ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ (Ο.Α.)

Σύνθετη λήξη από τις λέξεις οστούν και αρθρίτιδα. Η κατάληξη -τις στο τέλος κάθε λέξεις με ιατρική έννοια (αμυγδαλίτις - σκωληκοειδίτις) σημαίνει φλεγμονή.

Η ΟΠΟΙΑ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΑΝ ΑΙΤΙΟ ΣΤΗ Ο.Α. ΚΑΙ ΓΙ' ΑΥΤΟ ΠΟΛΛΟΙ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΖΟΥΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ.

Εκδηλώνεται συνήθως στην ηλικία των 30 - 50 ετών με πλήρη ανάπτυξη στα 80.

Οι γυναίκες προσβάλλονται περισσότερο στις ηλικίες 40 - 70 ετών από τους άνδρες.

Μετά εξισώνονται οι στατιστικές.

27.000.000 άτομα έχουν Ο.Α. στις ΗΠΑ, σήμερα.

Προκαλεί μικρή ή μεγάλη αναπηρία.

Πληθυσμός 43,5x106 το 2006 παγκοσμίως, έπασχαν από Ο.Α. Ιστορικά δεδομένα αναφέρουν ότι οστεοαρθροπάθεια ανευρίσκεται στα απολιθώματα σαρκοφάγου δεινόσαυρου της αντιστοίχως εποχή στο είδος Allosaurus Fragilis.

Ορισμός Ο.Α. : χρόνια αρθροπάθεια που χαρακτηρίζεται από διαταραχή και απώλεια του χόνδρου των αρθρώσεων και αλλοιώσεις της άρθρωσης όπως σχηματισμό οστεοφύτων (υπερτροφία οστών).

 

Τι είναι χόνδρος;

ΧΟΝΔΡΟΣ είναι ευλύγιστος συνδετικός ιστός που βρίσκεται σε πολλά σημεία του σώματος (ανθρώπου και ζώων, όπως αρθρώσεις μεταξύ οστών - στο θωρακικό κλωβό - στα αυτιά - μύτη - βρογχικό δένδρο - στους μεσοσπονδυλίους δίσκους).

Δεν διαθέτει την σκληρότητα του οστού και είναι λιγότερο ευλύγιστος και δύσκαμπτός σε σύγκριση με τον μύ.

Έχουμε 3 ειδών χόνδρους:

Ελαστικός.

Χόνδρος υαλοειδής.

Ινώδης χόνδρος.

Ο χόνδρος δεν διαθέτει αιμοφόρα αγγεία.

Τα κύτταρα χόνδρου (χονδροκύτταρα) έχουν μεγαλύτερο χρόνο ζωής από τα κύυταρα του σώματος και συγκρίνονται (με τα κύτταρα Κ.Ν.Σ. και μυϊκού ιστού).

Η υγεία και λειτουργία χόνδρου γίνεται με ειδικό μεταβολισμό όπως συνεχείς πιέσεις από χόνδρο προς το χώρο άρθρωσης και προς τριχοειδή και φλεβίδια και έτσι εξασφαλίζεται η υπερυδάτωση και ο χόνδρος επεκτείνεται και μεταβολίζει θρεπτικές ουσίες και ηλεκτρολύτες.

Χαρακτηριστικό στοιχείο της Ο.Α. είναι ότι δεν προσβάλλει άλλα όργανα του οργανισμού π.χ. πνεύμονες - νεφρά όπως άλλες αρθρίτιδες (ρευματοειδής αρθρίτιδα, σηπτική αρθρίτιδα).

Οι πρωταρχικές αλλοιώσεις, βλάβες που χαρακτηρίζουν την Ο.Α., συμβαίνουν τοπικά στον χόνδρο της άρθρωσης που προσβάλλεται. Το έναυσμα το αίτιο συνήθως είναι τραυματικό και προκαλεί ενεργοποίηση «επισκευής» της βλάβης.

Ο σχηματισμός οστεοφύτων είναι μέσα στις ενεργοποιήσεις αυτές.

Επίσης με την πάροδο του χρόνου η ενυδάτωση του χόνδρου μειώνεται (παρατηρείται ελάττωση πρωτεογλυκάνης) η οποία προστατεύει τις κολλαγόνες ίνες του χόνδρου και έτσι ο χόνδρος καθίσταται λιγότερο ελαστικός.

Επίσης οι κολλαγονικές ίνες του χόνδρου εκφυλίζονται και φλεγμονή εμφανίζεται στους γειτονικούς ιστούς της άρθρωσης που προσβάλλεται από Ο.Α.

Αυτό αποδίδεται στα προϊόντα μεταβολισμού που προέρχονται από τον χόνδρο και ελευθερώνονται στο χώρο του αρθρικού θυλάκου.

