ΜΑΛΑΚΟ ΕΛΚΟΣ (Μ.Ε.)

Το Μ.Ε. είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και χαρακτηρίζεται από επώδυνα έλκη στα γεννητικά όργανα και επώδυνη φλεγμονώδη διόγκωση των βουβωνικών λεμφαδένων.

Το μαλακό έλκος εμφανίζει επιδημικό χαρακτήρα στις υποανάπτυκτες χώρες (περιοχές Αφρικανικής Σαχάρας-Καραϊβική - περιοχές με συχνότητα HIV > 8%).

 

 

Η σχέση Μ.Ε. και HIV είναι άμεσα εξαρτώμενη. Το HIV διαδίδεται από άτομο σε άτομο από την παρουσία των μαλακών ελκών. Ειδικά σε (χωρίς περιτομή) άνδρες έχουν 48% ποσοστό κινδύνου μόλυνσης HIV κατά την σεξουαλική πράξη με άτομα που πάσχουν με Μ.Ε.

ΤΑ ΜΑΛΑΚΑ ΕΛΚΗ ΛΟΙΠΟΝ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΤΟΥ HIV.

Η αναλογία Μ.Ε. ανδρών/γυναικών είναι μεταξύ 3 - 25 /1 και εξαρτάται από τη γεωγραφική περιοχή.

Παρ' όλο τη χαμηλή συχνότητα προσβολής HIV στις γυναίκες αυτές φαίνεται ότι αποτελούν «δεξαμενές μόλυνσης».

Μέσος όρος ηλικιακής εμφάνισης Μ.Ε. είναι τα 30 χρόνια.

Αν το Μ.Ε. διαγνωστεί έγκαιρα θεραπεύεται άμεσα.

Τονίζεται ότι η παρουσία πληγών που προκαλεί το Μ.Ε. διευκολύνουν την μετάδοση του HIV.

Επίσης, → οι πολλοί ερωτικοί σύντροφοι → χρήση κοκαΐνης → οι χωρίς περιτομή άνδρες → μεγάλα ποσοστά πορνείας → παρουσία άλλων νόσων που προκαλούν ελκώσεις, αποτελούν επικίνδυνους παράγοντες για την λοίμωξη από τον Gram^- (αρνητικό) streptobacillus Haermophilus duareyi*, το οποίο προκαλεί το Μ.Ε.

*Ανακαλύφτηκε το 1889 από το γιατρό Ducrey.

Μετά από επώαση 3 ημερών έως 2 εβδομάδων, το μαλακό έλκος σχηματίζει διόγκωση που σε 24 ώρες, εξελίσσεται σε έλκος, με τα εξής χαρακτηριστικά :

• Εμφανίζει μέγεθος 3 - 50mm.

• Είναι επώδυνο.

• Εμφανίζει ανώμαλα με παρυφές όρια.

• Η βάση του έλκους, καλύπτεται από γκρί ή κίτρινο-γκρί απόχρωσης υλικό.

• Η βάση του μαλακού έλκους αιμορραγεί εύκολα όταν υπάρχει τραυματισμός ή κνησμός.

• Επώδυνη επιχώρια λεμφαδενοπάθεια υπάρχει σε ποσοστό 30-60%.

Η εντόπιση των μαλακών ελκών στις γυναίκες βρίσκεται συνήθως στα μεγάλα χείλη του αιδοίου.

«Φιλούμενα έλκη» μπορεί να προκληθούν (έλκη τοποθετημένα το ένα απέναντι του άλλου).

Επίσης, μαλακά έλκη εμφανίζονται στα μικρά χείλη του αιδοίου στις περιοχές του περινέου, έσω επιφάνεια μικρών.

Ποσοστό 50% των ανδρών που πάσχουν από Μ.Ε. εμφανίζουν ένα έλκος, οι γυναίκες εμφανίζουν από την αρχή 4 ή περισσότερα έλκη.

Ποσοστό 1/3 των ασθενών με Μ.Ε. εμφανίζει διόγκωση των βουβωνικών λεμφαδένων, ποσοστό 50% από αυτούς θα υποστούν ρήξη των διογκωμένων αυτών λεμφαδένων με σχηματισμό αποστημάτων ή συριγγίου.

