; |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
Ασθενής ροήΤον τελευταίο μήνα, πόσο συχνά είχατε αδύναμη ροή ούρων; |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
Δυσκολία έναρξηςΤον τελευταίο μήνα, πόσο συχνά έπρεπε να πιεστείτε ή να σφιχτείτε για να ξεκινήσει η ούρηση; |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Καμία |
1 φορά |
2 φορές |
3 φορές |
4 φορές |
5 φορές ή περισσότερες |
Ο βαθμός σας |
|
Νυκτουρία |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Συνολικό Άθροισμα Βαθμολογίας |
Ποιότητα ζωής από τα προβλήματα στην ούρηση
|
Εξαίσια |
Ευχάριστα |
Μάλλον ικανοποιημένος |
Ανάμεικτα συναισθήματα ικανοποίησης και δυσαρέσκειας |
Μάλλον δυσαρεστημένος |
Δυσαρεστημένος |
Απαίσια |
Εάν έπρεπε να περάσετε την υπόλοιπη ζωή σας με την κατάσταση όπως έχει τώρα (όσο αφορά την ούρησή σας),πως θα νοιώθατε για αυτό; |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Συνολική βαθμολογία: 0-7 ήπια συμπτωματολογία, 8-19 μέτρια συμπτωματολογία, 20-35 σοβαρή συμπτωματολογία.
Η αντιμετώπιση της ΚΥΠ περιλαμβάνει :
1. Φαρμακευτική Θεραπεία
3 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
1. Αναστολείς της 5-ρεδουκτάσης
Β- αγωνιστές
Αντιχολινεργικά
Μυοχαλαρωτικά
Ανταγωνιστές προσταγλανδίνων
Τρικυκλικά
Αντικαταθλιπτικά
Α-blockers
Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΡΡΩΣΤΟΥ.
2. Χειρουργική θεραπεία
3. Φυτικά εκχυλίσματα
ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΚΥΠ
Αντιχολινεργικά φάρμακα : Περιορίζουν ακούσιες συσπάσεις στην υπερδραστηριότητα της ουροδόχου κύστης.
Συχνοουρία – επιτακτική ούρηση – νυκτουρία εμφανίζεται και σε ασθενή με ήπια απόφραξη (υπόλειμμα ούρων ↓400ml).
Παρενέργειες : Ξηροστομία – Δυσκοιλιότητα.
Δεσμοπρεσσίνη : συνθετικό ανάλογοα της αντιδιουρητικής ορμόνης χορηγείται για την αντιμετώπιση της νυκτουρίας σε ασθενείς με μεγάλη παραγωγή ούρων. Προσοχή : Στις μεγάλης ηλικίας ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα.
Αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 6 : φάρμακα με ένδειξη τη στυτική δυσλειτουργία. Πολλές φορές βελτιώνουν σημαντικά τα συμπτώματα ούρησης σε ΚΥΠ.
Δεν έχουν απόλυτη ένδειξη για διαταραχές ούρησης.
Αποκλειστες α – αδρενεργικών υποδοχέων : οι οποίοι επιδρούν στη νεύρωση του προστάτη αδένα, ουροδόχουν κύστης, αυχένας κύστης, οι οποίοι έχουν ανδρενεργική νέκρωση (έκκριση στις απολήξεις των νευρών NOR* – αδρεναλίνης προς αδρενεργικούς υποδοχείς).
Ο αποκλεισμός των α-δρενεργικών αυτών υποδοχέων με φάρμακα (αποκλειστές) εμποδίζουν την νορεπινεφρίνη να δράσει. Θεωρείται ότι έχουν δράση και σε νευρικές οδούς έξω από τον προστάτη.
Παρενέργεια : Πτώση αρτηριακής πίεσης (ζάλη, αδυναμία, αδυναμία εκσπερμάτισης).
Αναστολείς της διϋδροτεστοστερόνης (DHT) : Η αύξηση του προστάτη γίνεται από την DHT η οποία παράγεται από την γνωστή ορμόνη του άντρα την τεστοστερόνη. Η τεστοστερόνη μετατρέπεται στον προστάτη σε DHT με το ένζυμο 5 – αναγωγάση. Τα φάρμακα αυτά αναστέλουν την 5-αναγωγάση και χορηγούνται σε προστάτη 40gr με μείωση έτσι του όγκου του 15% - 20% σε διάστημα 6 μηνών.
