Γενικά Θέματα

Υπομαγνησιαιμία (Υ.Π.Μ.Γ.) (Μείωση του Mg στον ορό)

Το Mg είναι από τα πιο σημαντικά κατιόντα στον ανθρώπινο οργανισμό. Μόνο το 1% το συνολικού Mg του οργανισμού βρίσκεται στο εξωκυττάριο ύδωρ. Άτομο βάρους 70 Kgr διαθέτει 2000 meq Μg. Το 50% αυτών βρίσκεται στα οστά. Το υπόλοιπο βρίσκεται ενδοκυτταρικά.

Φ.Τ. = 1,4-2,1 meq/L,   0,7-1,5 mmol/L

Y.Π.Μ.Γ. < 1,4 mmeq/L,   0,7 mmol/L


Διατήρηση ομοιοστασίας Mg τελείται με την πρόσληψη από τις τροφές και νεφρική και εντερική λειτουργία. Μετά από 7 ημέρες στέρησης Mg η νεφρική και εκ κοπράνων αποβολή είναι 1 meq/daily – 0,5 mmol/daily. Τα 70% του Mg διηθείται από τα νεφρά ενώ το υπόλοιπο διηθείται από πρωτεΐνες. Η δέσμευση πρωτεΐνης – Mg εξαρτάται από το pH. Αν και η πτώση του Mg στον ορό δεν αντανακλά απολύτως την συνολική τιμή του Mg διότι δεν υπάρχει απόλυτη σχέση ενδο-εξωκυτταρίου – πλάσματος Mg δίνει πληροφορίες για το συνολικό Mg του οργανισμού. Πολλά ενζυμικά συστήματα εξαρτώνται ή ενεργοποιούνται από το Mg (μονοπάτι ΑΤΡ – μεταβολισμός νουκλεϊνικών οξέων - σταθεροποίηση δομής μεγαλομορίων όπως DNA – RNA). Το Mg έχει άμεση μεταβολική σχέση με τα ιόντα Ca και Κ. Επομένως υπομαγνησιαιμία μπορεί να υφίσταται και με κανονικές μετρήσεις στον ορό. Το 50% των νοσηλευομένων στα νοσοκομεία ασθενών εμφανίζουν «μη αναγνωρίσιμη» πτώση του Mg. Πάνω από το 40% των παραπάνω ατόμων εμφανίζουν πτώση του καλίου (υποκαλιαιμία) και πάνω από το 50% έχουν και μείωση του Ca αίματος (υποκαλτσιαιμία). Ανεξήγητη πτώση Ca και K πρέπει να εγείρουν την υπόνοια ύπαρξης υπομαγνησιαιμίας.
Η πτώση του Mg και του K έχει πολλά αίτια όπως:

1Χρήση διουρητικών φαρμάκων

2Διαρροϊκά σύνδρομα

3Αλκοολισμό

4Χρήση αμινογλυκοειδών και αμφοτερικίνης Β

Η πτώση του Mg μειώνει την παραγωγή παραθορμόνης (βλ. πίν. 1), προκαλεί «αντίσταση» στα τελικά όργανα στόχους της και χαμηλά επίπεδα 1,25-dihydroxyvitamin D3. Επίσης η πτώση του ασβεστίου δεν αποκαθίσταται αν δεν αποκατασταθεί το Mg.
Κλινικά συμπτώματα – Κλινική εικόνα πτώσης MgΤα συμπτώματα πτώσης Κ και Ca (μυϊκές κράμπες – αδυναμία). Υπερερεθιστικότητα νευρομυϊκών και Κ.Ν.Σ. με εμφάνιση τρόμου – αθετωσικών κινήσεων – νυσταγμό – σημείο Babinski θετικό – ταχυκαρδία – αρρυθμίες κοιλιακές – επιμήκυνση QT - επιμήκυνση ST – συγχυτικά φαινόμενα – απώλεια προσανατολισμού.
ΘεραπείαMagnesium oxide 250-500 mgr per os. Έγχυση 1-2 g magnesium sulfate σε ορό ή ΙΜ 200-800 mg/dL σε 4 διηρημένες δόσεις. Μετά και κατά τη διάρκεια της θερπαείας αναπληρώσεως του Mg καθημερινή μέτρηση με στόχο διατήρηση τιμής Mg πάνω από 2,5 mmol/L. Επίσης έλεγχος των τενοντίων αντακλαστικών πρέπει να γίνεται διότι η πτώση Mg προκαλεί μείωσή τους. Έτσι πολλές φορές συγχορηγούνται σκευάσματα Ca+ και Κ+. Σε σοβαρή Υ.Π.Τ.Μ. με συμπτώματα (γενικευμένοι σπασμοί) Mg < 1 meq/L ή 0,5 mmol/L, 2-4 gr MgSO4 δίνονται IV σε διάστημα 5-10 min.


