Το φυτό της κάνναβης ανακαλύφτηκε πριν απο 10.000 χρόνια χωρίς να είναι απόλυτα γνωστή η ακριβής χρήση της στην Κίνα και Κεντρική Ασία.
Πριν 5.000 χρόνια η χρήση της εξαπλώθηκε στην Ασία με τις φυλές των νομάδων που ταξίδευαν με εμπορικά προϊόντα (εποχή χαλκού).
Οι νομάδες «Γιαμναγια» από τις στέπες της Ευράσιας αποτέλεσαν τον βασικό παράγοντα εξάπλωσης πολιτιστικής πληθυσμιακής εξέλιξης αλλά και διάδοσης της κάνναβης.
Βέβαια πληροφορίες αναφέρουν ότι από την παλαιολιθική εποχή οι κάτοικοι Ευρώπης και Ασίας είχαν ανακαλύψει τις «ψυχοδραστικές ιδιότητες» που ασκούσε η κάνναβη στα «ταξίδια» του νού.
Στην Ιαπωνία και στην Ανατολική Ευρώπη πριν 1020-11.500 (ευρήματα αρχαιολογικών ανασκαφών) ενισχύουν την άποψη αυτή.
Επισημαίνεται η συστηματική χρήση της κάνναβης και στη Δυτική Ευρασία που το εμπόριο και χρήση αυτής «διεθνυκοποιήθηκαν» προς Ανατολάς και Δυσμάς.
Η διάδοση αυτή αποδίδεται στους νομάδες των στεπών που διέσχιζαν καβάλλα με το άλογό τους, τεράστιες αποστάσεις και ακολουθούσαν περίπου τις ίδιες διαδρομές του «Δρόμου του Μεταξιού» που με μεταφορική έννοια θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «Δρόμοι της Κάνναβης».
Οι νομάδες αυτοί κάλυπταν τεράστιες αποστάσεις και έκαναν χρήση η μετέφεραν την κάνναβη.
Η κάνναβη αυτή χρησιμοποιείτο για ιατρική θεραπεία – κατασκευή υφασμάτων – για διατροφή – αναψυχή!!!
Επίσης το Ηρόδοτος αναφέρεται στους Σκύδες (νομάδες των στεπών) η οποίοι έκαναν χρήση κάνναβης στη χερσόνησο της Κριμαίας.
Οι Χίπυς έρχονται να γνωρίσουν και να πλασσάρουν την κάναβη με καθυστέρηση πολλών ετών!!!
Ετυμολογικά η λέξη κάνναβη προέρχεται από την Θρακική και Σκιθυκή γλώσσα.
Συγγενεύει με την περσική λέξη κανιαμπ (cauva : αγγλικά). Στην αρχαιότητα η ονομασία ενός βιβλικού λαδιού έχει σχέση με την λέξη.
Η κάνναβη χωρίζεται σε 3 είδη :
1. KANNABH Η ΗΜΕΡΗ (Cannabis sativa)
2. ΚΑΝΝΑΒΗ ΙΝΔΙΚΗ (Cannabis indica)
3. ΚΑΝΝΑΒΗ Tuberalis.
Υπάρχουν πάνω από 100 παραλλαγές κάνναβης που διαφέρουν μεταξύ τους από πλευράς περιεκτικότητας και δράσης.
Η κύρια (ψυχότροπος – ναρκωτική) ουσία της κάνναβης είναι η Δ-9 ΤΕΤΡΑΫΔΡΟΚΑΝΝΑΒΙΝΟΛΗ (THC).
Για πολλά χρόνια η κάνναβη έπαιζε καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση του ανθρώπου (σαν πηγή ενέργειας – διατροφής – ένδυσης) σαν μέσο ψυχικής ευφορίας, σαν θεραπευτικό μέσο.
Εδώ και 60 χρόνια απαγορεύτηκε η χρήση ης κάνναβης διεθνώς.
Σήμερα ορισμένα κράτη και πολιτείες της Αμερικής επιτρέπουν ιατρική χρήση της.
ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ
Τα παλιότερα χρόνια η χρήση της κάνναβης για την κατασκευή ένδυσης – για πηγή ενέργειας (βρώση σπόρων) διατροφής σαν θεραπευτικό και ψυχικής ευφορίας μέσο ήταν πολύ διαδεδομένη.
Τα πλεονεκτήματα της χρήσης κάνναβης, την είχαν καθιερώσει στο παρελθόν σαν ανταγωνιστικό προϊόν πολλών βιομηχανικών κλάδων (πετρελαιοειδή, οινόπνευμα, καπνός, φάρμακα, παραγωγή χαρτιού).
Οι αναπτυσσόμενες όμως δυνατότητες κυρίως των φαρμακευτικών βιομηχανιών για την παραγωγή παρόμοιων χημικών προϊόντων κατάργησαν τις χρήσεις αυτής της κάνναβης.
Όπως και η άρση της ποτοαπαγόρευσης και επίσης η παραγωγή χαρτιού από την δασική ξυλεία και η δημιουργία προϊόντων πετροχημικής βιομηχανίας συνέτειναν στην απόσυρση χρήσης της κάνναβης από την βιομηχανική παραγωγή.
Η κάνναβη χρησιμοποιείται : α) σαν ΚΑΡΚΩΤΙΚΟ : Η χρήση αυτή της κάνναβης χρονολογείται εδώ και 3.000 χρόνια π.Χ.
Το φυτό περιέχει 426 χημικές ενώσεις, πάνω από 60 αλκαλοειδή (κανναβινοειδή). Δύο από αυτά η Δ-9-Τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και Δ-8-Τετραϋδροκανναβινόλη ασκούν σωματικές και ψυχικές αντιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό.
6.000 ίδιες χημικές ουσίες υπάρχουν στον καπνό της μαριχουάνας όπως και στον καπνό του τσιγάρου.
Το τσιγαριλίκη κάνναβης περιέχει 50% περισσότερες τοξίνες, 3 τσιγαριλίκια κάνναβης προκαλούν τις ίδιες βλάβες στον πνεύμονα του ανθρώπου σαν τη κατανάλωση 20 κοινών τσιγάρων.
Το χρόνιο κάπνισμα κάνναβης προκαλεί συμπτώματα βρογχίτιδας (παραγωγή πτύελων, παραγωγικό βήχα, δύσποια) εύλογο είναι το ερώτημα : οι τακτικοί καπνιστές κάνναβης έχουν κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των πνευμόνων όπως οι συστηματικοί χρήστες καπνού (τσιγάρων).
Παρατηρήσεις και πειραματικά δεδομένα έχουν δείξει τα εξής : α) το κάπνισμα της μαριχουάνας διαφέρει από το κάπνισμα του κοινού τσιγάρου στα εξής σημεία :
α) Η μαριχουάνα καπνίζεται με βαθειά εισπνοή, βαθειά παρακράτηση του εισπνεόμενου αέρα μέσα στους πνεύμονες επί τετραπλάσιο χρόνο (x4) του κοινού καπνού. Με τον τρόπο αυτό μεγαλύτερη ποσότητα μονοξειδίου άνθρακα και πίσσας (x 3 φορές περισσότερη στη μαριχουάνα και με ποσοστό ύπαρξης στη μαριχουάνα 50% περισσότερων καρκινογόνων ουσιών) κατακρατείται στους πνεύμονες.
β) Η χρήση μαρινουάνας είναι περισσότερο τοξική για το ανοσολογικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού.
γ) Πειραματικές παρατηρήσεις αναφέρουν ότι η μαριχουάνα επηρεάζει το p53 γονίδιο το οποίο θεωρείται ογκοκατασταλτικό γονίδιο.
ΓΟΝΙΔΙΟ p53 : Ανήκει στην κατηγορία των ογκοκατασταλτικών γονιδίων τα οποία αναστέλλουν την κυτταρική διαίρεση. Τα γονίδια αυτά επιδιορθώνουν το DNA μετά από βλάβες αυτού μέσα από διάφορα μεταβολικά μονοπάτια (π.χ. ενεργοποίηση του ογκοσταλτικού γονιδίου p53 στον καρκίνο πνεύμονα). Ρυθμίζει τον πολλαπλασιασμό και τη διάρκεια ζωής των βλαστικών κυττάρων, γενικά επιδρά άμεσα στη διατήρηση ισορροπίας μεταξύ της συμμετρίας και ασύμμετρης διάρκειας των κυττάρων του οργανισμού.
