ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΩΤΕΡΑΣ ΠΥΕΛΟΥ (Φ.Κ.Π.)

Σαν Φ.Κ.Π. ορίζονται φλεγμονώδη νοσήματα του γεννητικού συστήματος των γυναικών που προσβάλλουν α) το ενδομήτριο β) τις σάλπιγγες γ) περιτόναιο πυέλου δ) ωοθήκες ή συνδυασμό αυτών.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ ΚΑΤΩΤΕΡΑΣ ΠΥΕΛΟΥ = Φ.Κ.Π.

Οι Φ.Κ.Π. περιλαμβάνουν :

1. Φλεγμονές μήτρας.

2. Φλεγμονές σαλπίγγων.

3. Φλεγμονές τραχήλου - βλεννοπυώδης τραχηλίτις.

4. Φλεγμονές ωοθηκών.

5. Ενδομήτριο.

Οι Φ.Κ.Π. είναι ένα από τα μείζονα γυναικολογικά προβλήματα έχοντας μεγάλη νοσηρότητα (στειρότητα, έκτοπη κύηση, χρονία άλγη).

Οι Φ.Κ.Π. εμφανίζονται σε γυναίκες < 35 ετών.

Σπάνια συμβαίνουν πριν την εμμηνόπαυση μετά από αυτήν και κατά τη διάρκεια της κύησης.

Προδιαθεσικοί παράγοντες για Φ.Κ.Π. είναι :

1. Προηγούμενη ή προηγούμενες προσβολές από Φ.Κ.Π.

2. Αλλαγή και πολυάριθμοι σεξουαλικοί σύντροφοι.

3. Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.

4. Πρόσφατη έκτρωση.

ΤΑ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΑ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ Φ.Κ.Π.

Οι Φ.Κ.Π. προκαλούνται από μικρόβια που μεταδίδονται : α) κατά την συνουσία β) κατά τον τοκετό γ) κατά τις εκτρώσεις.

Η ΛΟΙΜΩΞΗ, ΟΙ ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ ΚΑΤΩΤΕΡΑΣ ΠΥΕΛΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΑΝ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ ΑΕΡΟΒΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ ΜΙΚΡΟΒΙΑ.

1. ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ειδικά η Neisseria gonorrhoae και C. Trachomatis που προκαλούν το μεγαλύτερο ποσοστό από τις Φ.Κ.Π.

Η Neisseria gonorrhoeae (N.g.) αποτελεί το πιο κοινό αίτιο Φ.Κ.Π.

Το μικρόβιο αυτό προκαλεί επίσης σήψη - μεταναστευτική πολυαρθρίτιδα - ενδοκαρδίτιδα - φλεγμονές πρωκτού - ουρηθρίτιδα (μπορεί να έχει ασυμπτωματική διαδρομή στις γυναίκες).

Η μετάδοση γίνεται συνήθως από γυναίκα σε άνδρα.

Νεαρή ηλικία, μαύρη φυλή, πτωχή υγειοοικονομική κατάσταση, αλλαγές και πολυάριθμοι σεξουαλικοί σύντροφοι αποτελούν το υπόστρωμα που συντηρεί τη λοίμωξη από N.g.

Η Chlamydia trachomatis (C.T.), εμφανίζει 15 ορότυπους που μπορεί να προκαλέσουν ένα φάσμα λοιμώξεων από βαρθολινίτιδα (φλεγμονή των βαρθολινείων αδένων) έως επιπεφυκίτιδα και λοιμώξης οροφάρυγγα. Η C.T. προσβάλει ποσοστό 5% των μη εγκύων γυναικών.

Κατά ποσοστιαία αναλογία το μισό των γυναικών με λοίμωξη C.T. δεν εμφανίζουν συμπτώματα και κατά την γυναικολογική εξέταση ο τράχηλος φαίνεται φυσιολογικός.

Το πιο κοινό σύμπτωμα που προκαλεί η λοίμωξη με C.T. είναι η τραχηλίτιδα.

Η ΛΟΙΜΩΞΗ ΜΕ N.g. και C.T. εμφανίζουν τα ίδια κλινικά σημεία.

2. ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΗΝ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ, όπως τα αναερόβια μικρόβια : - Garderella Vaginalis - H. Influenza και gram^-, εντερόκοκκοι όπως Streptococcus agalactiae.

3. Υπάρχει η άποψη επίσης ότι M. homini και V. urealyticum προκαλούν Φ.Κ.Π.

Η ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ, εμφανίζει ερυθρότητα και εύκολη αιμορραγία (επί τη επιθίξει με ειδική σπάτουλα ή μπαμπάκι.

