ΠΡΟΠΤΩΣΗ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΒΑΛΒΙΔΑΣ (Π.Μ.Β.)

Η Π.Μ.Β. προκαλείται από μυξωματώδη εκφύλιση της μιτροειδούς βαλβίδας και των τενοντίων χορδών.

Η εκφύλιση είναι συνήθως ιδιοπαθής, αλλά μπορεί να κληρονομηθεί με τον αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα ή πιο σπάνια σαν υπολειπόμενος χαρακτήρας με το X χρωμόσωμα (φυλετικό).

Η Π.Μ.Β. εμφανίζεται με συχνότητα έως 5% στο γενικό πληθυσμό.

Φαίνεται να προτιμά τις νεαρές γυναίκες (10% ποσοστό) και να προκαλεί σε αυτές ένα σύνδρομο που οφείλεται σε υπερέκκριση αδρεναλίνης παρά στη παρουσία Π.Μ.Β.

Το σύνδρομο αυτό εκδηλώνεται μετά από έντονα ψυχοσωματικά ερεθίσματα και χαρακτηρίζεται από έκτακτες συστολές, ταχυαρρυθμία, ανησυχία, ευερεθιστότητα

Ευτυχώς, το σύνδρομο αυτό εξαλείφεται με την ηλικία. Περιστασιακά αντιμετωπίζεται με χορήγηση Β-ανασταλτών.

Η μυζωματώδης εκφύλιση των γλωχινών της μιτροειδούς βαλβίδας, μπορεί να προκαλείται και από άλλα αίτια, όπως :

• παθήσεις συνδετικού ιστού (σύνδρομο Marfan, σύνδρομο Ehlers-Danlos, πολυκυστικούς νεφρούς των ενηλίκων, ατελής οστεογένεση, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, οζώδης πολυαρτηρίτιδα).

• Νόσο Grave's.

• Σύνδρομο Von Willebrand.

• Δρεπανοκυτταρική αναιμία.

• Ρευματική καρδιοπάθεια.

Μυζωματώδης εκφύλιση, μπορεί να εμφανιστεί και στις άλλες βαλβίδες της καρδιάς (αορτική βαλβίδα - τριγλωχίνα βαλβίδα) που θα προκαλέσει πρόπτωση αντίστοιχα και ανεπάρκεια.

Η ανεπάρκεια της τριγλωχίνος είναι σπάνια.

Πρόπτωση της μιτροειδικής βαλβίδας, μπορεί να προκληθεί και υπό άλλες συνθήκες, καταστάσεις χωρίς να υφίσταται μυζωματώδης εκφύλιση της βαλβίδας. Έτσι :

• Π.Μ.Β., προκαλείται όταν υπάρχει δυσλειτουργία θηλοειδών μυών ή ο μιτροειδής δακτύλιος διευρύνεται (διατατακτική μυοκαρδιοπάθεια) ή σε στένωση της διαμέτρου, (υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια) ή υπάρχει ελάττωμα του διαφράγματος των κόλπων της καρδίας (μεσοκοπλικό).

• Παροδική Π.Μ.Β., μπορεί να συμβεί και λειτουργικά όταν ο ενδαγγειακός όγκος ελαττώνεται σημαντικά (μεγάλη αφυδάτωση - κύηση), επίσης, κατά την εγκυμοσύνη και μάλιστα κατά την πρόσθιαν σε κάμψη θέση του σώματος της, η έγκυος γυναίκα πιέζει μηχανικά την κάτω κοίλη φλέβα και «μπλοκάρεται» με τον τρόπο αυτό η φλεβική επάνοδος αίματος προς την καρδιά.

Η ανεπάρκεια της μιτροειδής βαλβίδας, αποτελεί την πιο συχνή επιπλοκή Π.Μ.Β. Η ανεπάρκεια αυτή μπορεί να εκδηλωθεί αιφνίδια και προκαλείται από ρήξη των τενοντίων χορδών ή από πρόπτωση των ακιδωτών προεξοχών των γλωχινών της μιτροειδούς, μέσα στην αριστερή κοιλότητα καρδίας.

Όσο, μικρότερος γίνεται ο χώρος της αριστερής κοιλίας, τόσο εντονότερα γίνονται τα ενοχλήματα αλλά και οι επιπλοκές της Π.Μ.Β.

Σπάνια τα άτομα με Π.Μ.Β. εμφανίζουν ενδοκαρδίτιδα (υψηλός πυρετός, απώλεια σωματικού βάρους, θρομβοεμβολικά φαινόμενα, Α.Ε.Ε.).

Ξαφνικός θάνατος, συμβαίνει σε μικρό ποσοστό (< 1% και οφείλεται στη ρήξη των τενοντίων χορδών της βαλβίδας και πρόπτωση των γλωχινών της).

Θάνατοι, οι οποίοι προκαλούνται από αρρυθμίες σε έδαφος Π.Μ.Β., είναι σπάνιοι.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Π.Μ.Β. (αν υπάρχουν)

1. Πόνοι στο στήθος.

