Καταπληξία (πτώση της αρτηριακής πίεσης – υπόταση)

Έχει χρησιμοποιηθεί με πολλές έννοιες και περιγράφει το αιφνίδιο απρόσμενο σύμβαμα από αίτιο ψυχικό, φυσικό, χημικό ερέθισμα. Για παράδειγμα ηλεκτρικό σοκ, ψυχικό σοκ, σοκ από φόβο. Η καταπληξία είναι κατάσταση κατά την οποία η παροχή και άρδευση αίματος στους περιφερικούς ιστούς είναι ανεπαρκής για τη λειτουργία και ζωή των ανθρώπων και συνήθως συνοδεύεται από ελαττωμένη περιφερική κυκλοφορία, πτώση αρτηριακής πίεσης και ολιγουρία.

Κλινικά σημεία

• Πτώση πιέσεως (υπόταση)
• Ταχυκαρδία
• Ολιγουρία
• Μείωση / αλλοίωση πνευματικής λειτουργίας

Αιτιολογία

1.Προκαλείται από ανεπαρκή ενδοαγγειακό όγκο (Υποογκαιμικό σοκ), μείωση όγκου συνόλου αίματος, οι εκδηλώσεις του σοκ, εμφανίζονται μετά την απώλεια 15% του συνολικού όγκου αίματος. Τα αίτια που προκαλούν υποοογκαιμικό σοκ (απώλεια αίματος) είναι:

• Αιμορραγία από τραυματισμό (εσωτερική – εξωτερική)
• Τραύμα
• Αιμορραγία από το γαστρεντερικό σύστημα (στομάχι – έντερα)
• Απώλεια πλάσματος
• Εκτεταμένα εγκαύματα
• Απώλεια ύδατος και ηλεκτρολυτών
• Πολλοί έμετοι
• Μεγάλες σε διάρκεια και ποσότητα διάρροιες
• Υπερβολική και παρατεταμένη εφίδρωση
• Απορρύθμιση σακχαρώδους διαβήτη (διαβητική οξέωση – υπερωσμωτικό μη κετονικό κώμα) – κατάσταση εκείνη του ανθρώπινου οργανισμού που διατηρούνται οι λειτουργίες αναπνοής και κυκλοφορίας (και μόνο αυτές)
• Φλεγμονές του παγκρέατος
• Ασκίτης (συλλογή υγρού στην κοιλιά και στον περιτοναϊκό χώρο)
• Απόφραξη εντέρου (ειλεός)

 

2.Ανεπαρκής καρδιακή λειτουργία – καρδιακή ανεπάρκεια (καρδιογενές σοκ)

3.Ανεπαρκής αγγειοκινητική ρύθμιση (αγγειοδιαστολή) π.χ. θερμοπληξίας

4.Νευρογενές σοκ – καταπληξία

5.Συνδυασμό των παραπάνω, όπως π.χ. συμβαίνει στην οξεία παγκρεατίτιδα.

Ειδική μνεία πρέπει να γίνει για το σηπτικό σοκ που προκαλείται από έγχυση και κυκλοφορία μικροβίων στο αίμα, που αν δεν διαγνωστεί εγκαίρως έχει θνησιμότητα 40-80%. Αρκετό συχνό είναι το αλλεργικό – αναφυλακτικό σοκ, που προκαλείται από γενικευμένη αλλεργική αντίδραση του οργανισμού προς διάφορα αίτια (τροφικά - φαρμακευτικά κυρίως).

Θεραπεία σοκ

Περιλαμβάνει:

α) την ταχεία διάγνωση

β) αντικατάσταση – αποκατάσταση του όγκου του αίματος και

γ) άρση του αιτίου που προκαλεί την καταπληξία.

Dr Νίκος Καλλιακμάνης