Πίνακας 1. Αίτια υπομαγνησιαιμίας
ΑΙΤΙΑ ΣΧΟΛΙΑ
Αλκοολισμός
  • Ανεπαρκής πρόσληψη Mg
  • Μεγάλη απέκκριση από τα νεφρά
Απώλειες Mg από το Γ.Ε.Σ.
  • Σακχαρώδης διαβήτης
  • Παρεντερική σίτιση
  • Στεατόρροια
  • Bypass λεπτού εντέρου
Κύηση
  • Προεκλαμψία
  • Εκλαμψία κυήσεως
  • Θηλασμός
  • Γαλουχία
Απώλειες Mg από τους νεφρούς
  • Χρήση διουρητικών φαρμάκων
  • Υπεραλδοστερονισμός
  • Gitelman syndrome (παραλλαγή του συνδρ. Bartter)
  • Υπερπαραθυρεοειδισμός
  • Υπερθυρεοειδισμός
  • Έκκρ. ADH
  • Υπερκαλτσουρία
  • Μεταμόσχευση νεφρών
  • Διαβητική κετοξέωση
Διάφορα
  • Μετά αφαίρεση παραθυροειδών (hungry bone disease)
  • Αναπνευστική αλκάλωση
  • Φάρμακα με νεφροτοξικότητα όπως: amphotericin B, cisplatin, cyclosporine, aminoglycoside)

Αύξηση Μαγνησίου (Mg) - Υπερμαγνησιαιμία
Αύξηση του Mg στο πλάσμα επιπέδου >2,1 meq/L > 1,05 mmol/L παρατηρείται στη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και οφείλεται :

1Στην αδυναμία μεταβολισμού του Mg από τον πάσχοντα νεφρό

2Από την υπέρμετρη χορήγηση τροφών, φαρμάκων (καθαρτικών – αντιόξινων). Μείωση στο 75% των συνηθισμένων δόσεων πρέπει να γίνεται σε φάρμακα και γενικά σε ουσίες που δίνονται σε αρρώστους με Χ.Ν.Α. και περιέχουν Mg. Σε συγκεντρώσεις Mg στον ορό 5-10 meq/L (2,5-5 mmol/L) το ΗΚΓ δείχνει αλλοιώσεις που χαρακτηρίζονται από επιμήκυνση PR διαστήματος, διεύρυνση του συμπλέγματος QRS – αυξημένο εύρος Τ. Εν τω βάθει τενόντια ανακλαστικά εξαφανίζονται όταν τιμή Mg στον ορό πλησιάζει τα 10 meq/L 5,0 mmol/L και ακολουθεί υπόταση, αναπνευστική ανεπάρκεια. Καρδιακό “arrest” συμβαίνει σε τιμή Mg 12-15 meq/L – 6,9-7,5 mmol/L. Η υπερμαγνησιαιμία μπορεί να διαγνωσθεί όταν το Mg ορού είναι >2,5 meq/L > 1,05 mmol/L.

ΘεραπείαΥποστήριξη αναπνευστικής και καρδιακής λειτουργίας. Χρήση 10% glyconate Ca 10-20 ml IV. Το γλυκονικό Ca αναστρέφει ακόμη και την κατασταλτική ενέργεια του Mg στο κέντρο αναπνοής. Επίσης χρήσης furosemide αυξάνει την απέκκριση του Mg όταν όμως η λειτουργία των νεφρών είναι επαρκής και διατηρείται η δραστική πίεση διήθησης των νεφρών. Η αιμοδιάλυση χρησιμοποιείται και είναι αποτελεσματική, δίδει ένα μεγάλο ποσοστό Mg (περί το 70%) δεν δεσμεύεται με πρωτεΐνες πλάσματος και έτσι αποβάλλεται. Εναλλακτική λύση επίσης είναι και οι περιτοναϊκές πλύσεις.
e-genius.gr ...intelligent web software