ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ
Φλεγμονή των μηνίγγων του εγκεφάλου.
Ξεχωρίζει σαν :
Ø ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ
Ø ΑΣΗΠΤΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ
ΑΙΤΙΑ
Ø Ιοί (enterovires -HIV – HSV – VZV – LCM).
Ø ΣΠΕΙΡΟΧΑΙΤΕΣ (syphilis – Lyme).
Ø ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΕΤΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΜΕ ΚΡΟΤΩΝΕΣ (Rocky Mountain Fever – Erlichia).
Ø ΜΥΚΗΤΕΣ (Cryptococcus – coccidiodes).
Ø ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ.
ΑΣΗΠΤΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ (Α.Μ.)
Όλες οι περιπτώσεις μηνιγγίτιδας που δεν μπορεί να αποδειχθεί μικροβιακή λοίμωξη.
Συνήθως αυτή οφείλεται σε ιούς αλλά μπορεί και α) σε μικροβιακή λοίμωξη που έχει μερικώς αντιμετωπιστεί χωρίς πλήρη εξάλειψη των μικροβίων από τις μήνιγγες, β) από λοίμωξη σε παρακείμενες περιοχές των μηνίγγων.
Άσηπτη μηνιγγίτιδα προκαλεί η ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ που οφείλεται σε διασπορά μικροβίων από τις βαλβίδες της καρδιάς στην κυκλοφορία του αίματος. Επίσης : Μύκητες – Ελονοσία – AIDS – Σπειροχαίτη (ωχρά σπειροχαίτη) – Μπορέλια (Borrelia Burdorfen : νόσος Lyme) προκαλούν Α.Μ.
Μηνιγγίτιδα : Φλεγμονή των μηνίγγων
Ανατομική παράσταση μηνίγγων εγκεφάλου
ΟΞΕΙΑ ΑΣΗΠΤΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ (Ο.Α.Μ.)
Ø Φλεγμονή μηνίγγων
Ø Στη καλλιέργεια δεν απομονώνεται μικρόβιο
Ø Αύξηση κυττάρων στο ΕΝΥ
Ø Λεμφοκυτταρικός τύπος ΕΝΥ
Συχνά ο όρος αυτός χρησιμοποιείται σαν συνώνυμο της ιογενούς μηνιγγίτιδας.
ΙΟΙ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ Α.Μ. ΟΞΕΙΑ ΑΣΗΠΤΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ
Ø ΕΝΤΕΡΟΪΟΙ
o Coxsackie virus
o Echovirus (ιός RNA)
Ø ΑΡΜΠΟΪΟΙ
o Ιός απλού έρπητα (HSV1 – HSV2) (DNA)
o Ηπατίτιδα Β
o Κυτταρομεγαλοϊός (CMV) (DNA)
o Ιός Ebstein-Barr (DNA)
o Ιός έρπητα ζωστήρα (VZV (DNA)*
o Ιός παρωτίτιδας (RNA)
o Λεμφοκυτταρικής χοριομηνιγγίτιδας Ιός (RNA)
o HIV ιός (RNA)
o Αδενοϊός (DNA)
o Λύσσας (RNA)
o Ερυθράς
o Ιλαράς (RNA ιοί)
Ø ΜΙΚΡΟΒΙΑ – ΠΑΡΑΣΙΤΑ Ο.Α.Μ.
o Ατελής θεραπευθείσα μικροβιακή μηνιγγίτιδα
o Ireponema pallidum (τρεπόνωμα το ωχρόν)
o Borrelia burgdorferi – Tbc
o Leptospira
o Rickettsia
o Coxiella bururtii
o Ehrlichia
o Naegleria fowleri
o Acanthamoeba
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
*Ιοί HSV και VZV (ερπητοϊοί) μολύνουν το ΚΝΣ μεταφερόμενοι μέσω των νευρικών οδών ή μετά την αναζωπύρωση σωματιδίων ιών, τα οποία βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση στα νωτιαία γάγγλια.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΑΠΟ ΙΟΥΣ
Ιστορικό – Εξέταση ΕΝΥ – Ορολογικός έλεγχος – Κυτταροκαλλιέργειες – Μοριακοί μέθοδοι – Ευρήματα από αξονική και μαγνητική τομογραφία (ανεύρεση εστιακών βλαβών στον κροταφικό λοβό στην μηνιγγίτιδα HSV (Ιός απλού έρπητα) – Ειδική θεραπεία ερπητικών λοιμώξεων – Συμπτωματική αγωγή.
Αντιϊκά φάρμακα : Acyclonic, Gancyclovir, Valgan, Cyclovir, Foscarnet.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Ø Οξεία έναρξη – πυρετός – κεφαλαλγία – φωτοφοβία – ναυτία – έμετοι – σημεία μηνιγγισμού.
Ø Γενικά συμπτώματα είναι ελαφρύτερα από εκείνα της μικροβιακής μηνιγγίτιδας.
Ø Πλείστων των περιπτώσεων αυτοϊώνται – βάσει του αιτιολογικού παράγοντα και συνοδεύονται και από ειδικά κλινικά ευρήματα.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ – ΕΚΒΑΣΗ
Η διάγνωση της μηνιγγίτιδας οξείας, χρόνιας, άσηπτης δεν είναι εύκολη και πρέπει να βασίζεται σε 3 παραμέτρους :
1ο ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Πολλές φορές τα συμπτώματα και κλινικά σημεία της οξείας μηνιγγίτιδας μπορεί να απουσιάζουν στις μεγάλες ηλικίες ασθενών και στις πολύ νεαρές ηλικίες.