Σχηματισμός νέου οστού «σπιρούνια» ή οστεόφυτα περιχαρακώνουν την άρθρωση στην προσπάθεια διατήρησης της ακεραιότητας της επιφάνειας χόνδρου.

Οι αλλοιώσεις αυτές των οστών προκαλούν πόνο, δυσκινησία, αναπηρία τελικά.

Υπάρχει και ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΜΟΡΦΗ Ο.Α. που συνοδεύει : Σακχαρώδη Διαβήτη - χρόνιες μορφές αρθρίτιδων - Ρευματοειδής αρθρίτιδα - Ουρική νόσο - Νόσο Lyme - Σηπτική αρθρίτιδα - Παχυσαρκία - Συγγενή σύνδρομα (αιμοχρωμάτωση - Νόσος Wilson's).

ΜΟΡΦΕΣ Ο.Α.

1. ΑΥΧΕΝΙΚΗ - ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ Ο.Α.

Προκαλεί Μυελοπάθεια - Ριγίτιδα.

2. ΙΣΧΙΟΥ Ο.Α.

Προκαλεί αναστολή κίνησης. Βουβωνικό πόνο - άλγη στο αντίστοιχο γόνατο.

3. Ο.Α. ΓΟΝΑΤΩΝ

Προκαλεί απώλεια χόνδρου τοπικά, εμφάνιση : «στραβοπόδης».

4. Ο.Α. ΔΙΑΒΡΩΤΙΚΗ

Προκαλεί Τενοντίτιδα - Κύστεις στα χέρια.

Προσβάλλει επίσης μέσο - εγγύς - ακραίες αρθρώσεις άκρας χειρός με χαρακτηριστική εμφάνιση Heberden's nodules (οζίδια Heberden's).

Η Ενδοφαλαγγική διαβρωτική Ο.Α. μπορεί να μην έχει σχέση με την Ο.Α. της άκρας χειρός.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ο.Α.

Ποικίλουν από άτομο σε άτομο.

Γενικά οι αρθρώσεις Ο.Α. πονάνε και είναι δύσκαμπτες κυρίως μετά χρήση και οι πόνοι επιδεινώνονται με την πάροδο ημέρας.

Οι πόνοι αυτοί διαφέρουν από την Ρ.Α. όπου οι πόνοι είναι κυρίως πρωϊνοί και η δυσκαμψία βελτιώνεται προϊόντος του χρόνου.

Επίσης χαρακτηριστικά οι πόνοι της Ο.Α. εμφανίζονται μετά περίοδο ανάπαυσης π.χ. κάθισμα σε θέατρο και επανεκκίνηση.

Τα συμπτώματα της Ο.Α. δεν έχουν καμμία συσχέτιση με τα ακτινολογικά ευρήματα που εμφανίζει η νόσος.

Πρωτοπαθής Ο.Α. έχει γενετική Βάση.

ΑΙΤΙΑ Ο.Α.

Κυρίως μηχανική βλάβη - τραυματισμοί.

«Χαρακτηριστικοί τριγμοί» εμφανίζονται στη Ο.Α. των αρθρώσεων που προσβάλλει αυτή.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

• Αποκλεισμός άλλων νόσων κυρίως RA.

• Αποκλεισμός άλλων νόσων που προκαλούν Ο.Α. (ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗ Ο.Α.).

Ra αρθρώσεων - αρθροσκόπηση - εξέταση αρθρικού υγρού πρέπει να γίνεται.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

• Αναλγητικά και τοπική εφαρμογή αυτών.

• Ένεση κορτιζόνης στα πάσχοντα μέρη.

• Χειρουργική αντικατάσταση - αντικατάσταση.

• Εναλλακτική θεραπεία

• Βιτ. Α, C, Ε, ginga.

• Ω_3.

• Γλυκοζαμίνη - διακοπή μετά 3 μήνες

• Χονδροϊτίνη ενισχύει δράση αντιπηκτικής αγωγής.

• Βελονισμός (βελτίωση πόνου).

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΣΤΗ Ο.Α.

• Απώλεια σωματικού βάρους.

• Ενημέρωση πασχόντων.

• Ελεγχόμενη κίνηση.

• Μέτρια άσκηση σε συνδυασμό με κολύμπι επιφέρει βελτίωση των συμπτωμάτων Ο.Α. σε ποσοστό 20%.

Πειραματικές Έρευνες στην Βιολογία του χόνδρου

Α) Μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στην αντιμετώπιση της Ο.Α.

Β) Χειρουργικές τεχνικές «επισκευής» μεμονωμένων τμημάτων χόνδρου (κυρίως στο γόνατο) επιχειρείται τελευταία.

Γ) Χορήγηση doxycycline (τετρακυκλίνη), αναστέλλει την εκφύλιση και αποδιοργάνωση του χόνδρου (κυρίως γόνατα) και δρα πιθανός στα ένζυμα που καταστρέφουν τον χόνδρο.