Skip to main content

Θρομβωτική Θρομβοπενική Πορφύρα

| Αιματολογία
Η Θ.Θ.Π. χαρακτηρίζεται από την κλασική πεντάδα συμπτωμάτων όπως:
  • Θρομβοπενία
  • Πυρετός
  • Μικροαγγειοπαθητική αιμολυτική αναιμία 96%
  • Διαταραχές νεφρικής λειτουργίας (1)
  • Νευρολογικές διαταραχές >92% - πνευμονικές αλλοιώσεις –Γ.Ε.Σ. ενοχλήματα – Ηπατική δυσπραγία
Προσβολή ανδρών / γυναικών σε ίση αναλογία. Επικρατούν οι γυναίκες κατά την παραγωγική φάση τους.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ – ΑΡΧΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Μεγάλη προσοχή στην αξιολόγησή τους γιατί δεν είναι ειδικά και μπορεί να εμφανιστούν σαν:

1.Πονοκέφαλος

2.Αδυναμία

3.Εμετός

4.Πυρετός

5.Πορφυρικό εξάνθημα

6.Σπασμοί

7.Αιμορραγίες από βλεννογόνους

8.Ίκτερος (χολερυθρίνη Άμεση, Έμμεση ή συνδυασμός)

Η Θ.Θ.Π. μπορεί να εμφανιστεί στην κύηση αρκετά συχνά, με κύριο σύμπτωμα την αιμορραγία από τον κόλπο. Άτυποι πόνοι στην κοιλιά αποτελούν συχνό σύμπτωμα (έχουν χειρουργηθεί άρρωστοι πριν βγει η διάγνωση). Το μυοκάρδιο προσβάλλεται στη Θ.Θ.Π. εμφανίζοντας αλλαγές ρυθμού. Επίσης εμφανίζονται συμπτώματα από το Κ.Ν.Σ. (π.χ. σπασμοί) με αξιοσημείωτη περιοδικότητα και μερική αποκατάσταση. Η Θ.Θ.Π. εμφανίζει προσβολή των νεφρών αλλά σε μικρότερο βαθμό από εκείνη που χαρακτηρίθζει το ουραιμικό – αιμολυτικό σύνδρομο (Ο.Α.Σ.).

Σαν γενικός κανόνας πυρετός – κώμα – γενικευμένοι σπασμοί αν συνυπάρχουν θεωρούνται δυσοίωνα προγνωστικά σημεία και προδικάζουν κακή έκβαση της νόσου.

Η Θ.Θ.Π. είναι μια κεραυνοβόλος νόσος με μεγάλη θνητότητα που σαν παθολογοφυσιολογικό υπόστρωμα εμφανίζει βλάβες στο ενδοθήλιο των αγγείων, ενώ επακολουθούν απελευθέρωση και ενεργοποίηση ανοσολογικών μηχανισμών – παραγόντων με επακόλουθο το σχηματισμό θρόμβων από ινική, αιμοπετάλια χωρίς να υπάρχει διήθηση από κοκκιοκύτταρα εκτός και πέριξ των τοιχωμάτων των αγγείων (ευρήματα που χαρακτηρίζουν την αγγειίτιδα). Οι θρόμβοι αυτοί εντοπίζονται πρωτοπαθώς στην αρτηριοφλεβική σύζευξη. Τα αρτηριόλια και τριχοειδή των οργάνων που προσβάλει η Θ.Θ.Π. αποφράσσονται από υαλώδες υλικό που αποτελείται κυρίως από θρόμβους αιμοπεταλίων και εναποθέσεις ινώδους στο τοίχωμα των αγγείων. Θεωρητικά κάθε όργανα – σύστημα του οργανισμού μπορεί να προσβληθεί. Τα συμπτώματα της Θ.Θ.Π. (π.χ. από το Κ.Ν.Σ.) εμφανίζουν μια περιοδικότητα και αποκατάσταση που οφείλεται στη μερική ή πλήρη ενεργοποίηση – συσσώρευση των αιμοπεταλίων στα σημεία της θρομβωμένης βλάβης.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι

Διαφορική διάγνωση Θ.Θ.Π.

 

Εργαστηριακές διαγνωστικές

εξέτασεις

Αυτοάνοσοι νόσοι

Evans

Κολλαγονικά

- αγγειακά νοσήματα

Διάχυτη
ενδαγγειακή

πήξη

Θ.Θ.Π.Α.Ο.Σ.

Περιφερικό αίμα

Μικροσφαιροκύτταρα

Σχιστοκύτταρα (+)

Σχιστοκύτταρα (+) (+)

ΔΕΚ

Αυξημένα

Ν/αυξημένα

Αυξημένα +++

Αντίδραση Coombs

Θετική

Αρνητική

Αρνητική

Δοκιμασίες πήξεως

Ν

Abn +++

Ν/Abn +

    N= normal, Abn = abnormal

 

Με την γενική έννοια του όρου η Θ.Θ.Π. και το Α. Ουρ. Σ. υπάγονται στα συστηματικά νοσήματα που προκαλούν διαταραχές πηκτικότητας. Στην ίδια κατηγορία νόσων υπάγονται: νεφρική ανεπάρκεια και διάχυτη ενδαγγειακή πήξη (Δ.Ε.Π.). Η Δ.Ε.Π. μπορεί να είναι και πρωτοπαθές συμβάν.