Ειδικά η χρόνια μηνιγγίτιδα απαιτεί κλινική πείρα, κλινική σκέψη, κλινική «υποψία» στη διάγνωσή της και τούτο διότι πολλά σημεία μηνιγγιτισμού δεν υπάρχουν.
2ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η άσηπτη μορφή μηνιγγίτιδας παρέχει τις χαρακτηριστικές αλλοιώσεις του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (Ε.Υ.). Έτσι, δεν ανευρίσκονται μικρόβια, δεν υπάρχει αύξηση πρωτεΐνης – κ.φ. η γλυκόζη Ε.Υ.
Στις περιπτώσεις όπου δεν παρέχεται διαφοροδιαγνωστική βοήθεια από το Ε.Υ. πρέπει να αποκλειστεί η φυματίωση – κρυπτοκοκκίωση και άλλες μυκητιασικές λοιμώξεις. Όπως επίσης ατελώς θεραπευθείσα πυογενής μηνιγγίτις, νευροσύφιλις – Lyme νόσος.
3ο ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Επιλογή κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής, χορήγηση και ρόλος των κορτικοστεροειδών.
Συμπερασματικά για διάγνωση Α.Μ. γίνονται :
Ø Κυτταρικές καλλιέργειες φαρυγγικού, κοπράνων, ΕΝΥ για απομόνωση του παθογόνου ιού.
Ø Μοριακοί μέθοδοι για την ταυτοποίηση του ιού που απομονώθηκε.
Ø Ευρήματα από αξονική, μαγνητική τομογραφία, βλάβη στον κροταφικό λοβό (εστιακές βλάβες) στην μηνιγγίτιδα HSV (Ιός απλού έρπητος).
Ø Γενικά η ΟΑΜ αποτελεί λοίμωξη μέσης βαρύτητας από-περιοζιμένη.
Ø Θεραπεία : συμπτωματική – αποθεραπεία μετά 5 – 14 ημέρες.
Μερικά εκ των συμπτωμάτων της ΟΑΜ μπορεί να επιμένουν για μήνες.
Έναρξη συμπτωμάτων των ιογενών μηνιγγίτιδων ώρες – μέρες μετά την έκθεση στον ιό – συνήθως 3-6 μέρες.
Εξάνθημα δερματικό προκαλούν οι εντεροϊοί – VZV – Ιλαρά – Ερυθρά – Ιός Δυτ. Νείλου.
Η έναρξη νόσου στους εντεροϊούς είναι αιφνίδια.
Πυρετός 70%-100%, μπορεί σε 2 φάσεις (ΔΙΦΑΣΙΚΟΣ) αρχικά με μη ειδικά συμπτώματα (έμετοι, ανορεξία, διάρροιες, βήχας, μυαλγίες, ανώτερου αναπνευστικού συμπτώματα) υποχωρεί ο πυρετός και επανεμφανίζεται μετά την έναρξη των μηνιγγικών συμπτωμάτων 50% αυχενική δυσκαμψία, κεφαλαλγία συχνή, φωτοφοβία στους μεγαλύτερους ηλικίας ασθενείς.
Εξάνθημα Εντεροϊών : Κηλιδοβλατιδώδες, χωρίς κνησμό, προσβάλλει πρόσωπο, κορμό, άκρα (πέλματα, παλάμες) εμφανίζεται το εξάνθημα με την έναρξη πυρετού – παραμένει 4-10 μέρες.
Αν η μηνιγγίτιδα συνοδεύεται από εξάνθημα (χεριών, ποδιών, στόματος) ή μόνο στοματικής κοιλότητας (her pangina) ενισχύεται η διάγνωση λοίμωξης Coxscakie A.
Αν συνοδεύεται η μηνιγγίτιδα από περικαρδίτιδα ή πλευρίτιδα πιθανή λοίμωξη από Coxscakie B.
ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΕΝΤΕΡΟΪΟΙ ΣΥΝΟΔΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΠΕΤΕΧΕΙΩΔΕΣ ΕΞΑΝΘΗΜΑ ΠΟΥ ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΗΣ ΣΗΨΑΙΜΙΑΣ ΑΠΟ ΜΗΝΙΓΓΙΤΟΔΟΚΚΟ.
Ερπητοϊος Ζ : Προκαλεί ερπητικές βλάβες στα γεννητικά όργανα (85%) τα οποία προηγούνται της μηνιγγίτιδας.
HIV λοίμωξη : Άσηπτη μηνιγγίτιδα με την οξεία λοίμωξη
- · ΑΡΜΠΟΪΟΙ
o Μεταδίδονται με κουνούπια, φλεβοτόμους, κρότωνες.
o Είναι αίτια εγκεφαλίτιδας ή μηνιγγίτιδας.
o Προκαλούν επιδημίες ή ενδημίες (σποραδικά κρούσματα).
o Γεωγραφική κατανομή.
o Θνητότητα εξαρτάται από τον ιό.
- · ΕΝΤΕΡΟΪΟΙ
o Enteroviruses – Coxsackie virus – Echovirus – Poliovirus.
o 80% προκαλούν άσηπτη μηνιγγίτιδα.
o Μεταδίδονται με την κοπρανοστοματική οδό.
o Ιοί διασπείρονται στο ΚΝΣ αιματογενώς.
o Προσβάλουν παιδιά – νέους ενήλικες.
o Εποχή : τέλος καλοκαιριού, αρχές φθινοπώρου.
o Ιός πολιομυελίτιδας, ανήκει στους νευρότροπους ιούς.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Ειδική θεραπεία λοιμώξεων από έρπητα. Χορήγηση αντιϊκων φαρμάκων (Acyclovir – Cyclovir – Foscarnet).
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Bικιπαίδεια
- Taber’s Λεξ.
- Merck Man 18th ed.