Παρενέργειες : ελάττωση libido- προβλήματα στύσης .
Οι αναστολείς της 5-ΑΝΑΓΩΓΑΣΗΣ προκαλούν ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΜΕΙΩΣΗ του PSA έως και 50%
Η κυκλοφορία τελευταία χαπιού στο οποίο συνδυάζεται η αναστολή των α-υποδοχέων και της β-αναγωγάσης παρέχει θετικά αποτελέσματα : α) στη βελτίωση των συμπτωμάτων, β) πρόληψη εξέλιξης ΚΥΠ, γ) στην επίσχεση των ούρων, δ) με τελικό αποτέλεσμα αποφυγή ή αναβολή της χειρουργικής επέμβασης για την ΚΥΠ.
ΣΙΛΟΔΟΣΙΝΗ
ΑΛΦΟΥΖΟΣΙΝΗ
ΤΑΜΣΟΥΛΟΣΙΝΗ
Omni Tocas – Tamsolet ανταγωνιστών x α υποδοχέων
ΝΤΟΥΤΑΣΤΕΡΙΔΗ
ΦΙΝΑΣΤΕΡΙΔΗ
5 ρεδουκτάσης αναστολείς
ΚΥΡΙΩΤΕΡΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΥΠ
Η 1η Κατηγορία (αναστολείς 5-ρεδουκτάσης) (σκ. Φινστερίδη – ντουτοστερίδη) εμφανίζουν καλύτερα αποτελέσματα σε προστάτη άνω των 40γρ. και οι ασθενείς έχουν καλά αποτελέσματα μετά παρέλευση μερικών μηνών. Μειώνουν το μέγεθος του αδένα κατά 25%. Βελτιώνουν τη ροή των ούρων, ένταση συμπτωμάτων κατά 15% - 20%. Βασική ανεπιθύμητη ενέργεια τους : επηρεασμός στυτικής λειτουργίας σε ποσοστό 7% - 10%.
Η 2η Κατηγορία μειώνει τον τόνο των λείων μυϊκών ινών του προστάτη και τον αυχένα της κύστεως, έχουν παρόμοια αποτελεσματικότητα με τους αναστολείς της 5-ρεδονκτάσης και η δράση τους εμφανίζεται άμεσα. Παρενέργεια : προκαλούν Υπόταση στο 10% των ασθενών – Χαρούπια.
Η 3η Κατηγορία : Φυτικά εκχυλίσματα, όπως extract Saw Palmetto.
Saw palmetto extract
Εκχύλισμα των φρούτων Serensa repens που είναι βραχύ είδος έρπωτα φοίνικα ιθαγενές της Florida (ΗΠΑ και Νοτιανατολικής ακτογραμμής ΗΠΑ).
Πλούσιο σε λιπαρά οξέα και φυτοστερόλες. Έχει χορηγηθεί για αντιμετώπιση της ΚΥΠ (συγκριτικά καλύτερα αποτελέσματα από placebo). Έχει χρησιμοποιηθεί πριν 200 χρόνια από Ινδιάνους της Αμερικής, καλύπτοντας ένα ευρή φάσμα θεραπείας (από άσθμα, Tbc, λαρυγγίτιδα, προβλήματα πεπτικού συστήματος, μέχρι ανδρικού τύπου φαλάκρα)!!!
Παρενέργειες : Γαστρεντερικές διαταραχές. Δεν χορηγείται σε παιδιά κάτω 12 ετών διότι επηρεάζει αρνητικά τον μεταβολισμό οιστρογόνων και ανδρογόνων. Δεν χορηγείται σε έγκυες γυναίκες (εμποδίζει την φυσιολογική ανάπτυξη εμβρύου). Δεν λαμβάνεται από γυναίκες που θηλάζουν.
