ΔΑΚΤΥΛΙΟΕΙΔΕΣ ΚΟΚΚΙΩΜΑ (Δ.Κ.)

Πρόκειται για καλοήθη δερματοπάθεια που χαρακτηρίζεται από ιστολογικές αλλοιώσεις που μοιάζουν με εκείνες της λιποειδικής νεκροβίωσης.

Η σχέση Δ.Κ. με την Σ.Δ. είναι αμφιλεγόμενη.

Υπάρχουν 4 μορφές Δ.Κ. :
Εντοπισμένο
Γενικευμένο
Υποδερματικό
Διατιτραίνον.

Το εντοπισμένο είναι η πιο συχνή μορφή, προσβάλλει κυρίως παιδιά, νεαρούς ενήλικες. Οι βλατίδες είναι επίπεδες, στερεές δημιουργούν δακτυλιοειδή τοξοειδή σχήματα κατανέμονται επιλεκτικά στη ραχιαία επιφάνεια άκρων χειρών, ποδιών, δάκτυλα, λιγότερο συχνά στις αρθρώσεις.

Κλινικά εμφάνιση εντοπισμένης μορφής συμβαίνει σε νέους ασθενείς που χαρακτηρίζεται από δακτύλιο, μικρές, σταθερές στο χρώμα του δέρματος ή κόκκινες βλατίδες που εντοπίζονται στις πλευρικές ή ραχιαίες επιφάνειες των χεριών και ποδιών.

Το γενικευμένο Δ.Σ. εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς μικρότερους των 10 ετών ή μεγαλύτερους των 40. Εξάνθημα βλατιδώδες που εμφανίζεται στον κορμό-λαιμό-άκρα χωρίς υποχρεωτικά η βλάβες να δημιουργούν δακτυλιοειδής σχηματισμούς.

Το υποδερματικό Δ.Κ. ανώδυνο οζίδιο μαλακής σύστασης, εντοπίζεται συνήθως στο πρόσθιο μέρος της κνήμης, τριχωτό κεφαλής. Εμφανίζεται σε υγιή παιδιά.

Το διατιτραίνον Δ.Κ., προκαλεί ομφαλωτές βλατίδες, φλύκτενες, ουλές με εφεκλίδες στην ραχιαία επιφάνεια των άκρων χειρών.

Η αρχή της νόσου περιλαμβάνει βλατίδα στο χρώμα του δέρματος με υποστροφή του κέντρου της βλατίδας (δακτυλιοειδές κοκκίωμα).

Για μήνες ένας δακτύλιος από βλατίδες (δακτυλιοειδές κοκκίωμα) αυξάνεται αργά σε διάμετρο (0,5-5cm) και λαμβάνει έτσι δακτυλιοειδή μορφή.

Η διάρκεια και εξέλιξη του Δ.Κ. είναι ιδιαίτερα μεταβλητή, μπορεί να εμφανίσει κνησμό. Εμφανίζεται στα πόδια και χέρια αυτοϊαται χωρίς παραμονή ουλών.

Πολλές βλάβες υποχωρούν αυτόματα, άλλες διαρκούν χρόνια. Μία διαδεδομένη μορφή Δ.Κ. εμφανίζεται σε ενήλικες στο χρώμα του δέρματος ή σαν ερυθηματώδεις βλατίδες μερικές των οποίων σχηματίζουν δακτυλιοειδείς αλυσίδες.

Οι βλατίδες μπορεί να οξυνθούν στις περιοχές του σώματος που είναι εκτεθειμένες στο ήλιο.

Το Δ.Κ. εμφανίζει διάτρηση, η οποία χαρακτηρίζεται από βλατίδες 1-4mm στα άκρα, και συνήθως εμφανίζεται σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες.

Η βιοψία εμφανίζει εξάλειψη των εκφυλιζόμενων ινών του κολλαγόνου.

Μεγάλη συχνότητα διάτρησης Δ.Κ. εμφανίζεται στα νησια της Χαβάης.

Η αιτιολογία του Δ.Κ. είναι άγνωστη, έχουν ενοχοποιηθεί κατά καιρούς ιογενείς λοιμώξης (HIV, HCV, EBV, HSV, V2V).

HIV : Ιός ανοσοανεπάρκειας ανθρώπου.
HCV : Ιός ηπατίτιδας K.
EBV : Ιός Ebstein-Barr.
HSV : Ιός απλού ζωστήρα.
V2V : Ιός ανεμοβλογιάς, έρπητα ζωστήρα.

Επίσης δακτυλιοειδή κοκκίωμα έχει περιγραφή μετά από δήγμα εντόμου, τοπικό τραύμα, εμβολιασμό για ηπατίτιδα Β, θεραπεία με Βιτ. D3, θεραπεία με PUVA, αγχωτικά σύνδρομα.

Φαίνεται ότι με την μεσολάβηση ανοσολογικών μηχανισμών αναπτύσσεται φλεγμονώδης αντίδραση γύρω από τα αιμοφόρα αγγεία με συνοδές αλλοιώσεις του κολλαγόνου και ελαστικού ιστού.

Η επερχόμενη αγγειḯτιδα δεν είναι πάντως του τύπου της λευκοκυτταροκλαστικής μορφής.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Δ.Κ.

Ειδικά στο γενικευμένο τύπο Δ.Κ. που πρέπει να ελεγχθούν – γλυκοζιωμένη Hb – εκτέλεση καμπύλης σακχάρου – HIV – HBV – HBC – επίσης έλεγχος θυρεοειδή αδένα (U/S θυρεοειδή – TSH – FT3 – FT4 – antiΤΡΟ).

Διαφορική διάγνωση (Δ.Δ.) : μεταναστατικό ερύθημα, σαρκοειδώση, ομαλός λειχήνας.

Δ.Δ. υποδερματικού Δ.Κ. : μιμείται τα ρευματικά οζίδια (κλινική, ιστολογική άποψη), χωρίς να υπόκειται νόσος αυτοάνοση συνδετικού ιστού.

Το Δ.Κ. αυτό υποχωρεί στο 75% των ατόμων, με συνήθη υποτροπή (40%).

Το Δ.Κ. θεωρείται τοπική δερματοπάθεια και όχι δείκτης εσωτερικού νοσήματος. Αυτό πρέπει να καθησυχάζει γιατρό και ασθενή και τούτο διότι η αυτόματη υποχώρησή του αποτελεί κανόνα.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση του Δ.Κ. εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, κλινική μορφή Δ.Κ. – έκταση Δ.Κ.

Οι συνήθεις θεραπείες έχουν ως εξής:
Εντοπισμένο Δ.Κ. – Κρυοθεραπεία – χορήγηση στη βλάβη τοπικού τριαμσινολόνης – τοπική χρήση κορτικοειδών.
Υποδερματικό Δ.Κ. – εκτομή της βλάβης όταν προκαλούν λειτουργικές διαταραχές.
Γενικευμένο Δ.Κ. – Ανθετικό στη θεραπεία – Χορήγηση σουλφόνων – θεραπεία με PUVA - ανθελονοσιακά φάρμακα (χλωροκίνη 3mg/ημερ.) – τοπική εφαρμογή Βιτ. Ε – Κυκλοσπορίνη – πενταξυφιλλίνη.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