Τα κυριώτερα προϊόντα της κάνναβης, είναι :
1. ΜΑΡΙΧΟΥΑΝΑ : Πρασινωπό μείγμα αποξηραμένων τμημάτων από το φυτό ολόκληρο.
2. ΧΑΣΙΣ : Σκουρόχρωμο αποξηραμένο ρετσίνι που βγαίνει από άνθη, άκρες κλαδιών. Περιέχει 5 – 12% THC. Προέρχεται από την cannabis indica (ινδική κάνναβη) αλλά «λαϊκά» ονόματα : χασίσι – μαύρο – μαύρη – νταμίρα – σοκολάτα. Είναι συμπυκνωμένο στερεό παρασκεύασμα που προέρχεται κυρίως από το φυτό (κορυφές) μαζί με φύλλα φυτού («κοινώς φούντα») – ρητίνη του φυτού. Ετυμολογικά προέρχεται από την λατινογενή λέξη «assacin» που σημαίνει δολοφόνος. Η λέξη συνδέεται με την μουσουλμανική στρατιωτική θρησκευτική αίρεση των Ασσασίνων (Hash Shashin) οπαδών του προφήτη Ισμαήλ ο οποίος ξεκίνησε την αίρεση αυτή. Οι Ασσασίνοι έδρασαν τον 14ο αιώνα. Παρασκεύαζαν από Κάνναβη χασίς και το προμήθευαν στους πιστούς τους, δολοφόνους όταν ήθελαν να δολοφονηθούν από αυτούς άτομα για πολιτικούς, θρησκευτικούς λόγους. Λέγεται μάλιστα ότι οι υποσχέσεις προς τους επίδοξους αυτούς δολοφόνους που αφορούσαν την μετάβαση τους και δικαίωσή τους μετά θάνατον, στον «Παράδεισο», εύρισκαν πρακτική εφαρμογή με την ανέγερση και δημιουργία ενός κήπου όμοιου με τον παράδεισο που περιγράφεται στο κοράνι, στα υψώματα του Κασμίρ (όπου κατοικούσε και ο αρχηγός της αίρεσης). Στον «γήϊνο αυτό παράδεισο» οι επίδοξοι δολοφόνοι βίωναν την πραγματοποίηση των ονείρων και φαντασιώσεων τους.
3. ΧΑΣΙΣΕΛΑΙΟ : Παχύρρευστο υλικό. Παράγεται από παράνθια φύλλα κάνναβης (20% - 60% THC). Δεν έχει ευρεία χρήση. ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ : Μακροχρόνια χρήση μαριχουάνας προκαλεί αλλοιώσεις στην ανατομική και λειτουργικότητα του εγκεφάλου του χρήστη όπως διαταραχές μνήμης, προβλήματα μάθησης, κοινωνικής συμπεριφοράς όπως και προδιάθεση προς εμφάνιση ψυχικών παθήσεων. Το κάπνισμα 2 – 7 τσιγαρέτων την εβδομάδα αναφέρεται ότι προκαλεί μείωση του αριθμού των φυσιολογικών χρωμοσωμάτων του χρήστη περίπου στο 1/3. Καθημερινή χρήσης, προκαλεί αλλοιώσεις στο 5 -12 συνολικά των χρωμοσωμάτων.
4. ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ
Απόσταξη ελαίου κάνναβης από τα λουλούδια και φύλλα της κάνναβης. Πλούσιο σε κανναβινοειδή.
5. ΣΠΟΡΟΙ ΚΑΝΝΑΒΗΣ
Οι σπόροι της κάνναβης έχουν ίδια περιεκτικότητα σε πρωτεḯνη, αμινοξέα όσα το κρέας, γάλα, αυγά, σόγια πλούσιοι σε βιταμίνες, ωμέγα 3, μέταλλα. Κυκλοφορούν στην Αμερική, Ευρώπη, Ιαπωνία με νόμιμη άδεια και χρησιμοποιούνται σαν συστατικά τροφίμων και σαν superfoods.