Οι παθολογοανατομικές αλλοιώσεις που χαρακτηρίζουν τα νοσήματα αυτά έχουν πολλές ομοιότητες με τις αλλοιώσεις που χαρακτηρίζουν:
  • Την ανοσολογική υπεροξεία αντίδραση απόρριψης νεφρικού μοσχεύματος, με εναπόθεση ινικής στα σπειράματα.
  • Την μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Γενικά τα παραπάνω νοσήματα (μεταμόσχευση νεφρού, μεταμόσχευση μυελού οστών) αναπαράγουν ανοσολογικά το φαινόμενο Swarzman που είναι ένα μη ανοσολογικό φαινόμενο που χαρακτηρίζεται από καταστροφή των ιστών κατά τη θέση της ένεσης αλλά και διάσπαρτες βλάβες (μακράν της ενέσεως) εκτεταμένα μετά τη δεύτερη ένεση ενδοτοξίνης που χορηγείται στο πειραματόζωο. Και στα τρία νοσήματα λοιμώδεις ή μη παράγοντες μπορεί να συμμετέχουν μέσω ανοσολογικών μηχανισμών και να προκαλέσουν ενδαγγειακή συνάθροιση αιμοπεταλίων, γεγονός που δρα σαν πυροδοτικός εναρκτήριος παράγοντας που προκαλεί αλλοιώσεις ποσοτικών παραγόντων όωπς αραχιδονικού οξέως, θρομβοξάνης, προστασυκλίνης, άθροιση στην κυκλοφορία, σύνδεση με τα αιμοπετάλια γλυκοπρωτεΐνης και σχηματισμό συμπλεγμάτων GP 11b / 111a, GPIb/IX/V. Τα παραπάνω συμπλέγματα που αποτελούνται από γιγαντιαία πολυμερή VWF (Von Willebrand Factor) και αιμοπεταλίων είναι υπεύθυνα για τον σχηματισμό των μικροθρόμβων και την απόφραξη αγγείων μικροκυκλοφορίας, που προκαλεί την ισχαιμία πολλαπλών οργάνων. Πάντως η ακριβής παθολογοφυσιολογία της Θ.Θ.Π. παραμένει αίνιγμα και οι μηχανισμοί μπορεί να μην είναι οι ίδιοι κάθε φορά, απλώς να υπάρχει το τελικό κοινό μονοπάτι, η τελική έκφραση κλινικής εικόνας σε μια ποικιλία αρχικών ερεθισμάτων που προκαλούν το έναυσμα της νόσου. Παθολογοανατομικά φαίνεται να εμφανίζεται μια ανώμαλη αντίδραση μεταξύ του ενδοθηλίου του αγγείου και των αιμοπεταλίων, με άγνωστο πρωτοπαθές ερέθισμα – αίτιο. Σε μερικές περιπτώσεις ανιχνεύονται παράγοντες που προκαλούν συγκόλληση των αιμοπεταλίων ή ανωμαλίες σε υψηλά Μ.Β. πολυμερή παραγόντων Von Willembrand (12) (VWF).

Χωρίς θεραπεία η Θ.Θ.Π. είναι θανατηφόρα με ποσοστό 90% θανάτου και χρόνο επιβίωσης 3 μήνες. Η χορήγηση πλάσματος κατ’ αρχάς, και κατόπιν η πλασμαφαίρεση έδωσε ποσοστό θνητότητας λιγότερο του 10%.

Ειδικά οι νευρολογικές επιπλοκές εξαφανίζονται, υποστρέφουν πλήρως ενώ η συνολική απάντηση του οργανισμού είναι ιάσιμη με ποσοστό 20% χρονιότητας και υποτροπής. Άλλη θεραπεία Θ.Θ.Π. είναι τα κορτικοειδή (που δρουν πάνω στο αυτοαντίσωμα κατά της μεταλλοπρωτεϊνάσης). Θεραπευτικά επίσης συνιστάται σπληνεκτομή και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Τελευταία η χορήγηση αυτών των φαρμάκων θεωρείται προς το παρόν απόλυτα θεωρητική γιατί η χορήγησή τους και η χρήση τους μειώνει τα αιμοπετάλια που είναι χαμηλά στην Θ.Θ.Π., έτσι επιτείνεται η αιμορραγία.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ – ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ Θ.Θ.Π.

