Αιμόπτυση (Α.Μ.Σ.)

Σαν Α.Μ.Σ. ορίζεται η απόχρεμψη, αποβολή αίματος από το στόμα, που προέρχεται κάτω από το νοητό επίπεδο που βρίσκονται ανατομικά οι φωνητικές χορδές. Η Α.Μ.Σ. χαρακτηρίζεται σαν ασήμαντη – μέση – μαζική (αυθαίρετος ορισμός για σπάνια η ποσότητα του αίματος μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια). Σαν μαζική αιμόπτυση χαρακτηρίζεται η αποβολή 200-500 ml το 24ωρο.

Με κλινικά κριτήρια σαν μαζική αιμόπτυση χαρακτηρίζεται κάθε ποσότητα αποβολής αίματος που επηρεάζει αιμοδυναμικά τον άρρωστο ή είναι τόσο μεγάλη που χρειάζεται μηχανική υποστήριξη αερισμού των πνευμόνων ο ασθενής. Στην περίπτωση αυτή προηγείται η θεραπευτική υποστήριξη από τη διαγνωστική προσέγγιση. Οι πνεύμονες διαθέτουν διπλή αιμάτωση. Ανατομικά οι πνευμονικές αρτηρίες εκφύονται από την δεξιά κοιλία της καρδιάς και αιματώνουν το πνευμονικό παρέγχυμα σε χαμηλή πίεση παροχής αίματος. Οι βρογχικές αρτηρίες ξεκινούν από την αορτή, μεσοπλεύριες αρτηρίες και μεταφέρουν αίμα με πίεση προς τις αεροφόρους οδούς, αγγεία, πύλη πνευμόνων – σπλαγχνικό υπεζωκότα. Η βρογχική αρτηριακή κυκλοφορία είναι υψηλής πίεσης «κύκλωμα» που αιματώνει τις αεροφόρους οδούς. Αν και η βρογχική κυκλοφορία εκφράζει μόνον το 1-2% της συνολικής πνευμονικής αιμάτωσης, μπορεί να αυξηθεί σωματικά όταν συμβαίνει χρόνια φλεγμονή (π.χ. χρόνια βρογχεκτασία) που αποτελεί πολύ συχνά αίτιο αιμοπτύσεων. Όταν συμβαίνει μια αιμόπτυση που ορίζεται σαν αποβολή αίματος από το στόμα, αλλά μπορεί και να προέρχεται από τους πνεύμονες, πρέπει να αποκλειστούν και άλλα αίτια, πηγές που προκαλούν την αποβολή αίματος από το στόμα.

Τα αίτια αυτά είναι:

1από τη ρινική φαρυγγική κοιλότητα

2από το στομάχι – Γ.Ε.Σ. γενικότερα.

Η αποβολή αίματος από το στόμα που προέρχεται από το στομάχι – Γ.Ε.Σ. ονομάζεται Αιματέμεση.

Διαφορές Αιματέμεσης - Αιμόπτυσης

	Αιματέμεση	Αιμόπτυση
Χρώμα αίματος	Σκοτεινό χρώμα (επίδραση HCl στο στομάχι)	Λαμπερό ερυθρό
Συνοδά στοιχεία	Αποβολή αίματος συνοδεύεται με εμετό ή εμετούς	Αυτόματη. Χωρίς προηγούμενα ή συνοδά συμπτώματα
	Δεν περιέχει αέρα	Αίμα της αιμόπτυσης είναι αφρώδες (περιέχει φυσαλλίδες αέρα)
	pH αίματος είναι όξινο και οφείλεται στην παρουσία του HCl στο στομάχι

Αίτια Α.Μ.Σ.

• Τραύμα
• Ξένα σώματα
• Αγγειακές βλάβες (στένωση μιτροειδούς – αρτηριοφλεβώδεις ανωμαλίες – τηλαγγειεκτασίες – αρτηρίτιδα – υπέρταση – ανευρύσματα – έμφρακτα πνευμόνων (λόγω της διπλής αιμάτωσης)
• Tbc (σχηματισμός σπηλαίων)
• Ιστοπλάσμωση
• Συμπίεση (σύνδρομο μέσου λοβού)
• Ανοσολογικές νόσοι (Wegene’s κοκκιωμάτωση – Good pasture’s σύνδρομο)
• Διαταραχές πηκτικότητας (σκορβούτο – διάχυτη ενδαγγειακή πήξη)

Ποσοστό 30% των ασθενών με αιμόπτυση έχουν εμφανίσει παρόμοια επεισόδια στο παρελθόν. Σε ποσοστό 15% τα αίτια της αιμόπτυσης δεν εξακριβώνονται. Συνήθη αίτια Α.Μ.Σ. είναι: Tbc – βρογχεκτασία – καρκίνος πνευμόνων. Αιμοβαφή πτύελα στο πλαίσιο οξείας φλεγμονής (βρογχίτιδας) σε υγιή καπνιστή δεν αξιολογείται κυρίως όταν η αιμόπτυση υποχωρεί με την αποδρομή της φλεγμονής.

Εργαστηριακή διερεύνηση της Α.Μ.Σ.

• Rx θώρακος (F.Ρ.)
• Γενική αίματος (μέτρηση αιμοπεταλίων)
• Έλεγχος νεφρικής λειτουργίας – Γ. ούρων
• Έλεγχος πηκτικότητας αίματος
• Η βρογχοσκόπηση πρέπει να γίνεται ιδιαίτερα σε άτομα άνω των 40 ετών που είναι καπνιστές, ακόμα και με φυσιολογική ακτινογραφία θώρακα. Ποσοστό 3-6% των ατόμων αυτών αποδεικνύει νεοπλασία πνεύμονος.
• C.T. θώρακος υψηλής ευκρίνειας (high resolution) πρέπει να γίνεται επίσης.