ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ (ReactiveHypoglycemia)

 

Υπογλυκαιμία εμφανίζεται όταν τα επίπεδα της γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα ελαττώνονται στα 60mgr/dL (3.3mol/L.

Ενώ οι λειτουργίες του εγκεφάλου για το οποίο το σάκχαρο αποτελεί το απαραίτητο τροφικό συστατικό επηρεάζονται σε επίπεδα σακχάρου 50mg/mL.

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ 28 ΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΩ

Σάκχαρο νηστείας > ↓ 100mg/dL (72-108mg/dL)

Πριν από το γεύμα > 70mg/dL-130mg/dL

Μετά το γεύμα > κάτω των 180mgr/mL (140mg/dL)

1-2 ώρες

Πριν από σωματική άσκηση : όταν έχετε ΣΔ και λαμβάνετε ινσουλίνη το σάκχαρο αίματος πρέπει να έχει τιμή 100mg/mLπριν αρχίσει η άσκηση.

Στην πράξη πολλοί γιατροί και μεγάλος αριθμός διαβητικών ατόμων σπεύδουν να αποδώσουν σε υπογλυκαιμικά επεισόδια συμπτώματα όπως το άγχος ή ευερεθιστικότητα, αίσθημα πείνας. Πριν επιβεβαιώσουν την παρουσία χαμηλών τιμών σακχάρου στο αίμα.

Στατιστικά πραγματική συχνότητα της υπογλυκαιμίας (σάκχαρο αίματος < 50mg/dL) σε άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα υπογλυκαιμίας δεν ξεπερνάει το ποσοστό 10%.

Φυσιολογικά ο οργανισμός κάθε υγιούς ατόμου διαθέτει μεγάλο αριθμό «ρυθμιστικών μηχανισμών» που επαναφέρουν το χαμηλό σάκχαρο σε φυσιολογικές τιμές.

Έτσι, έκκριση γλυκαγόνης και επινεφρίνης προκαλούνται από την πτώση του σακχάρου αίματος και αποτελούν την 1^η γραμμή άμυνας του οργανισμού.

Επίσης κορτιζόλη και αυξητική ορμόνη αυξάνονται άμεσα και αποτελούν ουσιώδη ρυθμιστικό παράγοντα για υπογλυκαιμία η οποία παρατείνεται χρονικά.

Βέβαια κάθε υπογλυκαιμία πρέπει στην αρχή να αποδοθεί, α) στην πιθανή ύπαρξη ΣΔ, β) στην υπερβαση της ινσουλίνης που συνήθως λαμβάνει ή στα δισκία τα οποία χορηγούνται για την ρύθμιση του σακχαρώδη Διαβήτη.

Στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι ποσοστό περίπου 90% των ατόμων σε ΣΔ1 (νεανικό-ινσουλινοεξαρτώμενο) εμφανίζουν συμπτώματα υπογλυκαιμίας μέχρι και 10 φορές την εβδομάδα και τουλάχιστον ένα σοβαρό επεισόδιο υπογλυκαιμίας το χρόνο.

Υπολογίζεται επίσης ότι η υπογλυκαιμία αποτελεί την αιτία θανάτου των ασθενών με ΣΔ1 (ποσοστό 2% - 4%).

Αντίθετα οι ασθενείς με ΣΔ2 οι οποίοι λαμβάνουν ινσουλίνη έχουν πιθανότητες 30% λιγότερες για εμφάνιση υπογλυκαιμικών επεισοδίων.

Η υπογλυκαιμία για να τεκμηριωθεί σαν διάγνωση πρέπει να εμφανίζει τα εξής κριτήρια :

1. 1.ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ με βάση τον μηχανισμό που προκαλεί αυτά. Τα συμπτώματα αυτά είναι :

• ΝΕΥΡΟΓΕΝΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ : Προκαλούνται από την ελάττωση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.

ΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ	-        Άγχος -        Νευρικότητα -        Τρόμος -        Ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών -        Κολλώδης ιδρώτας -        Ωχρότητα προσώπου -        Ξηροστομία -        Μυδρίαση
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΥΠΕΡΚΚΡΙΣΗ ΓΛΥΚΑΓΟΝΗΣ	-        Κεφαλαγλία -        Αίσθημα πείνας -        Ναυτία – εμετοί -        βορβορυγμοί

Προηγούνται τα νευρογενή συμπτώματα και αν ο οργανισμός δεν ρυθμίσει το σάκχαρο του τότε επακολουθούν τα νευρογλυκοπενικά.

1. 2.ΝΕΥΡΟΓΛΥΚΟΠΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ : Προκαλούνται από την ενδεία των εγκεφαλικών κυττάρων σε γλυκόζη.

ΜΕΙΩΣΗ ΚΡΙΣΗΣ – ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΜΝΗΜΗΣ	-        Εριστική διάθεση, αρνητισμός -        Κατάθλιψη, αστάθεια συναισθηματική -        Παραλήρημα, Νοητική σύγχυση -        Μεταβολές προσωπικότητας -        Δυσκολία ομιλίας -        Αταξία, ζάλη -        Παραισθήσεις -        Απάθεια
ΕΣΤΙΑΚΑ, ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΣΗΣ	-        Λήθαργος -        Απάθεια -        Κώμα -        Σπασμοί

Η υπογλυκαιμία χαρακτηρίζεται από 3 κριτήρια :

1. 1.Παρουσία των παραπάνω συμπτωμάτων (νευρογενή και νευρογλυκωπενικά)
2. 2.Χαμηλή τιμή σακχάρου σε άτομα που εμφανίζει συμπτώματα
3. 3.Εξαφάνιση των συμπτωμάτων μετά χορήγηση υδατανθρακούχου γεύματος, πόματος.