Η έκκριση βλεννοπυώδους υγρού περιέχει > 10 πολυμορφοπύρηνα λευκά αιμοσφαίρια κατά οπτικό πεδίο εξεταζόμενο στο μικροσκόπιο.

Η ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΤΩΝ ΣΑΛΠΙΓΓΩΝ (ΟΞΕΙΑ ΣΑΛΠΙΓΓΙΤΙΔΑ ) Ο.Σ.

Εκδηλώνεται μετά την εμμηνορυσία. Προκαλεί άλγη κατωτέρας κοιλίας που επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου, με ελαφρά σύσπαση, «φαινόμενο αναπηδήσεως» κατά την κλινική εξέταση της ασθενούς όπως και ευαισθησία τραχήλου.

Η Ο.Σ. εμφανίζεται συνήθως αμφοτερόπλευρα.

Στα πρώτα στάδια προσβολής Ο.Σ. μπορεί να μην υπάρχει ευαισθησία. Εντερικοί ήχοι υπάρχουν εκτός αν η Ο.Σ. επιπλακεί από περιτονίτιδα ή ειλεό.

Πυρετός, λευκοκυττάρωση και αποβολή βλεννοπυώδους εκκρίματος από των τράχηλο, εμφανίζονται συχνά αιμορραγίες εκτός περιόδου και μικροβιακή κολπίτιδα, συνυπάρχουν συνήθως μαζί με την φλεγμονή των σαλπίγγων.

Η ΛΟΙΜΩΞΗ ΜΕ N. gonorrhoeae εμφανίζεται οξύτερη και με πιο τυπικά συμπτώματα από εκείνη της C. Trachomatis, δηλαδή με οξείς πόνους, πυρετό, ευαισθησία ετερόπλευρη ή αμφίπλευρη.

Η λοίμωξη προκαλεί παραγωγή εξιδρωματικού υγρού που έχει σαν αποτέλεσμα δημιουργία συμφύσεων, απόφραξη σαλπίγγων, φλεγμονή του περιτοναίου (περιτονίτιδα).

Η λοίμωξη από C. Trachomatis προκαλεί ήπια συμπτώματα αλλά οι μακροχρόνιες επιπλοκές είναι πιο σημαντικές προσβάλλοντας τις σάλπιγγες και παραμένοντας εκεί ακόμα και μετά την θεραπεία της οξείας φάσης!!!

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Τα συμπτώματα που προκαλούνται από την οξεία μορφή της Φ.Κ.Π. είναι πολλά ποικίλα και μη ειδικά.

Πολλές γυναίκες εμφανίζουν ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα (κυρίως στη χρόνια Φ.Κ.Π.).

Τα κριτήρια για διάγνωση Φ.Κ.Π. είναι :

• Ευαισθησία κατά την εξέταση μήτρας, εξαρτημάτων τραχήλου - αιμορραγία.

• Πυρετός άνω των 38^OC (101^OF).

• Αποβολή υγρών εκ του τραχήλου - κόλπου με βλεννοπυώδη εμφάνιση.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Φ.Κ.Π.

Αποστήματα - σαλπίγγων - ωοθηκών, εμφανίζονται σε ποσοστό 15% στις γυναίκες που πάσχουν από χρόνια μορφή σαλπιγγίτιδας που αποτελούν επιπλοκή οξείας ή χρόνιας λοίμωξης που πολλές φορές απαιτεί νοσηλεία και χειρουργική επέμβαση (παροχέτευση).

Η ρήξη των αποστημάτων προκαλεί οξέα συμπτώματα όπως ναυτία, έμετους, περιτονίτιδα, σηπτικό shock.

ΠΥΟΣΑΛΠΙΓΓΑ : σημαίνει παρουσία πύου μέσα στη σάλπιγγα και μπορεί να συνοδεύει τα δημιουργηθέντα αποστήματα.

ΥΔΡΟΣΑΛΠΙΓΓΑ (Υ.Σ.) : Υγρό όχι πυώδες εντός της σάλπιγγας με διόγκωση σάλπιγγας. Η προκαλούμενη εκ της συλλογής υγρού (πυώδους ή όχι) προκαλεί καταστροφή του βλεννογόνου των σαλπίγγων που οδηγεί σε ΣΤΕΙΡΟΤΗΤΑ.

Η Υ.Γ. μπορεί να είναι χωρίς συμπτώματα αλλά μπορεί να εμφανίζει (χρόνια άλγη - δυσπαρευνία - τάση).

• Παρουσία, ανίχνευση λευκών αιμοσφαιρίων στην μικροσκοπική εξέταση κολπικών υγρών.

• Αύξηση TKE - CRP.