6. ΕΛΑΙΟ ΣΠΟΡΩΝ ΚΑΝΝΑΒΗΣ ΤΥΠΟΥ Hemp
Το λάδι αυτό είναι κατάλληλο για οικιακή χρήση. Διαθέτει μεγαλύτερο σημείο τήξης από τα σύνηθη ελαιόλαδα με ιδανική περιεκτηκότητα – αντιοξειδωτικών – πρωτεϊνών – φωσφολιπιδίων – Ca – θείο – Κ – Fe – Zn – φώσφορο περιέχει επίσης Β1 – Β6 – C – D – E - A Βιταμίνες όπως και ωμέγα 6/ωμέγα 3 λιπαρών οξέων που έχει ανάγκη ο οργανισμός του ανθρώπου, όπως και 20 αμινοξέα. Παράγεται από το φυτό Cannabis sativa. Θεωρείται ένα από τα πιο θρεπτικά έλαια παγκοσμίως. Χρησιμοποιήθηκε στην Ιατρική από πολλούς αιώνες πριν, στην Κίνα κατά την δυναστεία των Ming με την ονομασία Ma Zi. Έχει πλήθος εφαρμογών στη διατροφή, φαρμακοβιομηχανία, βιομηχανία καλλυντικών. Μέχρι το 1936 κάθε γιατρός χρησιμοποιούσε το λάδι αυτό (βλέπε σχήμα 1). Το έντονο πράσινο χρώμα του οφείλεται στη μεγάλη συγκέντρωση χλωροφύλλης που περιέχουν οι σπόροι. Χρησιμοποιείται για τις φλεγμονές του δέρματος (έκζεμα – ψωρίαση – ακμή). Τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι προστατεύει από UV ακτινοβολία, νόσου Parkison, ψωρίαση.
Σχήμα 1
Οι σημερινοί στόχοι και έρευνες στρέφονται προς την δημιουργία παρασκευής φαρμάκων τα οποία έχουν βάση τα συστατικά της κάνναβης αλλά χωρίς να προκαλούν ψυχότροπες επιδράσεις δηλαδή να δρουν αποκλειστικά στους περιφερικούς ιστούς, περιφερικούς υποδοχείς, με υψηλή αντιφλεγμονώδη δράση.
Η πρώτη επιτυχής προσπάθεια έγινε το 2005 και ανακοινώθηκε στο έγκριτο περιοδικό «Nature».
Α) Έτσι, σήμερα κυκλοφορούν φάρμακα τα οποία παράγονται απ’ ευθείας από το φυτό.
Sativex : Στοματικό νεφέλωμα περιέχει CBO και THC ουσίες που εξήχθησαν από Cannabis sativa.
Dronabinol Meterez Dose Inhaler Marinol Aesosol πολλαπλές ενδείξεις.
Bedrocan : συνθετική THC, κυκλοφορεί στην Ολλανδία.
Β) Φάρμακα τα οποία κυκλοφορούν νόμιμα και περιέχουν συνθετικά κανναβινοειδή (όμοια με φυσικά).
Nabilone (Cesamet) : Θεραπεία ναυτίας εμετών στους καρκινοπαθείς.
CT-3 (ajulemic acid) : Θεραπεία σπαστικότητας νευροπαθητικού πόνου – σκλήρυνση κατά πλάκας.
PRS-211.375 Cannabinor : αναλγητικό, αντιφλεγμονώδες.
HU308 : Θεραπεία υπέτασης – αντιφλεγμονώδες.
HU331 : Θεραπεία απώλειας μνήμης, απώλεια όρεξης.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ SALIVA – ΚΑΝΝΑΒΗΣ INDICA
Ινδική κάνναβη : επίσημη ονομασία Cannabis indica
Το έτος 1785 ο Ζαν Μποντιας Λαμαρκ δημοσίευσε τα ευρήματα του για ένα είδος κάνναβης που το ονόμασε ινδική και την ανακάλυψε στην Ινδία.