Χαρούπια – Χαρουπιά
Χαρουπιά : εικόνες 1 - 2
Δένδρο αείφυλλο οικογενείας Κυαμοειδών, ιθαγενές της Μεσογείου, καλλιεργείται εύκολα και ευδοκημεί σε όλα τα εδάφη εκτός από υγρά και άγονα.
Γνωστή στη Μεσόγειο και σαν ξυλοκερασιά στην Κύπρο ονομάζεται «τεράτσια» από την αρχαιοελληνική λέξη ΚΕΡΑΤΙΟΝ = Χαρούπι. Η λατινική ονομασία του χαρουπιού είναι Ceratonia siliqua (Ceratonia: αρχαία λέξη κέρας, siliqua : λοβός, χαρούπι).
Από την λέξη κεράτιον εδώ και 1500 χρόνια προέρχεται η λέξη ΚΑΡΑΤΙ γιατί το βάρος του σπόρου των χαρουπιών ορίστικε σαν η πιο μικρή μονάδα μέτρησης για χρυσό και πολύτιμους λίθους!!!
Ο καρπός της χαρουπιάς (το ξύλο) χρησιμοποιείται στην επιπλοποιΐα, ξηλογλυπτική, τορνευτική, βαρελοποιΐα ενώ ο φλοιός και φύλλα της χρησιμοποιούνται για Παρασκευή ενός θρεπτικού αλευριού κατάλληλου για βρεφικές γαστρεντερίτιδες.
Τα χαρούπια είναι γλυκά, εύγευστα, θρεπτικά.
Περιέχουν σάκχαρο σε μεγάλη αναλογία (50%) με 30% αυτού αποτελεί το σαφυλοσάκχαρο, 10% πρωτεΐνη, 6% λίπος.
Επίσης τα χαρούπια περιέουν Βιτ. Α, Καροτίνη Β, K, Mg, Ca, P, Fe, Mn, Cu, Gr, Ni, αντιοξειδωτικές ουσίες.
Αναφερόμενες θεραπευτικές ιδιότητες χαρουπιών
Θεωρείται – στυπτικό – καταπραϊντικό – μαλακτικό – καθαρτικό – βοηθά σε μειωμένη libido – χορηγείται στην ΚΥΠ.
Λυκορένιο
Είναι ένας ακόρεστος υδρογονάθρακας με 40 άτομα άνθρακα (C), όπου ο μεγάλος αριθμός συζυγιακών δεσμών προσδίδουν σε αυτό το χαρακτηριστικό βαθύ ερυθρό χρώμα (ντομάτες, καρπούζια) ενώ το κόκκινο χρώμα των φλαμίγκο της Φλώριδας οφείλεται στην κατανάλωση τροφής από άλγη καρωτινοειδών (βλέπε Εικόνα 1).
Εικόνα 1 – τροφή από άλγη με καρωτινοειδή, προκαλεί το κόκκινο χρώμα στα πουλιά αυτά
Το πορτοκαλί χρώμα που εμφανίζεται στην όχθη των θερμών πηγών οφείλεται σε βακτήρια πλούσια σε καροτενοειδείς ουσίες (βλέπε εικόνα 2) και το κίτρινο χρώμα επίσης του κρόκου τυο αυγού οφείλεται στην κατανάλωση από όρνιθες καλαμποκιού πλούσιου σε καρωτενοειδή.
Εικόνα 2
Το λυκορένιο είναι μέλος της οικογένειας των καρωτινοειδών ουσιών και αποτελεί την πρόδρομη ουσία της βιοσύνθεσης όλων των καρυτενοειδών.
Το όνομά του προέρχεται από την τομάτα σαν ονομασία (Solenum lycopersicum).
Διαθέτει : 1) ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες (μειώνει το επίπεδο οξείδωσης DNA – LDL θεωρητικά προλαμβάνει καρδιαγγειακές παθήσεις και νεοπλασίες, 2) προάγει την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων του οργανισμού επιδρώντας έτσι στην δημιουργία της ανοσολογικής απάντησης αυτών.
Γενικά είναι γνωστή η βιολογική αξία του λυκορενίου που βρίσκεται στο φυτικό ιστό και απορροφάται με τη βρώση φρέσκων φρούτων και λαχανικών.