2. Έκτακτες συστολές.

3. Παροδικά ισχαιμικά επεισόδια (σπάνια).

Η φυσική εξέταση αφορά συνήθως γυναίκα με στενή προσπο-οπίσθια διάμετρο θώρακα χαμηλό σωματικό βάρος, χαμηλής αρτηριακής πίεσης.

4. Παρουσία μεσοσυστολικού καρδιακού φυσήματος.

Το φύσημα αυτό, ενισχύεται όταν προκληθεί μείωση μεγέθους αριστερής κοιλίας (κατά την ορθία στάση - κατά την καθιστή στάση σώματος - κατά την δοκιμασία Valsava).

Η δοκιμασία αυτή, επίσης, ενισχύει την ένταση του ολοσυστολικού φυσήματος της ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Π.Μ.Β.

• ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ (3 - 8 φορές περισσότερη από τον γενικό πληθυσμό).

• ΠΑΡΟΔΙΚΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ή ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ (Ε.Ε.) ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΕΜΒΟΛΑ (Ινώδεις και εξ αιμοπεταλίων, θρόμβοι). Κίνδυνος για Ε.Ε. σε νεαρά άτομα με Π.Μ.Β., ανέρχεται σε 0.005% ετησίως.

• ΚΑΡΔΙΑΚΕΣ ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ (συνήθως υπερκοιλιακές).

• ΑΙΦΝΙΔΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ (πολύ σπάνια οφείλεται στις αρρυθμίες).

• ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΒΑΛΒΙΔΑΣ (η πιο συχνή επιπλοκή Π.Μ.Β.).

Γενικά, οι επιπλοκές της Π.Μ.Β. είναι πολύ μικρές < 1% ετησίως και προκαλούνται από αύξηση μεγέθους (μυξωματώδους εκφύλσης) των γλωχινών ≥ 5cm.

ΝΕΑ ΑΤΟΜΑ < 45 ετών με απουσία συστολικού φυσήματος ή ανεπάρκειας μιτροειδούς βαλβίδας, στην υπερηχογραφική απεικόνιση Doppler, έχουν πολύ χαμηλή πιθανότητα για να εμφανίσουν τις παραπάνω επιπλοκές.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Π.Μ.Β.

1. Αποφυγή κατανάλωσης ερεθιστικών ουσιών (καφεΐνη - νικοτίνη) ειδικά στα άτομα, που εμφανίζουν έκτακτες συστολές.

2. Η χρήση των b-blockers, χορηγούνται μόνον όταν το άτομο με Π.Μ.Β., εμφανίζει συμπτώματα (έκτακτες συστολές - πόνος στο στήθος). ΟΧΙ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ!!!!

Η δράση τους, εμφανίζεται, ενεργετική στην Π.Μ.Β. (μείωση του καρδιακού ρυθμού - ελάττωση έκτασης των γλωχινών που προσπίπτουν στην καρδιακή κοιλότητα).

3. Χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής όταν το άτομο με Π.Μ.Β., που πρόκειται να υποστεί οδοντιατρική, γαστρεντερολογική, επέμβαση, όπως και σε επεμβάσεις ουροποιητικού συστήματος γίνεται όταν στο άτομο αυτό με Π.Μ.Β. και συστολικό φύσημα) υπάρχει υπερηχογραφική ένδειξη ανεπάρκειας της μιτροειδούς.

4. Τα άτομα με Π.Μ.Β., πρέπει να ενημερώνονται ότι η πάθηση τους είναι «αθώα» η πρόγνωση είναι εξαίρετη, έτσι, οι δραστηριότητές τους φυσικές και κοινωνικές δεν μεταβάλλονται καθόλου.

Η ιατρική παρακολούθηση όπως πρέπει να υπάρχει προληπτικά και οι ασθενείς που εμφανίζουν αιμοδυναμικές αλλοιώσεις από ανεπάρκεια μιτροειδούς (ποσοστό 2% - 4%) εξετάζονται κατά ετήσια χρονικά διαστήματα (με Doppler ηχοκαρδιογράφημα - Test κόπωσης - Holter ρυθμού).

Η χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται σήμερα σε μεγάλη κλίμακα και αποσκοπεί στην «επισκευή» της πάσχουσας βαλβίδας.

Ο χειρουργικός τρόπος εκτέλεσης περιλαμβάνει :

• Δεξιά μινι-θωρακτομή.

• «Ρομποτική» χειρουργική.

• Υποδορια προσέγγιση της πάσχουσας βαλβίδας.

ΟΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΣΤΗ Π.Μ.Β. ΕΙΝΑΙ :

1. Το άτομο με Π.Μ.Β., να κατασταθεί συμπτωματικό από εξέλιξη Π.Μ.Β. σε ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας.

2. Ελάττωση λειτουργίας συστολικής παροχής αριστεράς κοιλίας.

 

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

 

Ref: - Merck Man 18^th ed.

- Care of Med. Part 7^th ed.