Υπομαγνησιαιμία (Υ.Π.Μ.Γ.) (Μείωση του Mg στον ορό)

Το Mg είναι από τα πιο σημαντικά κατιόντα στον ανθρώπινο οργανισμό. Μόνο το 1% το συνολικού Mg του οργανισμού βρίσκεται στο εξωκυττάριο ύδωρ. Άτομο βάρους 70 Kgr διαθέτει 2000 meq Μg. Το 50% αυτών βρίσκεται στα οστά. Το υπόλοιπο βρίσκεται ενδοκυτταρικά.

Φ.Τ. = 1,4-2,1 meq/L,   0,7-1,5 mmol/L Y.Π.Μ.Γ. < 1,4 mmeq/L,   0,7 mmol/L

Διατήρηση ομοιοστασίας Mg τελείται με την πρόσληψη από τις τροφές και νεφρική και εντερική λειτουργία. Μετά από 7 ημέρες στέρησης Mg η νεφρική και εκ κοπράνων αποβολή είναι 1 meq/daily – 0,5 mmol/daily. Τα 70% του Mg διηθείται από τα νεφρά ενώ το υπόλοιπο διηθείται από πρωτεΐνες. Η δέσμευση πρωτεΐνης – Mg εξαρτάται από το pH. Αν και η πτώση του Mg στον ορό δεν αντανακλά απολύτως την συνολική τιμή του Mg διότι δεν υπάρχει απόλυτη σχέση ενδο-εξωκυτταρίου – πλάσματος Mg δίνει πληροφορίες για το συνολικό Mg του οργανισμού. Πολλά ενζυμικά συστήματα εξαρτώνται ή ενεργοποιούνται από το Mg (μονοπάτι ΑΤΡ – μεταβολισμός νουκλεϊνικών οξέων - σταθεροποίηση δομής μεγαλομορίων όπως DNA – RNA). Το Mg έχει άμεση μεταβολική σχέση με τα ιόντα Ca και Κ. Επομένως υπομαγνησιαιμία μπορεί να υφίσταται και με κανονικές μετρήσεις στον ορό. Το 50% των νοσηλευομένων στα νοσοκομεία ασθενών εμφανίζουν «μη αναγνωρίσιμη» πτώση του Mg. Πάνω από το 40% των παραπάνω ατόμων εμφανίζουν πτώση του καλίου (υποκαλιαιμία) και πάνω από το 50% έχουν και μείωση του Ca αίματος (υποκαλτσιαιμία). Ανεξήγητη πτώση Ca και K πρέπει να εγείρουν την υπόνοια ύπαρξης υπομαγνησιαιμίας.

Η πτώση του Mg και του K έχει πολλά αίτια όπως:

1Χρήση διουρητικών φαρμάκων

2Διαρροϊκά σύνδρομα

3Αλκοολισμό

4Χρήση αμινογλυκοειδών και αμφοτερικίνης Β

Η πτώση του Mg μειώνει την παραγωγή παραθορμόνης (βλ. πίν. 1), προκαλεί «αντίσταση» στα τελικά όργανα στόχους της και χαμηλά επίπεδα 1,25-dihydroxyvitamin D3. Επίσης η πτώση του ασβεστίου δεν αποκαθίσταται αν δεν αποκατασταθεί το Mg.

ΑΙΤΙΑ	ΣΧΟΛΙΑ
Αλκοολισμός	Ανεπαρκής πρόσληψη Mg Μεγάλη απέκκριση από τα νεφρά
Απώλειες Mg από το Γ.Ε.Σ.	Σακχαρώδης διαβήτης Παρεντερική σίτιση Στεατόρροια Bypass λεπτού εντέρου
Κύηση	Προεκλαμψία Εκλαμψία κυήσεως Θηλασμός Γαλουχία
Απώλειες Mg από τους νεφρούς	Χρήση διουρητικών φαρμάκων Υπεραλδοστερονισμός Gitelman syndrome (παραλλαγή του συνδρ. Bartter) Υπερπαραθυρεοειδισμός Υπερθυρεοειδισμός Έκκρ. ADH Υπερκαλτσουρία Μεταμόσχευση νεφρών Διαβητική κετοξέωση
Διάφορα	Μετά αφαίρεση παραθυροειδών (hungry bone disease) Αναπνευστική αλκάλωση Φάρμακα με νεφροτοξικότητα όπως: amphotericin B, cisplatin, cyclosporine, aminoglycoside)

Αύξηση Μαγνησίου (Mg) - Υπερμαγνησιαιμία

Αύξηση του Mg στο πλάσμα επιπέδου >2,1 meq/L > 1,05 mmol/L παρατηρείται στη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και οφείλεται :

1Στην αδυναμία μεταβολισμού του Mg από τον πάσχοντα νεφρό

2Από την υπέρμετρη χορήγηση τροφών, φαρμάκων (καθαρτικών – αντιόξινων). Μείωση στο 75% των συνηθισμένων δόσεων πρέπει να γίνεται σε φάρμακα και γενικά σε ουσίες που δίνονται σε αρρώστους με Χ.Ν.Α. και περιέχουν Mg. Σε συγκεντρώσεις Mg στον ορό 5-10 meq/L (2,5-5 mmol/L) το ΗΚΓ δείχνει αλλοιώσεις που χαρακτηρίζονται από επιμήκυνση PR διαστήματος, διεύρυνση του συμπλέγματος QRS – αυξημένο εύρος Τ. Εν τω βάθει τενόντια ανακλαστικά εξαφανίζονται όταν τιμή Mg στον ορό πλησιάζει τα 10 meq/L 5,0 mmol/L και ακολουθεί υπόταση, αναπνευστική ανεπάρκεια. Καρδιακό “arrest” συμβαίνει σε τιμή Mg 12-15 meq/L – 6,9-7,5 mmol/L. Η υπερμαγνησιαιμία μπορεί να διαγνωσθεί όταν το Mg ορού είναι >2,5 meq/L > 1,05 mmol/L.