Ωρισμένα καρωτενοειδή (α, β, γ καροτένια και Β΄ κρυποξαδίνη) μετατρέπονται σε ΡΕΤΙΝΟΛΗ (αλδεύδικη μορφή Βιτ. Α).
Αυτά δρουν σαν προστατευτικά στοιχεία των ευαίσθητων περιοχών του ματιού, εξασφαλίζοντας την οξύτητα της όρασης (στον αμφιβληστροειδή και ωχρά κυλίδα) προστατεύοντας αυτά από την βλαπτική κυανή και υπεριώδη ακτινοβολία.
Η ΡΕΤΙΝΟΛΗ διαδραματίζει γενικά βασικό ρόλο στην «χημεία» της όρασης.
Μέρος του λυκορενίου που περιέχεται στα φρέσκα λαχανικά απορροφάται (καρότα, πιπεριές, κολοκήθα, ντομάτα, καλαμπόκι, καρπούζι) και επειδή είναι λιποτρόπος ουσία προσλαμβάνεται από το ήπαρ – μαστούς – επινεφρίδια – όρχεις – προστάτη αδένα – μεμβράνες κυττάρων.
Η επεξεργασία των φρούτων, λαχανικών τα οποία περιέχουν λυκορένιο καθιστά αυτό περισσότερο βιολογικά διαθέσιμο για τον ανθρώπινο οργανισμό (αυξάνοντας την επιφάνεια που διατίθεται για πέψη).
Η απορρόφησή του αυξάνεται όταν προστίθεται στην καθημερινή διατροφή μας λάδι.
Η ποσότητα του λυκορένιου στον επεξεργασμένο πολτό ντομάτες είναι x4 ή x6 φορές ισχυρότερο ή βιολογικά διαθέσιμη από το λυκορένιο της φρέσκιας ντομάτας.
Επίσης σημαντική πηγή λυκορενίου είανι η πίτσα.
Η τομάτα αποτελεί σημαντική πηγή λυκορενίου και περιέχει επίσης → Βιτ. Κ → Βιτ. Α, Ε → Φυλλικό οξύ → Βιτ. C → πολυφαινόλες.
Το λυκορένιο που περιέχεται στο καρπούζι είναι βιολογικά περισσότερα διαθέσιμο για τον οργανισμό του ανθρώπου.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΥΚΟΡΕΝΙΟΥ
Έτος 1873
Απομονώνεται ο πρώτος ερυθρός κρύσταλλος λυκορενίου.
Έτος 1875
Λαμβάνεται για πρώτη φορά μήγμα καρωτενίων και λυκορενίου από τομάτες χωρίς να γίνεται διάκριση των συστατικών τους.
Έτος 1910
Απομονώνεται 11γρ. καθαρού λυκορενίου από 75γρ. τομάτας και προσδιορίζεται ο μοριακό τύπος.
Έτος 1930
Καθορίζεται η δομή του λυκορενίου (ισχυρός ακόρεστος υδρογονάνθρακας με 12 διπλούς δεσμούς από τους οποίους οι 11 είναι συζυγιακοί.
Έτος 1985
Οδηγίες για κατανάλωση άφθονων λαχανικών και φρέσκων φρούτων πλούσιων σε καρωτένια (μείωση έτσι τις πιθανότητες νεοπλασίας;).
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΛΥΚΟΡΕΝΙΟΥ
Καρδιακές παθήσεις, έμφραγμα μυοκαρδίου (δράση αντιοξειδωτική του λυκορενίου, επίδραση στην LDL χοληστερόλη) επίσης κατανάλωση και άλλων φαρμάκων (σπανάκι, καλαμπόκι).
Καρκίνος προστάτου – πεπτικού συστήματος – Ca τραχήλου μήτρας – ωοθηκών.
Έρευνες έδειξαν ότι η κατανάλωση τομάτας (βιολογικής καλλιέργειας) μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου έως και 40%!!!
Μείωση όρασης, καταρράκτης. Χορήγηση λυκορενίου λέγεται ότι προλαμβάνει την εκφύλιση της ωχράς κυλίδας στις μεγάλες ηλικίες.