• Εργαστηριακή επιβεβαίωση Φ.Κ.Π. με ανεύρεση μικροβίων (N. gonorrhoeae - C. Trachomatis).

Πιο ειδικευμένες εξετάσεις περιλαμβάνουν :

1. Ιστοπαθολογική εικόνα σε βιοψικά τεμάχια (π.χ. ενδομητρίου).

2. Διακολπικό υπερηχογράφημα [(έλεγχος μήτρας - σαλπίγγων - παραμητρίου) (παρουσία υγρού - βατότητα σαλπίγγων)].

3. Λαπαροσκοπικά ευρήματα συμβατά με Φ.Κ.Π.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Συνήθως εμπειρική και καλύπτει τα πιο πιθανά παθογόνα μικρόβια που προκαλούν Φ.Κ.Π. όπως N. gonorrhoeae, C. Trachomatis, gram^- αναερόβια, streptococci.

Γενικά, η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως : α) η συνεργασία του αρρώστου β) κόστος θεραπείας σχετικά με την οικονομική κατάσταση του πάσχοντος γ) αν έχει προηγηθεί πρόσφατα λήψη άλλων αντιβιοτικών, και βέβαια η ευαισθησία του υπεύθυνου για την ΦΚ.Κ.Π. στα διάφορα χημειοθεραπευτικά φάρμακα.

Ο ασθενής που πάσχει από Φ.Κ.Π. όταν θεραπεύεται σαν εξωτερικός (όχι νοσηλευόμενος) παρακολουθείται 72 ώρες για να εξακριβωθεί η αντίδραση του στη χορήγηση των φαρμάκων.

Οι ενδείξεις ασθενών με Φ.Κ.Π. που χρειάζονται νοσηλεία στο Νοσοκομείο, είναι:

1. Χειρουργικές νόσοι (π.χ. σκωληκοειδίτιδα) όταν δεν μπορεί να αποκλειστούν εκ της κλινικής εξέτασης.

2. Επί εγκυμοσύνης.

3. Επί υποψίας αποστήματος γεννητικών οργάνων.

4. Επιβαρυμένη γενική κατάσταση ασθενούς (έμετοι - διάρροιες - υψηλός πυρετός).

5. Προϋπάρχοντα νοσήματα (Σακχ. Διαβήτης - νεφρική ανεπάρκεια - ηπατική ανεπάρκεια - AIDS) καταστάσεις που προκαλούν μείωση της ανοσολογικής λειτουργικής ικανότητας του οργανισμού.

6. Μη ανταπόκριση, βελτίωση του ασθενούς στην εφαρμογή εξωτερικής θεραπείας.

Ο σκοπός της θεραπείας των Λ.Κ.Π. είναι η απόλυτη εκρίζωση της λοίμωξης ώστε να μη προκαλέσει αυτή στειρότητα ή έκτοπη κύηση. Με το σκεπτικό αυτό άμεση και εντατική θεραπεία πρέπει να γίνει το δυνατόν συντομότερα. Κλασσικές ενδείξεις για εισαγωγή και θεραπεία στο Νοσοκομείο είναι :

1. Γυναίκα χωρίς παιδιά (που δεν έχουν γεννήση).

2. Σοβαρή νοσηρότητα (υψηλός πυρετός, αύξηση λευκών, αύξηση CRP - αύξηση TKE).

3. Πιθανή εγκυμοσύνη.

4. Ψηλαφητική ανεύρεση μάζας κατά την γυναικολογική εξέταση.

Τα παραπάνω ευρήματα συνιστούν άμεση έναρξη IV θεραπείας της ασθενούς. Παροχέτευση διαδερμική ή διακολπική αποστημάτων εκτελείται υπό υπερηχολογικό έλεγχο.

ΓΙΑ ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ στο N. gonorrhoeae ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ Ceftriaxone χορήγηση 125/ΙΜ, Cefitime 400mg P.O. ή Ciprofloxacin 500mg P.O. ΕΠΕΙΔΗ C. Trachomatis ΣΥΧΝΑ ΣΥΝΟΔΕΥΕΙ N. Gonorrhoeae, Cloxycycline 100mg x 2 x 7 ημέρες ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΟΘΕΙ, Αzithromycin 1g P.O. ή Oxloxacin 300mg x 2 x 7 μέρες ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΛΥΣΗ.

ΕΞΕΤΑΣΗ ΓΙΑ C. trachomatis ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. ΕΠΙΣΗΣ ΓΙΑ ΛΟΙΜΩΞΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΡΩΤΙΚΟΙ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ ΤΗΣ ΠΑΣΧΟΥΣΑΣ.