Παθολοφυσιολογία

Το H. ducreyi εισέρχεται από τραυματική λύση της επιδερμίδος (τραύματα στην σεξουαλική πράξη). Η είσοδος του μικροβίου προκαλεί επιστραύτευση των ινοβλαστών των ενδοθηλιακών κυττάρων, των μελανοκυττάρων με αποτέλεσμα έκκριση ιντερλευκίνης 6 (IL-6), ιντερλευκίνη 8 (IL-8).

Η IL-8 διεγείρει τα πολυμορφοπύρηνα ουδετερόφιλα και τα μακροφάγα προς σχηματισμό φλυκταινών ενδοδερμικά.

Η IL-6 διεγείρει έκκριση IL-2 με τελικό αποτέλεσμα διέγερση CD₄ κυττάρων στην περιοχή της βλάβης.

Το H. Ducreyi εκκρίνει κυτταροτοξική τοξίνη η οποία προξενεί απόπτωση και νέκρωση των κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού (μυελοκυττάρων, επιθηλιακών κυττάρων, κερατινοκυττάρων, ινοβλαστών).

Επίσης, η τοξίνη αυτή αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό και προκαλεί τον θάνατο φυσιολογικών κυττάρων με τελική κατάληξη τον σχηματισμό των χαρακτηριστικών ελκών του μαλακού έλκους.

Τα έλκη αυτά προκαλούν δυσκολία στη συνουσία, έκκριση κολπικών υγρών, πυρετό.

Οι ασθενείς που έχουν HIV και γενικά τα άτομα σε ανοσοκαταστολή μπορεί να εμφανίσουν όχι τυπικά συμπτώματα.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Για την καλλιέργεια και ανεύρεση του Haemophilus ducreyi, απαιτούνται ειδικά υπστρώματα.

Οι απαντήσεις δίδονται σε 3 ημέρες και έχουν ευαισθησία 50% - 100%.

Η αντίδραση αλυσωτής πολυμεράσης (Polymerase Chain Reaction) εμφανίζει 100% ευαισθησία.

Η χρώση κατά Gram, είναι επίσης αξιόπιστη.

H ανοσοχρωματογραφία, αποτελεί διαγνωστική μέθοδο με γρήγορη χρονική διάρκεια 15΄.

Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιεί, μονοκλωνικά αντισώματα προς τους υποδοχείς τις αιμοσφαιρίνης του H. Ducreyi, που είναι πρωτεΐνη της εξωτερικής μεμβράνης του μικροβίου.

Ειδικότητα μεθόδου αναφέρεται στο 100%.

Η ευαισθησία δεν είναι στα ίδια επίπεδα όμως.

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι πολλά (εύκολη στη χρήση, χαμηλό κόστος, αναπαραγωγιμότητα στις διαφορετικές κληματικές συνθήκες).

Η μέθοδος δεν είναι διαθέσιμη στο εμπόριο. Προσδοκάται αύξηση της ευαισθησίας της.

Η τελική διάγνωση του μαλακού έλκους θα γίνει αφού αποκλειστούν : α) σύφιλις, β) ιός απλού έρπητα.

Θεραπεία Μ.Ε.

1. Azithromycin

Χορηγείται σε μέτριες λοιμώξεις και καλύπτει και την λοίμωξη από χλαμύδια ή γονόρροια του ουροποιητικού συστήματος.

2. Ceftriaxone

3^ης γενιάς κεφαλοσπορίνες με μεγάλο φάσμα (gram^- μικρόβια - μικρότερη δράση στα gram⁺ και καταστρέφει και ανθεκτικά στελέχη μικροβίων από προηγούμενες χορηγήσεις κεφαλοσπορίνων).

Αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων συνδεδεμένη με 1 ή περισσότερες, με πενικιλίνη συνδεδεμένες πρωτεΐνες.

3. Erythromycin

Αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων, συμμετέχοντες στον σχηματισμό του RNA.

4. Ciprofloxaicin

Εμποδίζει την σύνθεση DNA των μικροβίων αναστέλλοντας το ένζυμο DNA-gyrase.

Έχει ένδειξη για λοιμώξεις από ψευδομονάδες και έναντι του πολλαπλού ανθεκτιών gram^-.

Αν υπάρχει υπόνοια παράλληλης λοίμωξης από γονόκοκκο δεν πρέπει να χρησιμοποιείται.