Επίσης το λυκορένιο έχει προταθεί για θεραπεία οστεοπόρωσης – ανδρικής στειρότητας – προεκλαμψία της κύησης – στο Σακχαρώδη Διαβήτη.
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΥΠ
Η χειρουργική θεραπεία της ΚΥΠ γίνεται με επισκληρίδιο ή ραχιαία αναισθησία και η βελτίωση των συμπτωμάτων του ασθενή είναι φανερή (προσοχή δίνεται στην προεγχειρητική γενική κατάσταση του αρρώστου) (σε συνυπάρχοντα νοσήματα όπως Αρτηριακή Υπέρταση, Σακχαρώδης Διαβήτης) ειδικά όμως και σε φάρμακα που επηρεάζουν την πηκτικότητα του αίματος (αντιπηκτικά – Sintrom – ασπιρίνη – κλοπιδογρέλη – Plavix).
Η διακοπή των φαρμάκων πρέπει να γίνεται για διάστημα 3 – 7 ημερών πριν από την ημερομηνία της επέμβασης.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις για την ΚΥΠ χωρίζονται σε ΑΝΟΙΧΤΕΣ και ΚΛΕΙΣΤΕΣ (ενδοσκοπικές μέσω της ουρήθρας).
Επιπλοκές : αιμορραγία, ουρολοιμώξεις, επίσχεση ούρων, η επιτακτική ανάγκη ούρησης για 1 – 2 εβδομάδες – αιματουρία.
Η μετεγχειρητική επίσης παλίνδρομη εκσπερμάτιση κατά του οποίου, ενώ η στύση και ο οργασμός δεν επηρεάζονται, δεν υπάρχει εκσπερμάτιση. Αυτό συμβαίνει διότι ανοίγει πια ο αυχένας της ουροδόχου κύστης και το παραγόμενο σπέρμα οδεύει ελεύθερα προς την ουροδόχο κύστη.
Ακράτεια των ούρων εμφανίζεται στο 1% των ασθενών μετά την επέμβαση.
ΕΙΔΗ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ
1. ΔΙΟΥΡΗΘΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗ
Η πιο συχνή χειρουργική θεραπεία για διόγκωση προστάτη έως 50 γραμ. Ο ηλεκτροτόμος εισάγεται από το πέος στην ουρήθρα και φτάνει μέχρι την κύστη.
Στην άκρη του οργάνου υπάρχει ειδική αγκύλη η οποία με ηλεκτρικό ρεύμα τέμνει τον προστάτη σε μικρά κομμάτια, με σύγχρονη καυτηρίαση των σημείων αιμορραγίας.
Τα κομμάτια αυτά του προστατικού ιστού συσσωρεύονται στην ουροδόχο κύστη από όπου απομακρύνονται με συνεχείς πλύσεις. Μετά την ολοκλήρωση της χειρουργικής επέμβασης τοποθετείται καθετήρας δια μέσω του οποίου συνεχίζονται οι πλύσεις.
2. ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗ (ΑΠ)
Γίνεται σε διόγκωση προστάτη άνω των 80γρ.
Γίνεται αφαίρεση του προστάτη αδένα χωρίς την κάψα του.
Υπάρχουν 2 τρόποι ΑΠ : 1ον η διακυστική (δια της ουροδόχου κύστης κατά την οποία ο Προστάτης αφαιρείται μέσα από την ουροδόχο κύστη και 2ον με οπιστοηβική αφαίρεση προστάτη.
Μετά την ανοικτή προστατεκτομή τοποθετείται ουροκαθετήρας στην κύστη για διάστημ 5 – 7 ημερών. Περίοδος ανάρρωσης 4 – 6 εβδομάδες.
Επιπλοκές : αιμορραγία, μόλυνση χειρουργικών τομών.
3. ΔΙΟΥΡΗΘΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΑΚΤΙΝΩΝ LASER (Σχήμα 2)
Σχήμα 2
Εγχείρηση που άρχισε πριν 10 χρόνια και τείνει να υποκαταστήσει τις δύο προηγούμενες επεμβάσεις.