Η υπογλυκαιμία διακρίνεται σε 3 κατηγορίες :

• 1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ή ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ
• 2^η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ

 

α) Συμβαίνει 2 – 4 ώρες μετά το φαγητό, τροφή πλούσια σε υδατάνθρακες (σάκχαρο αίματος < 70mg/dL) σε μη διαβητικά άτομα.

β) Εμφανίζεται σε ποσοστό 15% σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε γαστρεκτομή (αφαίρεση στομάχου). Τα άτομα αυτά δεν εμφανίζουν συμπτώματα σε περίοδο νηστείας και σπάνια αναφέρεται απώλεια συνείδησης που οφείλεται στην υπογλυκαιμία (σπάνια κατεβαίνει το σάκχαρο στα 40mg/dL).

γ) Επίσης αντιδραστική-μεταμευματική υπογλυκαιμία μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με ΣΔ2 με εμφάνιση υπογλυκαιμικών συμπτωμάτων 3.4 ώρες μετά την λήψη γεύματος και αποδίδεται στην επιβραδυνόμενη και παρατεταμένη φάση δεύτερης έκκρισης ινσουλίνης.

δ) Συγγενείς ανεπάρκειες ενζύμων που είναι απαραίτητη για τον μεταβολισμό των υδατανθράκων (ιδιοπαθή) προκαλούν αντιδραστική – μεταγευματική υπογλυκαιμία.

Υπογλυκαιμία νηστείας που εμφανίζεται όταν παραμένει το άτομο χωρίς τροφές (συνήθως εμφανίζεται τις νυκτερινές ώρες – και πολύ νωρίς το πρωḯ)

Αίτια της υπογλυκαιμίας αυτής είναι :

-        Ινσουλίνωμα (όγκος παγκρέατος)

-        Όγκοι εκ του μεσεγχύματος του οργανισμού οι οποίοι συνθέτουν ινσουλίνη ορμόνη.

-        Ανεπάρκεια των επινεφριδίων

-        Διαταραχές αποθήκευσης γλυκογόνου ενζυμικές διαταραχές όπως κληρονομική ασθένεια 1 VonGierke-Pimpe 2

-        Ηπατική ανεπάρκεια βαρεία

-        Κατανάλωση αλκοόλ

-        Βαρεία ανεπάρκεια νεφρών

-        N. Addison (ανεπάρκεια επινεφριδίων)

-        Κοιλιοκάκη

-        Μυξοίδημα (ανεπάρκεια θυρεοειδή αδένα)

-        Χρήση ναρκωτικών (κοκαḯνη - ηρωḯνη

-        Βαρειά σήψη

-        Κολπική μαρμαρυγή

-        Εγχειρήσεις μεγάλες ΓΕΣ

-        Αυτοάνοσα νοσήματα (Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος – Ρευματοειδής αρθρίτιδα).

• 3^η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΑΠΟ ΦΑΡΜΑΚΑ

Η κατηγορία αυτή έχει φοβερό ενδιαφέρον για τους γιατρούς αλλά και για όλα τα άτομα τα οποία καταναλώνουν φάρμακα πιο πολλές φορές χωρίς την γνώμη, συγκατάθεση του γιατρού αλλά ακολουθούν τις συμβουλές της γειτόνισας τους και πολλές φορές του φαρμακοποιού τους που συνήθως παρέχουν αφειδώς συμβουλές και διάθεση φαρμάκων!!!

ΑΝΤΙΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

-        Ινσουλίνη

-        Σουλφονυλωρίες

-        Μεγλιτινίδες

-        Κινολόνες(gatifloxacin, levofloxacin)

-        Πενταμιδίνη

-        Ινδομεθακίνη

-        Κινίνη.

Επίσης υπογλυκαιμία έχει σημειωθεί σε παιδιά μετά τη χορήγηση propranolol για παιδικά αιμαγγειώματα. Επίσης υπογλυκαιμία έχει εμφανιστεί στην χορήγηση ινδομεθακίνης για θεραπεία Βοταλλείου πόρου.

Η διαφορική διάγνωση της υπογλυκαιμίας θα γίνει από παθήσεις Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ).

-        Ψυχογενή αίτια

-        Ψευδουπογλυκαιμία : Εμφάνιση των κλινικών συμπτωμάτων υπογλυκαιμίας χωρίς να τεκμηριώνεται με παράλληλες τιμές σακχάρου αίματος.

Να ελέγχονται υποχρεωτικά τα παιδιά για τυχόν υπογλυκαιμία όταν κατά την διάρκειατης κύησης η μητέρα τους εμφανίζει σακχαρώδη Διαβήτη (κυήσεως).

Επίσης άτομα νεαράς ηλικίας μπορεί να εμφανίσουν υπογλυκαιμία μετά τη λήψη προπανολόλης για αιμαγγειώματα. Επίσης υπογλυκαιμία μπορεί να εμφανιστεί στα παιδιά στα οποία χορηγείται ινδομεθακίνη για Βοτάλλειο πόρο. Στις ασθένειες που προκαλούν υπογλυκαιμία οι τιμές σακχάρου αίματος κατέρχονται στα 10-20mg/dL.

Στα υγιή άτομα δεν εμφανίζεται υπογλυκαιμία παρά μόνον α) στην κύηση, β) μετά από έντονη εργώδη σωματική άσκηση, γ) μετά από παρατεταμένη νηστεία.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Ref. : - Merck Man 18^th ed.

-       Βικιπαίδεια