Οι διαφορές μεταξύ cannabis indica και sativa είναι σημαντικές τόσο μορφολογικά (κοντό κωνικό φυτό με ευρεία φυλλωσιά (η Sativa έχει μακρυά και στενά φύλλα) όσο και σε περιεκτικότητα συστατικών. Έτσι, η ευφορία που προκαλείται από ινδική κάνναβη είναι μεγάλη σε ευεργετικές ιδιότητες στον πόνο, αϋπνία (σαν αγχολυτικό).
H indica περιέχει υψηλότερη ποσότητα κανναβιόλης (CBC) από την sativa όπως και αιθέρια έλαια που πιθανόν αυτές οι ουσίες προκαλούν τις διαφορές μεταξύ indica και sativa κάνναβης.
Από την ινδική κάνναβη παρασκευάζεται και το γνωστό χασίς (αποξηραμένη ρητίνη του φυτού).
Η ήμερη κάνναβη (Cannabis sativa) : περιέχει ελάχιστη έως καθόλου τετραϋδροκανναβινόλη THC.
Μέχρι το έτος 1883 είχε μεγάλη εφαρμογή στη βιομηχανία για την κατασκευή σχοινιών – υφασμάτων – τροφίμων – χαρτιού – μονωτικό υλικό – προσθετικό σε χρώματα και πλαστικά – δομικό υλικό.
ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΠΟ ΧΡΗΣΗ ΚΑΝΝΑΒΗΣ
Η ενέργεια της κάνναβης στην συμπεριφορά του χρήστη εξαρτάται από την δοσολογία, οδό χορήγησης, περιβάλλον, εμπειρία αλλά και προσδοκίες του χρήστη, όπως και την ευαισθησία του ατόμου σε ψυχοτοξικές δράσεις (παραισθήσεις, παράνοια).
Συνήθως η χρήση κάνναβης προκαλεί αισθήματα ευεξίας, ευφορίας, χαλάρωση, υπνηλία.
Άλλες φορές η χρήση κάνναβης προκαλείται αρνητικά συναισθήματα : επηρεάζεται η ισορροπία του σώματος, μειώνονται οι αντιδράσεις ψυχικές και σωματικές σε σύνθετες σκέψεις εμφανίζεται ελάττωση της μυϊκής δύναμης, σταθερότητας των χεριών.
Η χρήση μαριχουάνας επιφέρει ξηροστομία, αύξηση όρεξης, ενίσχυση αφής, γεύσης, όσφρησης.
Η χρήση μεγαλύτερων δόσεων συνοδεύονται από παραισθήσεις – παρανοϊκές ιδέες – αλλοίωση αντίληψης διανοητική σύγχυση – αποδιοργάνωση της σκέψης – την αρχική ευφορία αντικαθιστά, ανησυχία μέχρι πανικό.
ΜΑΡΚΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ
Η μακροπρόσθεσμη και συστηματική χρήση κάνναβης επιδρά στις λειτουργίες του εγκεφάλου με εμφάνιση απάθειας, αποχαύνωσης, εξασθένηση μνήμης, συγκέντρωσης, μείωση των φυσιολογικών αντανακλαστικών – διαταραχή προσοχής.
Το παραπάνω συνοδεύονται από αδιαφορία για την εμφάνιση του χρήστη και των καθημερινών αναγκών του «ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΚΙΝΗΤΡΩΝ».
Το καλό είναι ότι διακοπή της χρήσης κάνναβης μπορεί να οδηγήσει σε σταθερή βελτίωση του συνδρόμου αυτού.
Η χρήση μαρινουάνας / χασίς προκαλεί καρδιακές αρρυθμίες, μεταβολές της αρτηριακής πίεσης.
Η μαριχουάνα λέγεται ότι προκαλεί καρκίνο των πνευμόνων, όπως και βρογχίτιδα, απουσία ωορρηξίας.
Κατανάλωση 5 τσιγάρων μαριχουάνας / χασίς την εβδομάδα ισούται με κατανάλωση 20 κοινών τσιγάρων την ημέρα.