Εισάγεται ειδικό όργανο μέσα στην ουρήθρα με άμεση όραση και χρήση ειδικών οπτικών ινών που συνδέονται με μηχανήματα παραγωγής laser διαφόρων τύπων.
Οι πιο δοκιμασμένες τεχνικές είναι το Holmium laser και το Laser πράσινου φωτός.
Το σύστημα Laser πράσινου φωτός είναι το σύστημα Laser με πράσινο φως που παράγει ενέργεια.
Περιγραφή
Μία λεπτή ίνα εισέρχεται στην ουρήθρα μέσω του κυστεοσκοπίου. Η ίνα αυτή μεταφέρει ενέργεια πράσινου laser η οποία εξαερώνεται με μεγάλη ακρίβιεια και αφαιρεί δι’ εξάχνωσσεις μεγάλο μέγεθος προστατικού ιστού.
Η εκλεκτική φωτοεξάχνωση του Προστάτη αδένα χρησιμοποιεί το Greenlight PV ένα ειδικό ΚΤΡ μηχάνημα μόνον υψηλής ισχύος.
Η επιτυχία της μεθόδου αυτής είναι ότι : α) το πράσινο φως απορροφάται επιλεκτικά από το αίμα του αγγειακού ιστού του προστάτη και β) στην εξάχνωση του υπερπλαστικού προστάτη.
Έτσι ο συγκεκριμένος τύπος laser με μήκος κύματος 532nm στο οποίο εκπέμπεται η δέσμη παρουσιάζει στα μοναδικά χαρακτηριστικά : 1) την εξάλειψη της αιματουρίας, 2) μηδενική ζώνη νέκρωσης του υποκείμενου ιστού.
Η μέθοδος εφαρμόζεται :
1. Σε όλα τα μεγέθη του προστάτη.
2. Μπορεί να εφαρμοστεί ακόμα και αν ο άρρωστος λαμβάνει αντιπηκτική αγωγή.
3. Ο ασθενής λαμβάνει ελάχιστη αναισθησία (συνδυασμός μέθης και επισκληριδίου).
4. Ελάχιστο κόστος νοσηλείας (ανώτερη νοσηλία 24 ώρες).
5. Ποσοστό στυτικής δυσλειτουργίας κάτω του 1%.
Παρενέργειες της μεθόδου είναι ελάχιστες : Ήπια καυσαλγία κατά την ούρηση για 5 – 7 ημέρες (αντιμετώπιση με συνήθη αναλγητικά φάρμακα). Αν χρειασθεί καθετήρας κύστεως αυτός παραμένει 24 ώρες. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται ακόμη και σε εξωτερικούς ασθενείς όταν η γενική κατάστασή τους είναι άριστη.
Με την μέθοδο Hulmium laser γίνεται : 1) αφαίρεση του προστάτου με Laser που εξαχνώνει τον υπερτροφικό προστατικό ιστό είτε 2) εκπυρήνωση του προστάτη αδένα με χρήση laser για αφαίρεση του υπερπλασθέντα προστατικού ιστού και με συσκευή τεμαχισμού (mircelator) κατακερμάτιση των τμημάτων του ιστού αυτού σε μικρότερα τεμάχια που καταλήγουν στην ουροδόχο κύστη από όπου απομακρύνονται.
Πλεονεκτήματα της μεθόδου
1. Δεν υπάρχει περιορισμός επέμβασης ανάλογα με το μέγεθος του προστάτου (με την «παραδοσιακή» ανοικτή μέθοδο προστάτης άνω των 100γρ. χρειαζότανε ανοικτό χειρουργίο).
2. Λιγότερα ποσοστά μετεγχειρητικής αιμορραγίας σε σύγκριση με την «κλασσική» επέμβαση.
3. Μικρότερος χρόνος νοσηλείας.
4. Ποσοστό υποτροπής είναι πολύ λιγότερο από της διουρητικής επέμβασης.
5. Μεγαλύτερα τεμάχια προστάτου αδένα αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση.
6. Άμεση πτώση του PSA.