1.Λοιμώξεις ανωτέρου αναπνευστικού συστήματος (μικροβιακές, ιογενείς)

2.Αντιβιοτικά – πενικιλλίνες – σουλφοναμίδες – κυκλοσπορίνη Α - πενικιλλαμίνη - αντισυλληπτικά – ιωδιούχα – μιτομυκίνη – μπλεομυκίνη

3.Χειρουργικές επεμβάσεις

4.Κύηση

5.Λοιμώξεις από το μηνιγγιτιδόκοκκο

6.Έμφραγμα μυοκαρδίου

7.Εμβολική νόσος

8.Λέμφωμα

9.HIV

10.Παρουσία άνοσων συμπλεγμάτων στα τριχοειδή και αρτηριόλια

11.Δήγματα εντόμων – δήγμα σκύλου

ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΣΥΝΔΥΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΕΜΦΑΝΙΣΗ Θ.Θ.Π.
  • ΚΙΝΙΝΗ: Δίνεται σαν θεραπεία για μυϊκές κράμπες. Το φάρμακο αναπτύσσει Abs κατά των αιμοπεταλίων αλλά και κατά ερυθρών αιμοσφαιρίων, ουδετεροφίλων. Προσεκτική λήψη ιστορικού είναι απαραίτητη π.χ. προηγούμενα επεισόδια θρομβοπενίας με χρήση φαρμάκων ή ποτών που περιέχουν κινίνη.
  • ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΠΟ ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟ: Τρόπος άγνωστης δράσης και πρόκλησης της νόσου, συχνά προηγείται επεισόδιο διαρροϊκου συνδρόμου. Πλασμαφαίρεση δεν ενδείκνυται γιατί επιτείνει την αιμόλυση και καταστροφή αιμοπεταλίων.
  • ΤΙΚΛΟΠΙΔΙΝΗ: Φάρμακο που δρα σαν αντιαιμοπεταλιακός παράγοντας (πρόληψη Α.Ε. – διαλείπουσα χωλότητα). Ανασκόπηση 60 περιπτώσεων 1 μήνα από Αμερικάνικες στατιστικές όπου η λήψη του φαρμάκου προκαλεί Θ.Θ.Π. Θεραπεία νόσου: Πλασμαφαίρεση.
Ο τρόπος που προκαλεί η Ticlobidine Θ.Θ.Π. δεν είναι γνωστός. Πιθανώς δεν έχει σχέση άμεσα με τα αιμοπετάλια. Η σύνδεση μεταξύ Θ.Θ.Π. και Ticlobidine συσκοτίζεται ακόμη περισσότερο και αυτό γιατί το φάρμακο χρησιμοποιείται για την θεραπεία αιμολυτικού ουραιμικού συνδρόμου που προκαλείται από άλλα αίτια (πλην του φαρμάκου)!!!! Τελικά σαν συμπέρασμα προκύπτει ότι υφίσταται οικογενής προδιάθεση σε αρκετές περιπτώσεις Θ.Θ.Π. – Η U.S. που μεταβιβάζονται με αυτοσωματικό υπολειπόμενο ή και επικρατούντα χαρακτήρα. Έχει αναφερθεί βλάβη στο γενετικό locus του χρωμοσώματος 1q32 που υπάγεται στα γονίδια που κωδικάρουν την ομάδα ρυθμιστικών πρωτεϊνών του συστήματος του συμπληρώματος. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Η Θ.Θ.Π. που περιγράφτηκε το 1924 από τον Moschowitz είναι μια σοβαρή πολυσυστηματική νόσος που εμφανίζεται στην ηλικία των 20-50 ετών με ελαφρά υπεροχή γυναικών. Η νόσος χαρακτηρίζεται από μεγάλη θρομβοπενία, μικροαγγειακή αιμολυτική αναιμία, κατάτμηση περιφερικώς των ερυθρών αιμοσφαιρίων, νευρολογική συνδρομή, επηρεασμό νεφρικής λειτουργίας. Οι συναθροίσεις των κατεστραμμένων αιμοπεταλίων αποφράσσουν την μικροκυκλοφορία, προκαλώντας παροδική ισχαιμία πολλών οργάνων – συστημάτων (κυρίως του Κ.Ν.Σ.). Η ενδοαγγειακή καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων ευθύνεται για την απελευθέρωση ενδοκυτταρικών ενζύμων (κυρίως LDH). Άλλος τρόπος αύξησης LDH είναι τα ισχαιμικά έμφρακτα που χαρακτηρίζουν τη νόσο. Η αιτιοπαθογένεια της Θ.Θ.Π. είναι τεράστιες πολυμερικές μορφές του VWF που συντίθενται από τα κύτταρα του ενδοθηλίου και κυκλοφορούν στον αυλό των αγγείων. Φυσιολογικά τα πολυμερή αυτά υφίστανται πρωτεόλυση με το ένζυμο ΜΕΤΑΛΛΟΠΡΩΤΕΪΝΑΣΗ, που τα καθιστά μονομερή. Στην Θ.Θ.Π. το ένζυμο δεν λειτουργεί, γιατί αδρανοποιείται από ανάπτυξη - εμφάνιση IgG αυτοαντισωμάτων κατά του ενζύμου με αποτέλεσμα πτωχοθεραπευτικό.

Ερωτήματα Αναγνωστών

Παρακαλούμε συμπληρώστε στη φόρμα το ερώτημα σας και θα προσπαθήσουμε να σας απαντήσουμε το συντομότερο δυνατόν.