Οι επιδράσεις της κάνναβης εμφανίζεται μέσα σε ολίγα λεπτά μετά το κάπνισμα. Με υψηλές συγκεντρώσεις εντός 7΄ - 10΄ και μέγιστο βαθμό 30΄ - 60΄. Τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν από την χρήση ενός και μόνου τσιγάρου δεν διαρκούν πάνω από 3 ώρες (εξαρτάται από την συγκέντρωση ουσίας στο αίμα).
Η φυσική εξάρτηση του χρήστη από την κάνναβη δεν έχει σαφώς αποδειχτεί, αλλά βέβαιη είναι ότι η χρήση μαριχουάνας / χασίς δημιουργεί ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ που καταλήγη σε επαναλαμβανόμενη χρήση.
Σε νεαρά άτομα με υπόστρωμα ψυχικών διαταραχών η χρήση κάνναβης συμβάλλει στην εκδήλωση ΨΥΧΩΣΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ και αύξηση υποτροπών και ψυχικές διαταραχές. Επίσης η χρήση κάνναβης αυξάνει της πιθανότητες χρήσης και άλλων παράνομων ουσιών.
Μετά από χρήση μεγάλων δόσεων κάνναβης έχει εμφανιστεί σύνδρομο στέρησης (ευερεθιστικότητα, ανησυχία, νευρικότητα, ελάττωση όρεξης, σωματικού βάρους – αϋπνία – τρόμος – πυρετός.
Συμπτώματα ήπια διαρκούν 4 – 5 ημέρες.
Η χρήση κάνναβης επιφέρει μέτρια ανοχή (ανάγκη κατανάλωση ολοένα και μεγαλύτερων δόσεων για την δημιουργία των αρχικών επιδράσεων της ουσίας).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η χρήση κάνναβης έχιε πολλές εφαρμογές στην βιομηχανία.
Αλλά γενικά η χρήση της προκαλεί ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ πολλές φορές έντονου βαθμού.
Η χρήση της κάνναβης δεν αποτελεί «μαγικό ραβδί» για την επίλυση κοινωνικών, ατομικών προβλημάτων ειδικότερα επιτείνει τα τυχόν ψυχιατρικά προβλήματα.
Επίσης ο μύθος του λαού ότι η κατανάλωση ενός τσιγάρου «χασίς» μία στις τόσες φορές δεν δημιουργεί προβλήματα προκαλεί όπως μεγαλύτερο κίνδυνο ατυχημάτων, λήψης ανεύθυνων αποφάσεων, απερίσκεπτης συμπεριφοράς.
Επίσης ότι η χρήση κάνναβης κάνει το χρήση περισσότερο αρεστό και αγαπητό στην παρέα αποτελεί μύθο.
Ο «φτιαγμένος» χρήστης επικεντρώνεται στον εαυτό του, και αυτό βέβαια δεν είναι ελκυστικό και ευχάριστο στην παρέα του.
Η φήμη επίσης ότι το φλερτ γίνεται πιο εύκολα με την κατανάλωση κάνναβης είναι αστεία.
Ο χρήστης εμφανισιακά έχει κόκκινα μάτια – πρησμένα βλέφαρα ακόμα και την επόμενη ημέρα (όχι ελκυστική εμφάνιση!!!).
Επίσης κατά την χρήση κάνναβης αναφέρει πράγματα επιτελεί πράξεις χωρίς νόημα, επικεντρώνεται στον εαυτό του.
Όλα τα παραπάνω δεν ευνοούν την ανάπτυξη φλερτ και σχέσης φυσιολογικής μεταξύ των 2 φύλων!!!
Τελειώνοντας : η κάνναβη είναι βλαβερή για την υγεία του χρήστη με όποιον τρόπο και να γίνει η λείψη της. Ειδικά η per os λήψη προκαλεί Ψευδαισθήσεις.
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
Ref. : - Βικιπαιδεια
ΚΕΕΛΠΝΟ
Επιτροπή Ναρκ. Ρεθύμνου
Ελ. Ζώνη 248 - 2016