Συμπέρασμα : Ο τρόπος της χειρουργικής επέμβασης για τον προστάτη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως : α) μέγεθος του προστάτη αδένα, β) Γενική κατάσταση υγείας του ατόμου με ΚΥΠ, γ) τύπο του laser που θα χρησιμοποιηθεί, δ) από την εμπειρία του γιατρού που θα χειρουργήσει και την οργάνωση του χειρουργίου του.
ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΟΣ ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΟΗΘΗ ΥΠΕΡΤΟΦΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ (ΚΥΠ)
1. Ο προστάτης είναι αδένας που αποτελείται από 1 μέσο και 2 πλάγιους λοβούς, με μέγεθος κάστανου. Περιβάλλει τον αυχένα της ουροδόχου κύστης και ουρήθρας. Είναι αδένας εν μέρει μυώδης και εν μέρει αδενώδης με πόρους που εκβάλλουν στο προστατικό τμήμα της ουρήθρας.
2. Παράγει το προστατικό υγρό που συντελεί στην κίνηση και εφύγρανση του σπέρματος.
3. Η ΚΥΠ αρχίζει σταδιακά από τα 30 χρόνια και είναι έκδηλη στην ηλικία των 50 ετών.
4. Η ΚΥΠ δεν είναι καρκίνος του προστάτου.
5. Η φλεγμονή του προστάτη αδένα (οξεία προστατίτιδα) προκαλείται από μικρόβια (Proteus – Es. Coli).
6. Η διόγκωση όπως και ο καρκίνος του προστάτου εξακριβώνεται άμεσα με την δακτυλική εξέταση και προκαλεί ουρολοιμώξεις, αποφρακτικά φαινόμενα, κατακράτηση ούρων.
7. Η διόγκωση του προστάτη αδένα προκαλεί κατακράτηση και υπόλειμα ούρων στην ουροδόχο κύστη με αποτέλεσμα υπετροφία της ουροδόχου κύστεως στην προσπάθεια να υπερνικήσει το υπάρχον κώλυμα.
8. Η μέτρηση του P.S.A.* (Prostatic Special Antingen = Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο) δεν πρέπει να γίνεται σε φλεγμονή ή μετά από ερεθισμό του προστάτη (sex – ποδήλατο – δακτυλική εξέταση).
9. Ο διαχωρισμός P.S.A. σε → ΔΕΣΜΕΥΜΕΝΟ → ΕΛΕΥΘΕΡΟ έχει σημασία.
10. Φάρμακα ΚΥΠ είναι
Σημείωση : Η επιλογή της φαρμακευτικής θεραπείας εξαρτάται από το γιατρό και από τα συμπτώματα του αρρώστου.
*P.S.A. : Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο : είναι γλυκοπρωτεΐνη με 237 αμινοξέα παράγεται από κύτταρα φυσιολογικού και καρκινικού επιθηλιακού ιστού. Ανακαλύφτηκε το 1970 στο προστατικό υγρό το έτος 1971, στο πλάσμα 1980. Έχει χρόνο ημίσειας ζωής 2 – 3 ημέρες, αυξάνεται κατά 3.2% ετησίως στα 60 χρόνια.
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ / ΗΛΙΚΙΑ
Υπολογίζεται η αναλογία ελεύθερου P.S.A./ολική τιμή P.S.A. όσο μικρότερη είναι η τιμή του ελεύθερου P.S.A. τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες Ca προστάτου.
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ : Όταν αναφέρεται κάθε συγγραφέας σε οποιοδήποτε θέμα πρέπει να αναφέρει όλες τις δημοσιευμένες παρατηρήσεις, σχόλια που αφορούν το θέμα αυτό. Στην περίπτωση όμως της εναλλακτικής Ιατρικής και θεραπείας η χρήση, χρησιμότητα και λήψη των – Βοτάνων – συμπληρωματικών ουσιών (οι οποίες συνήθως περιλαμβάνουν σχεδόν όλο το φάσμα της εσωτερικής παθολογίας) πρέπει να συζητούνται και να εγκρίνονται απαραιτήτως από τον θεράποντα οικογενειακό γιατρό του ατόμου που προτίθεται να καταναλώσει τις ουσίες αυτές!!!